افزایش ۲۵ درصدی بیکاری زنان در فاصله سال‌های ۹۰ تا ۹۶

مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گزارشی از افزایش ۲۰۰ هزار نفری جمعیت زنان بیکار در ایران در فاصله سال ۹۰ تا ۹۶ خبر داده است.

ایسنا در گزارشی که دوم بهمن منتشر کرده با استناد به گزارش مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار، نوشته است که جمعیت زنان بیکار طی سال‌های ۹۰ تا ۹۶ از ۸۳۰ هزار و ۹۹۶ نفر به بیش از یک میلیون و ۳۷ هزار نفر افزایش یافته است.

افزایش ۲۰۰ هزار نفری جمعیت زنانی که بیکار هستند بنا به تعریف خاص نهادهای دولتی جمهوری اسلامی از بیکاری تنظیم شده است. مرکز آمار ایران و همچنین وزارت کار در پژوهش‌های آماری خود هر فرد را که در بخش‌های مختلف اقتصادی در هفته حتی یک ساعت هم فعالیت داشته باشد و برای این فعالیت دستمزد دریافت کند، بیکار محسوب نمی‌کنند. نهادهای دولتی در بررسی‌های آماری، کودکان کار را هم افراد شاغل حساب می‌کنند.

در این آمارها، تمام افرادی که با تعریف فوق شاغل هستند یا که قابلیت مشارکت اقتصادی دارند - مثلا تحصیل‌کرده، دارای فن و جویای کار هستند - گروه "فعال اقتصادی" خوانده می‌شوند. کسانی که در دو گروه شاغلان و بیکاران جای نمی‌گیرند، گروه "غیرفعال اقتصادی" هستند.

بر اساس آمارهای وزارت کار، میزان بیکاری زنان در طول سال‌های ۹۰ تا ۹۶ همه‌ساله به‌جز سال ۹۳ روند صعودی داشته است. در این هفت سال فعالیت‌های اقتصادی زنان افزایش یافته اما نرخ بیکاری آنها هم افزایش یافته است. در سال ۱۳۹۶ زنان ۱۹/۷ درصد جمعیت "فعال اقتصادی" را تشکیل می‌دادند. اما میزان بیکاری زنان هم افزایش یافته و در سال ۱۳۹۶، ۳۲/۳ درصد جمعیت بیکار کشور، زنان بودند.

وضعیت بد اقتصادی  زنان بیشتری را به بازار کار آورده است. زهرا ممتاز قمشه‌ای، کارشناس مسایل اقتصادی، به ایسنا می‌گوید: "افزایش فشار اقتصادی بر خانواده‌ها و افت قدرت خرید، موجب شده تا زنان برای کسب درآمد و کمک به کاهش هزینه‌های زندگی راهی بازار شوند به نحوی که زنانی که تا چند سال قبل خانه‌دار بودند، اکنون برای به دست آوردن درآمد، میل بیشتری برای حضور در بازار کار از خود نشان می‌دهند."

اما در شرایط بد اقتصادی، ارزش نیروی کار زن در مقابل سیاست‌هایی قرار می‌گیرد که نیروی کار مرد را ترجیح می‌دهند.

فتح‌ الله بیات، رئیس اتحادیه کارگران قراردادی و پیمانی، در گفت‌وگو با ایسنا می‌گوید که بسیاری از نیروی کار زنان در واحدهای کوچک تولیدی به کار گرفته می‌شود و قراردادها به گونه‌ای است که کارفرما به زنان حتی حداقل‌های حقوق کارگر بنا به قانون کار را هم نمی‌دهد.

بیات می‌گوید: "مشکلاتی نظیر حقوق پایین، خودداری کارفرما از بیمه و سختی کار، باعث می‌شود تا بخشی از زنان از ادامه حضور در بازار کار صرف نظر کنند."

جمعیت بیکارها در ایران در هفت سال گذشته متوسط رشد سالانه ۸ /۱ درصدی داشته  است. جمعیت زنان بیکار نرخ رشد متوسط سالانه ۸ / ۳ درصدی داشته است و به بیش از ۳۲ درصد رسیده است.

۶۱ درصد ورودی دانشگاه‌ها را در ایران زنان تشکیل‌ می‌دهند و آنها نیروی کار بالقوه محسوب می‌شوند. با این حال، معصومه ابتکار، معاون امور زنان و خانواده رئیس‌جمهوری،۱۶ تیر ۹۷ گزارش داد که جمعیت زنان بیکار تحصیل‌کرده دو تا سه برابر فارغ‌التحصیلان بیکار مرد است.