درخواست غرامت یک میلیارد دلاری جیسون رضاییان به دلیل بازداشت و زندانی شدن در ایران

جیسون رضاییان، خبرنگار پیشین واشنگتن پست در ایران و خانواده‌اش در شکایت از جمهوری اسلامی، خواستار دریافت غرامت یک میلیارد دلاری شدند: یک میلیارد دلار خسارت بابت به گروگان گرفته شدن و جلوگیری از تکرار آن در مورد دیگران.

رضاییان در اولین جلسه دادگاه در روز سه‌شنبه ۱۸ دی/ ۸ ژانویه، به قاضی فدرال گفته است در دوران حبس مرتب مورد بازجویی و شکنجه‌های روانی قرار گرفته و بازجوها او را تهدید به اعدام کرده‌اند.

به گفته این خبرنگار سابق واشنگتن پست در ایران، مدارکی که علیه او در دوران بازجویی و محاکمه ارائه شده، همان مقالات یا مصاحبه‌‌هایی بوده‌اند که او با مقامات دولتی و فعالان مدنی انجام داده و در واشنگتن پست منتشر کرده است. او گفته است حکومت ایران از بازداشت و حبس ۱۸ ماهه او به عنوان اهرم فشار در مذاکرات هسته‌ای با غرب استفاده کرده است.

در ایران یک نماینده مجلس در سال ۹۵ گفته بود آزادی جیسون رضاییان بر اساس توافق میان مقامات ایرانی و آمریکایی و در قبال دریافت چمدانی حاوی ۱.۶ میلیارد دلار در فرودگاه مهرآباد صورت گرفته است. به گفته جواد کریمی قدوسی، هفت زندانی ایرانی در زندان‌های آمریکا هم در مقابل آزادی رضاییان و “دو زندانی دیگر” آزاد شده‌اند‌: کریمی قدوسی: جیسون رضاییان با یک چمدان دلار و هفت زندانی ایرانی معاوضه شد

واشنگتن پست اما در گزارشی به روند برگزاری دادگاه فدرال برای رسیدگی به دادخواهی جیسون رضاییان پرداخته و نوشته است او روز سه‌شنبه از قاضی فدرال درخواست کرده تا یک میلیارد دلار غرامت برای جبران خسارات وارده به او از سوی حکومت ایران و جلوگیری از تکرار گروگان‌‌گیری آمریکاییان در آینده در نظر بگیرد.

او روایت کرده که چگونه حدود ساعت ۸ بعد از ظهر روز ۲۲ ژوییه سال ۲۰۱۴، یکی از سه مامور امنیتی، در پارکینگ آپارتمان او در تهران اسلحه را به سمت سر او نشانه رفته است.

به گفته رضاییان، اولین باری که او قاضی پرونده خود را دیده، به او گفته شده که به مرگ محکوم خواهد شد.

جیسون رضاییان به مدت یک سال و نیم در ایران زندانی بود و در این دوره بارها به شرایط نگهداری و بی‌توجهی به وضعیت سلامت او اعتراض شد: ابراز نگرانی از وضعیت سلامت جیسون رضائیان در پانصدمین روز بازداشت

بر اساس اظهارات رضاییان، او در دوران بازجویی‌ به جاسوسی اعتراف کرده اما در جریان برگزاری دادگاه به صراحت تأکید کرده است اعترافاتش تحت شکنجه‌های شدید روانی از او گرفته شده است.

رضاییان پس از آزادی از زندان به آمریکا بازگشت و اینک همراه با همسرش، یگانه صالحی در شهر واشنگتن زندگی می‌کند. یگانه صالحی هم تابستان سال ۲۰۱۴ بازداشت شده بود. او دو ماه بعد به قید وثیقه آزاد شد.

جیسون رضاییان همچنان برای روزنامه واشنگتن پست کار می‌کند. این روزنامه‌نگار به قاضی دادگاه فدرال گفته است هنوز از فشار روانی و اضطراب حاصل از دوران بازجویی و زندان در ایران عذاب می‌کشد:

«وضعیت من در مقایسه زمان آزادی‌ام از زندان بهتر شده اما هنوز آن شخصی نیستم که تا قبل از دستگیری بودم.»

بر اساس گزارش واشنگتن پست، رضاییان، همسر او و برادرش به دلیل فشارهای شدید حاصل از تجربه بازداشت و زندان، اقدام به خودکشی کرده‌اند و گرفتار رنج‌های عاطفی و احساس گناه هستند.

آنان همچنین گفته‌اند خانواده‌شان همچنان تحت آزار و اذیت عوامل جمهوری اسلامی هستند.

در دوران بازداشت او در ایران، به او گفته شده بود که تنها راه نجاتش «اعتراف تلویزیونی» است.

در توصیف وضعیت و شرایط فعلی زندگی او گفته شده است که این زندگی یک گروگان سابق است.

جمهوری اسلامی تاکنون به طور رسمی نسبت به شکایت جیسون رضاییان واکنشی نشان نداده‌اند. در جلسه دادگاه روز سه‌شنبه نیز وکیل یا نماینده‌ای از سوی جمهوری اسلامی حضور نداشته است.

رضاییان ۴۳ ساله از مادری آمریکایی و پدری ایرانی در آمریکا متولد شده و به اصطلاح دوتابعیتی است. او روز ۱۶ ژانویه سال ۲۰۱۶ همزمان با حضور وزیران خارجه ایران و آمریکا در وین برای قرائت بیانیه اجرایی شدن توافق هسته‌ای از زندان آزاد شد.

همزمان چند زندانی ایرانی-آمریکایی دیگر نیز در جریان مبادله گروهی از زندانیان ایرانی‌تبار در آمریکا از زندان آزاد شدند.