اتحادیه اروپا بر سر سیاست واحد در قبال ایران به توافق نرسید

وزیران خارجه کشورهای اتحادیه اروپا که در نشست شورای امور خارجه اروپا در بروکسل شرکت کرده بودند، نتوانستند در مورد برنامه دقیق ساز و کار ویژه مالی ایران و اروپا تصمیم بگیرند. انتظار می‌رود که بسیاری از کشورهای اتحادیه اروپا در سطح وزیران در اجلاس لهستان که آخر بهمن در ورشو برگزار می‌شود و جمهوری اسلامی آن را نشستی "ضد ایرانی" خوانده، شرکت نکنند اما بر سر این موضوع هم توافق جمعی حاصل نشد.

شامگاه دوشنبه ۲۱ ژانویه / اول بهمن و پس از پایان جلسه شورای امور خارجه اروپا در بروکسل، وزیران خارجه اتحادیه اروپا تصمیم گرفتند که در سطح وزرا در اجلاس لهستان برای ثبات و آزادی در خاورمیانه شرکت نکنند. با این حال، موضع رسمی تمام کشورهای این اتحادیه در رابطه با اجلاس لهستان هنوز مشخص نیست.

اجلاس لهستان در ۱۳ و ۱۴ فوریه در ورشو با حمایت آمریکا و لهستان برگزار می‌شود و توجه ویژه به نفوذ منطقه‌ای جمهوری اسلامی دارد.

تهران به این اجلاس اعتراض کرده، آن را "ضد ایرانی" خوانده و روابط تهران و ورشو هم پرتنش شده است. وزارت خارجه ایران کاردار لهستان در تهران را به دلیل همکاری این کشوربا ایالات متحده آمریکا برای میزبانی از این اجلاس احضار کرده است.

معاون وزیر خارجه لهستان دوشنبه یکم بهمن با سید عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه در تهران دیدار کرد. ماچی پرز میسلاو لانگ به همتای ایرانی خود اطمینان داد که اجلاس لهستان ضد ایران نیست.

به گزارش رسانه های داخلی معاون وزیر خارجه لهستان به عراقچی گفت "در این کنفرانس پیشبرد صلح و امنیت در خاورمیانه در کلیت خود مورد بحث و تبادل نظر قرار خواهد گرفت و به هیچ وجه علیه هیچ کشوری از جمله جمهوری اسلامی ایران نخواهد بود."

ایران به اجلاس دعوت نشده است. عراقچی با "غیرقابل قبول دانستن" دلایل دولت لهستان پاسخ داد "دولت لهستان باید نیات واقعی دولت آمریکا از این کنفرانس را درک کرده و متوجه عواقب آن باشد."

فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در حاشیه نشست شورای امور خارجه اروپا در بروکسل به خبرنگاران گفت که در اجلاس لهستان شرکت نخواهد کرد. او گفت که در زمان برگزاری این اجلاس در آفریقا و در جلسات اتحادیه آفریقا شرکت دارد که از قبل برنامه‌ریزی شده است.

به گفته دیپلمات‌های اروپایی، فرانسه بعید است که وزیر خارجه خود را به اجلاس لهستان ارسال کند. بریتانیا و آلمان هنوز موضع رسمی نگرفته‌اند اما به نظر می‌رسد که آنها هم در سطح وزیران خارجه در نشست لهستان شرکت نخواهند کرد.

ساز و کار مالی ویژه ایران و اروپا همچنان در ابهام

وزیران خارجه کشورهای اتحادیه اروپا هنوز نتوانسته‌اند بر سر برنامه دقیق ساز و کار ویژه مالی‌ که قرار است بعد از خروج آمریکا از برجام و تحریم بانکی و نفتی ایران برای سهولت تبادلات مالی بین ایران و اتحادیه اروپا برقرار شود تصمیم بگیرند.

قرار است که این ساز و کار مالی ویژه با عنوان Special Purpose Vehicle یا SPV و بر اساس تهاتر نفت در برابر خدمات تا پایان ژانویه آماده شود. این ساز و کار قرار است که در کشور فرانسه ثبت شود و کشور آلمان هم آن را اداره کند. بریتانیا هم در استفاده از این طرح شرکت خواهد داشت.

جلسه دوشنبه شورای امور خارجه اروپا در مورد جزییات طرح SPV به نتیجه نرسید. ثبت ساز و کار قرار است تا پایان ژانویه صورت بگیرد. اما مقامات حاضر در شورای امور خارجه اروپا گفته‌اند که تا اواخر سال ۲۰۱۹ ساز و کار ویژه مالی بین ایران و اروپا عملا راه نخواهد افتاد.

موضوع راه نیافتادن طرح SPV، آزمایش‌های موشکی ایران و ترورهای برنامه‌ریزی شده جمهوری اسلامی ایران در خاک اروپا، تنش‌ها را بین ایران و اروپا بیشتر کرده است.

دوشنبه اول بهمن، رویترز از قول یک مقام ارشد دولت آلمان  اعلام کرد که برلین دیگر به هواپیمایی ماهان اجازه نخواهد داد که در خاک آلمان فرود آید. این تصمیم به دلایل امنیتی و  دلیل ارتباط این شرکت برنامه‌های نظامی ایران گرفته شده است.

یک دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا که نامش افشا نشده گفته است "بریتانیا، فرانسه و آلمان و دیگران، پس از مرحله اول دیپلماسی با ایران احساس ناامیدی می‌کنند. ما فکر می‌کردیم که می‌توانیم روی تلاش ایرانی‌ها در چندین عرصه حساب کنیم."

از زمان خروج آمریکا از برجام ایران بارها به اروپا فشار آورده و هشدار داده است که اگر اروپا از برجام حمایت نکند، ایران از این قرارداد خارج خواهد شد.

علی شمخانی، دییر شورای عالی امنیت ملی ایران هم روز دوشنبه هم‌زمان با برگزاری نشست شورای امور خارجه اروپا گفت که "اروپا در پرداخت هزینه‌ حفظ برجام مردد است."

او با بیان اینکه اروپایی‌ها از جمهوری اسلامی خواسته‌اند که به توافق برجام پایبند بماند، گفت که اروپایی‌ها "گفتند ما شرایط اقتصادی را برای شما فراهم می‌کنیم که البته جمهوری اسلامی ‌ایران چندان این موضوع را باور نداشت، ولی پذیرفتیم تا به اروپا فرصت بدهیم نشان دهد توان تصمیم‌گیری مستقل از آمریکا را دارد."

شمخانی در نهایت گفت که اگر اروپا "در پرداخت هزینه‌ حفظ برجام مردد است" ایران معطل اروپا نمی‌ماند.

در همین زمینه: