پرونده یک آدم‌ربایی: گدایف و آرزوهای یک دیکتاتور برای پسرش
شراف‌الدین گدایف، یکی از چهره‌های اپوزیسیون تاجیکستان در روسیه ربوده شد و از دوشنبه سردرآورد. او اکنون به اروپا بازگشته اما در کشورش زیر فشار اعتراف کرد. بخشی از این اعتراف اجباری تبلیغ برای ریاستجمهوری آینده رستم، پسر امامعلی رحمان بود.
شراف‌الدین گدایف، یکی از چهره‌های اپوزیسیون تاجیکستان برای سفر به روسیه رفته بود که ناگهان سر از دوشنبه درآورد. او در حالی در پایتخت تاجیکستان حضور یافته بود که دولت تمامیت‌خواه این کشور سال‌ها اپوزیسیون را سرکوب کرده است. گدایف در تلویزیون دولتی ظاهر شد، اعتراف کرد و گفت به میل خودش به آنجا رفته است. کمی بعد اما مشخص شد که او را در روسیه ربوده‌اند، تحویل دولت تاجیکستان داده‌اند، شکنجه‌اش کرده‌اند و از او اعتراف گرفته‌اند.
بخش مهمی از این اعتراف‌ها اعلام حمایت او از رستم امامعلی رحمان، شهردار دوشنبه و پسر دیکتاتور فعلی است که کارشناسان پیروزی احتمالی او در به اصطلاح انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۰ را ــ در صورت کنارکشیدن پدرش از قدرت ــ حتمی می‌دانند. گدایف بالاخره دوم مارس به آلمان بازگشت.
ماجرا یک ماه پیش آغاز شد. «ائتلاف ملی تاجیکستان»، ائتلافی از چهار حزب و سازمان اپوزیسیون تاجیک اواسط فوریه اعلام کرد که یکی از اعضای برجسته این ائتلاف ربوده و به تاجیکستان منتقل شده است.
ائتلاف ملی را «مجمع آزاداندیشان تاجیک»، «انجمن مهاجران آسیای میانه»، «حزب نهضت اسلامی تاجیکستان» و «جنبش مردمی اصلاحات و توسعه در تاجیکستان» تشکیل می‌دهند. به گفته این گروه شراف‌الدین گدایف، از اعضای برجسته اصلاحات و توسعه و رهبر پیشین آن به دست نیروهای امنیتی تاجیکستان و «برخی حلقه‌های فاسد در روسیه» در جریان سفر به مسکو ربوده و به دوشنبه منتقل شده است.
گدایف پیش از رهبری اصلاحات و توسعه در یک سازمان اپوزیسیون دیگر به نام «جنبش گروه ۲۴» عضویت داشت. او پس از قتل عمرعلی کوواتف بنیانگذار گروه ۲۴، در مارس ۲۰۱۵، رهبری این گروه را برعهده گرفت و تا ۲۰۱۶ در این سمت ماند. او در زمان تبعید خودخواسته خویش، هلند را برای سکونت انتخاب کرده است.
دولت تاجیکستان تمام این گروه‌های اپوزیسیون را «گروه‌های افراطی» می‌خواند و فعالیت آنها را در کشور ممنوع کرده است. به همین خاطر وقتی گدایف ۱۴ فوریه در دوشنبه ظاهر شد، همه پیشاپیش از اتفاقی که افتاده بود، کمابیش آگاه بودند.
دیده‌بان حقوق بشر در نهایت روایت این آدم‌ربایی را چنین ارائه داد: «پلیس و اعضای سرویس اطلاعاتی فدرال روسیه (اف‌اس‌بی) او را در مسکو می‌ربایند و تحویل مقام‌های تاجیک می‌دهند. هرچند به گفته یکی از نزدیکان گدایف، سفر او به روسیه به دعوت نیکولای نیکولایف، یکی از وکلای روس و با وعده کفالت او و تضمین امنیتش در روسیه صورت گرفته بود.»
ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری فدراسیون روسیه از حامیان دولت تمامیت‌خواه تاجیکستان است. تاجیکستان از ۱۹۹۱ و پس از سقوط شوروی، استقلال خود را باز یافت.
اعتراف اجباری یا تبلیغ برای ریاستجمهوری پسر دیکتاتور
استیو اسوردلو، پژوهشگر آسیای میانه در سازمان دیده‌بان حقوق بشر چهارم فوریه به شبکه خبری رادیو لیبرتی گفت که گدایف شکنجه شده است: «می‌دانیم چنان خشونتی علیه او به کار گرفته شد که وقتی [از مسکو] به دوشنبه رسید، لباس‌هایش خیس خون بود.»
به گفته اسوردلو، وقتی گدایف در فرودگاهی در مسکو فریاد کمک سر داد، مأموران به او حمله کردند، کتکش زدند و دهانش را بستند.
اما مقام‌های تاجیک که در برابر ادعای ربایش یک مخالف مشهور قرار گرفته بودند، در بیانیه‌ای اعلام کردند که او به میل خود به تاجیکستان بازگشته است. آنها برای اثبات ادعایشان فیلم اعترافات او را نیز پخش کردند؛ اعتراف‌هایی که حالا مشخص شده تحت فشار ضبط شده است.
اعترافات او درواقع تبلیغ حکومتی برای حمایت از پسر امامعلی رحمان، دیکتاتور تاجیکستان برای رسیدن به ریاستجمهوری پس از پدرش بود. گدایف در این اعترافات اجباری می‌گوید:
«من امروز در کوچه‌ها و خیابان‌های شهر قدم زدم و دیدم که کشور چقدر پیشرفت کرده است. مدیریت شهری (رستم امامعلی رحمان، پسر رئیس‌جمهور تاجیکستان) بسیار خوب کار کرده است و البته جوان است و باید به او کمک کرد. رهبری کشور نیز تاکید کرده است که باید به جوانان بها داد. ما باید ایده‌ها و افکار خود را به حکومت برسانیم و من می‌دانم که از آنها استفاده می‌شود. فعالیت‌های سیاسی نیز در کشور آزاد است.»
امامعلی شریفوویچ رحمان از سال ۱۹۹۴ رئیس جمهوری تاجیکستان است. رستم، پسر ۳۱ ساله رئیس‌جمهوری تاکنون سمت‌های مهمی از ریاست خدمات گمرکی تا ریاست سرویس ضدفساد تاجیکستان را برعهده داشته است. پدرش او را در ۲۰۱۷ به شهرداری دوشنبه گماشت و محمد عبیدولف، شهردار قبلی از ۱۹۹۶ تا آن زمان را برکنار کرد. همه‌پرسی قانون اساسی ۲۰۱۶ تاجیکستان نه تنها راه را برای مادام‌العمرکردن ریاستجمهوری رحمان باز کرد، سن قانونی ریاستجمهوری را نیز از ۳۵ به ۳۰ کاهش داد. در ۲۰۲۰، رستم ۳۳ ساله خواهد بود.
گدایف در نهایت صبح دوم مارس از دوشنبه به فرودگاه فرانکفورت پرواز کرد. یکی از منشی‌های او به خبرگزاری‌ها گفته بود که نمایندگان وزارت خارجه هلند در فرودگاه فرانکفورت به استقبال گدایف رفته‌بودند. فیض سفروف، یکی از اعضای پیشین گروه ۲۴ به رسانه‌های تاجیکی گفته بود این عضو برجسته اپوزیسیون تاجیکستان مشمول عفو شده و به همین خاطر توانایی بازگشت به آلمان را یافته است. دادستانی تاجیکستان اما تاکنون درباره امکان عفو او اظهار نظر نکرده است.
قرار است زمانی در سال آینده میلادی انتخابات ریاستجمهوری و پارلمانی در تاجیکستان برگزار شود. هنوز تاریخی معین نشده اما تحلیلگران نتیجه را از پیش مشخص می‌دانند: یا پیروزی دیگری برای امامعلی رحمان، رئیس‌جمهور ۶۶ ساله؛ یا اگر او حوصله‌اش را نداشته باشد، پیروزی برای پسرش رستم. اپوزیسیون در تلاش است تا از این دور باطل دیکتاتوری جلوگیری کند.
نظرها
نظری وجود ندارد.