نامه‌ای سرگشاده به کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل درباره وضعیت پناهجویان در ترکیه

به کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد:

در تاریخ ١٠ سپتامبر ٢٠١٨، کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در ترکیه با انتشار بیانیه‌ای رسمی در وب‌گاه خود که در صفحه فیس‌بوکی این کمیساریا هم انتشار یافت اعلام کرد از این تاریخ به بعد کمیساریا کار ثبت‌نام پناهجویان را در ترکیه انجام نخواهد داد و رسما این فعالیت را به پایان می‌رساند و انجام این امر به اداره مهاجرت کشور ترکیه واگذار می‌شود و کمیساریا از این به بعد فقط نقش حمایتی و نظارتی خواهد داشت.

بعد از انتشار این بیانیه، در همان زمان اظهارنظرهایی از سوی وکلای مهاجرت و فعالان حوزه پناهندگی صورت گرفت مبنی بر اینکه این اقدام کمیساریا مقدمه‌ای برای اتمام فعالیت‌هایش در ترکیه و برداشتن چتر حمایتی از پناهجویان ایرانی خواهد بود، اما از آنجا که کمیساریا در بیانیه خود بر این نکته تاکید کرده بود که فقط کار ثبت‌نام را انجام نخواهد داد و نقش حمایتی‌اش را همچنان حفظ خواهد کرد، این امید در میان پناهجویان زنده ماند که این امر بیشتر متوجه کسانی خواهد بود که از آن تاریخ به بعد وارد خاک ترکیه می‌شوند و کسانی که قبلا در کشور ترکیه در کمیساریا ثبت‌نام کرده‌اند را شامل نمی‌شود.

با وجود این، متاسفانه بعد از گذشت چند ماه و روشن‌تر شدن ابعاد فاجعه‌بار قضایا معلوم شد کمیساریای عالی پناهندگان تمامی حمایت‌های خود را از پناهجویان ایرانی برداشته، عملا به تمامی تعهدات خود به پناهجویان پشت کرده و تمامی امور خود را به اداره مهاجرت کشور ترکیه واگذار کرده است.

معنی این حرکت این است که کمیساریا تمامی پرونده‌های پناهجویان را تحویل اداره مهاجرت داده و در واقع از آن تاریخ به بعد این اداره مهاجرت است که تشخیص خواهد داد چه کسی واجد شرایط دریافت پناهندگی و حفاظت بین‌المللی‌ست و چه کسی نیست.

اما تراژدی به همین جا ختم نشد: مدتی بعد اداره مهاجرت با پناهجویان زیادی در شهرهای مختلف ترکیه تماس گرفت و از آنان خواست تا در تاریخ‌هایی که مشخص کرده برای انجام مصاحبه به دفاتر آن اداره مراجعه کنند. شگفت آن‌که بسیاری از این افراد قبلا مورد مصاحبه قرار گرفته و قبولی کمیساریا را دریافت کرده بودند و بدین ترتیب مصاحبه مجدد با آنها از سوی اداره مهاجرت نقض آشکار کنوانسیون ژنو و تعهد حمایت بین‌المللی ۶۴۵٨ بود که کشور ترکیه به آن متعهد شده.

اما قسمت غم‌انگیز ماجرا اینکه در همان وهله اول به بسیاری از این افراد در مصاحبه‌هایشان ردی داده شد؛ به بسیاری دیگر نیز دستور ترک خاک دادند که یعنی باید در مدت معینی خاک ترکیه را ترک کنند، چه در غیر این صورت پرونده آنها وارد پروسه فرسایشی دادگاه‌های ترکیه خواهد شد.

با این اوصاف اکنون فضای رعب و وحشت بر پناهجویان ایرانی ساکن ترکیه حاکم شده. بسیاری ناامیدانه و تحت فشارهای اداره مهاجرت در حال بازگشت به ایران یا ترک ترکیه به مقصدهای دیگری شده‌اند. بسیاری هم ناچار و به اجبار به فکر نقل مکان به یونان به صورت قاچاق و به جان خریدن مخاطرات این مسیر افتاده‌اند.

آنچه مشخص است این است که عمل کمیساریا در محول کردن امر رسیدگی به پرونده‌های قبول‌شدگان به اداره مهاجرت و نیز صدور احکام ترک خاک ترکیه از سوی اداره مهاجرت برای پناهندگانی که قبولی سازمان ملل را دارند عملی غیرقانونی است.

مطابق کنوانسیون ژنو که کشور ترکیه هم آن را امضا کرده و همچنین طبق قرارداد با کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، ترکیه موظف به حفاظت از جان این افراد است و قصد ترکیه در بازگرداندن این افراد به کشوری که از آن گریخته‌اند، در تناقض با تمام مفاد و عهدنامه‌های بین‌المللی و میثاق جهانی حقوق بشر قرار می‌گیرد.

بسیاری از این افراد در ایران بازداشت، زندانی و شکنجه شده‌اند و از دست رژیم ایران فرار کرده‌اند و در صورت بازگشت به ایران جانشان به شکلی جدی به مخاطره خواهد افتاد.

با نظر به این حقایق، بر تمامی سازمان‌های بین‌المللی، متولیان امور پناهندگی، وکلای مهاجرت و حقوق بشر، نهادها و اشخاص حقیقی و حقوقی مدافع حقوق بشر و پناهندگی لازم است که در این زمینه تدابیر لازم را به کار گرفته و مانع انجام این امور غیرانسانی و غیرقانونی شوند و با اصرار به کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل از این سازمان بخواهند تا بار دیگر بررسی پرونده‌های پناهندگان ایرانی در ترکیه را خود به دست بگیرد.

همچنین کمیساریا با تعامل و هماهنگی با کشورهای پناهنده‌پذیر نسبت به انتقال پناهنده‌هایی که قبولی سازمان ملل را دارند و سال‌هاست منتظر انتقال به کشورهای امن هستند اقدام کند و آنها را از خطر بازگشت به ایران و دیگر مشکلات پناهندگان نجات بخشد.

لینک این مطلب در سایت دادخواست