شکست داعش: بیم و امیدهای پایان یک خلافت خونریز

اعلام شکست داعش و بازپس‌گیری زمین‌های تحت تسلط آن نتوانسته هراس جهانی از خطر قدرت‌گیری دوباره این گروه تروریستی را کاهش دهد. مقامات رسمی و کارشناسان معتقدند که مبارزه با نیروهای پراکنده‌شده اما وفادار به داعش باید ادامه پیدا کند.

پس از سال‌ها جنگیدن، بالاخره نوبت به رقصیدن رسید. وقتی شنبه سوم فروردین فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه اعلام کرد که پیروزی نهایی علیه داعش به‌دست آمده و حکومت داعش «کاملا نابود» شده است، سربازان پرچم‌های زردرنگ‌شان را بالای ساختمانی که از اصابت گلوله سوراخ سوراخ شده بود برافراشتند و جشن پیروزی را آغاز کردند. آن‌ها با رقص کردی و  دبکه و در آغوش کشیدن هم پیروزی بر داعش را جشن گرفتند، اما همه به‌ یاد ۱۱هزار هم‌رزمی که در جنگ علیه داعش کشته شدند اشک در چشم داشتند.

مظلوم کوبانی، فرمانده نیروهای ارتش دموکراتیک سوریه در میدان نفتی العمر، نزدیکی باغوز بر جایگاهی که برای او ساخته بودند رفت و اعلام کرد که نیروهای او داعش را شکست داده‌ و به‌دنبال آن «پنج میلیون نفر را از شر تروریسم رهانیده» و «۵۲هزار کیلومترمربع از اراضی سوریه را آزاد کرده‌اند». سمکو شکاکی، یکی از فرماندهان کرد نیروهای دموکراتیک سوریه نیز به خبرگزاری الجزیره گفته: «امروز روز خوشحالی ماست. ما از نام شهیدانمان را قدردانی کردیم و نگذاشتیم ایثار آن‌ها پایمال شود».

ادامه مبارزه علیه داعش

به دنبال آن، رهبران جهان از اعلام «حذف کامل» تسلط داعش توسط نیروهای دموکراتیک سوریه استقبال کردند اما هشدار دادند تهدید داعش از بین نرفته است. امانوئل مکرون نخست وزیر فرانسه از این خبر استقبال کرد و گفت «یک خطر بزرگ برای فرانسه» نابود شده است. ترزا می، نخست وزیر انگلیس هم «جرات شگرف ارتش بریتانیا و متحدانش» را ستود.  برت مک‌گورک، فرستاده سابق رئیس جمهوری آمریکا در کارزار علیه داعش، «نیروهای عرب، کرد و مسیحی» را ستایش کرد که داعش را «شهر به شهر» و «محله به محله» تعقیب کردند. او پیشتر و در دسامبر ۲۰۱۸ با انتقاد به تصمیم ناگهانی دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا برای خروج نیروهای آمریکا از سوریه از سمت خود کناره گیری کرد. به اعتقاد او رئیس جمهوری آمریکا شکست داعش را زود اعلام کرده بود :

«آن‌ها بیشتر از هر کسی می‌دانند که شکست فیزیکی خلافت به معنی پایان داعش نیست. دنبال کردن نیروهای داعش و تمرین‌دادن مبارزان، فشار بر شبکه داعش در عراق و سوریه و پشتیبانی برای نگه‌داری از هزاران داعشی که به‌اسارت درآمده‌اند، بسیار اهمیت دارد و همواره بخشی از طرح کارزار علیه داعش بوده است».

از سوی دیگر ماکرون هم گفت: «تهدید پابرجاست و مبازره علیه این گروه تروریستی باید ادامه داشته باشد».

فلورانس پارلی، وزیر دفاع فرانسه نیز در توییتر خود نوشت: «داعش دیگر بر هیچ منطقه‌ای تسلط ندارد، اما نابود نشده است».

جرمی هانت،وزیر امورخارجه بریتانیا نیز گفت: «داعش یک‌بار نقش تروریستی خود را در منطقه‌ای به وسعت بریتانیا اعمال کرد و ما نمی‌توانیم آسوده باشیم. داعش و ایدئولوژی مسموم‌کننده آن بازهم برای مردم عراق و سوریه و همه دنیا تهدید به شمار می‌رود».

سرنوشت مبهم ابوبکر بغدادی

هم‌زمان با اعلام خبر پاکسازی داعش از باغوز،‌ هیچ خبر مشخصی از ابوبکر بغدادی وجود ندارد. پیش‌ از این بارها اعلام شده که او کشته شده است اما خبر مرگ او هرگز تایید رسمی نشده است. علیرغم اعلام جایزه ۲۵ میلیون‌دلاری از سوی آمریکا،‌ هنوز محل اختفای او مشخص نیست. یکی از کارشناسان عراقی می‌گوید:

«تنها سه نفر همراه او هستند: جمعه، برادر بزرگترش، عبداللطیف الجبری، راننده‌اش که از زمان کودکی با او آشنا بوده و پیام‌رسانش سعود الکوردی».

بعضی از گزارش‌ها می‌گویند احتمال دارد او در صحرای بادیه سوریه پنهان شده باشد. به تایید خبرگزاری فرانسه او از سال ۲۰۱۴ که در مسجدی در موصل اعلام خلافت کرد در انظار عمومی ظاهر نشده و آخرین صدای ضبط‌شده او آگوست ۲۰۱۸ و ۸ ماه پس از اینکه عراق شکست داعش را اعلام کرد و نیروهای دموکراتیک در سوریه تروریست‌های داعش را محاصره کردند، منتشر شد. کارشناسان امر همه متفق‌القول‌اند علیرغم از بین‌رفتن خلافت و کنترل جغرافیایی داعش، نیروهای این گروه همچنان در منطقه حضور دارند:

«آن‌ها یک گروه تروریستی هستند. تنها کاری که برای پنهان شدن باید انجام بدهند این است که اسلحه‌ها را کنار بگذارند و در مردم ادغام شوند. از آن‌ها فعلا اثری نیست اما ناپدید نشده‌اند».

طبق اعلام رسمی آمریکا، نیروهای داعش ۴۰ هزارنفر تخمین زده می‌شد که بیشتر آن‌ها خارجی بودند. به گفته یکی از سربازان ارتش دموکراتیک آن‌هایی که بیش از همه در منطقه ماندند خارجی و تونسی،‌ مراکشی یا مصری بودند. بسیاری از آن‌ها که به اسارت نیروهای دموکراتیک سوریه درآمده‌اند هنوز به‌طور جدی حمایت خود را از داعش اعلام می‌کنند و آن‌هایی که فرار کرده‌اند را «بزدل» می‌خوانند و می‌گویند منتظرند تا «به‌ خواست خدا دوباره بر منطقه مسلط شوند و انتقام بگیرند». یکی از افراد داعش به خبرگزاری فرانسه گفته که «خلافت از بین نمی‌رود چرا که بذر آن در ذهن و دل نوزادان و کودکان کاشته شده». در میان این نیروها هزاران نفر نیز از فرانسه،‌ روسیه،‌ بلژیک دیده می‌شوند که این کشورها مایل به برگرداندن آن‌ها نیستند.

بیشتر بخوانید: