چهار گور دست‌جمعی قربانیان «انفال» کشف شد

در آستانه ۳۱امین سالگرد خاتمه نسل‌کشی کردها در عراق که به نام عملیات «انفال» شناخته می‌شود، قباد طالبانی، معاون رئیس اقلیم کردستان خبر از کشف چهار گور دسته‌جمعی داد که طبق شواهد محل دفن قربانیان این قتل‌ عام بوده‌اند. نچیروان بارزانی، نخست وزیر اقلیم کردستان عراق از دولت عراق خواست تا علاوه بر بزرگداشت کشته‌شدگان، «وظیفه اخلاقی» را در قبال قربانیان نسل‌کشی انفال انجام دهد و به بازماندگان آن‌ها غرامت پرداخت کند. برهم صالح رئیس جمهور عراق نیز با حضور در محل کشف اجساد گفت: «عراق هرگز نباید جنایات حزب بعث را فراموش کند و اجازه دهد آن‌ها دوباره قدرت بگیرند».

عملیات انفال به‌دستور صدام حسین انجام شد که در آن نیروهای بعث عراق از سال ۱۹۸۶ تا ۱۹۸۹ بیش از ۱۸۲هزار مردم کرد بی‌دفاع را به قتل رساندند. در این عملیات گازهای شیمیایی برای قتل‌عام مردم به کار گرفته شد و صدها روستا در کردستان عراق به صورت کامل ویران شدند. حجم کشتار و قساوت علیه مردم کردستان تا حدی بود که این عملیات به‌عنوان یکی از فجیع‌ترین جنایات علیه بشریت شناخته شده‌ است. هرسال ۱۴ آوریل/۲۵ فروردین مراسمی برای بزرگداشت قربانیان انفال برگزار می‌شود. مراسم سال جاری با کشف گورهای دسته‌جمعی مرتبط با این قربانیان همراه شده است.

شورای محلی استان المثنی به شبکه خبری «روداو» اعلام کرده که چهار گور دسته جمعی کشف شده‌اند که احتمالا تا ۲۰۰ جسد شامل زنان و مردان و کودکان در آن‌ها دفن شده است.

به گزارش رویترز و به نقل از اظهارات مقامات دولتی این گورها در صحرایی در ۱۷۰ کیلومتری غرب سماوه، نزدیک به مزر عربستان سعودی کشف شده‌اند که حاوی بقایای جسد‌هایی‌ست که توسط نیروهای صدام «ناپدید» شدند. قباد طالبانی، در فیسبوک خود اعلام کرده نشانه‌های اولیه حاکی از آن است که قربانیان انفال در این گورها دفن شده‌اند و تیمی از کارشناسان به‌زودی برای تعیین هویت و بازگرداندن جسد‌ها به کردستان وارد عمل خواهد شد.

طبق اظهارات ربوار رمضان، رئیس اداره «شهدای بارزانی و امور انفال»، از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۸، بیش از ۲۵۰۰ جسد از کشته‌شدگان در قتل عام انفال کشف و به کردستان بازگردانده شده‌اند.

محمد احسان، رئیس دانشگاه بین‌المللی اربیل و کارشناس مطالعات نسل‌کشی می‌گوید: «هیچکس نمی تواند برآورد کند که چه تعداد گور دسته جمعی برای کشف وجود دارد. اما من به جرات می گویم که گورهای زیادی به ویژه در سماوه وجود دارند. زیرا این شهر پایتخت گورهای دسته جمعی در عراق است».

به گفته او براساس قانون وزارت حقوق بشر عراق، جستجوی گورهای دسته‌جمعی جزو اختیارات دولت فدرال است و مقامات محلی برای اقدام در این زمینه با مانع قانونی و «عدم حمایت دولت مرکزی عراق» رو به رو هستند.

برپایه گزارش روداو، فرماندار المثنی ماه پیش به اقلیم کردستان سفر و با مسعود بارزانی، رئیس حزب دموکرات کردستان به منظور اقدام برای جستجوی گورهای دسته‌جمعی مربوط به عملیات انفال گفت‌وگو کرده بود.

برهم صالح، رئیس جمهور عراق شنبه ۲۴ فروردین/۱۳ آوریل با حضور در محل یکی از این گورهای دسته‌جمعی کشف شده گفت:

«عراق هرگز نباید جنایات صدام حسین را فراموش کند یا اجازه بدهد تا حزب او دوباره قدرت بگیرد. صدام حسین آن‌ها را به قتل رساند چرا که حاضر به پذیرش ادامه حکومت این رژیم نبودند، چرا که می‌خواستند یک زندگی آزاد و شرافتمندانه داشته باشند. او این قربانیان را به سماوه آورد تا اثری ازشان برجا نماند اما مردم آن‌ها را در سماوه پذیرفتند».

سماوه در استان المثنی و در جنوب عراق واقع شده است. استان‌های جنوبی عراق بیشتر شیعه‌نشین هستند که آن‌ها نیز تحت قتل‌عام و سرکوب حکومت صدام بودند.

نچیروان بارزانی، نخست وزیر اقلیم کردستان عراق نیز شنبه در مراسم بزرگداشت قربانیان انفال گفت که تنها برگزاری این مراسم کافی نیست و از دولت عراق خواست تا «وظیفه اخلاقی» را در قبال قربانیان نسل‌کشی انفال انجام دهد و به آن‌ها غرامت پرداخت کند:

«این مسئولیت اخلاقی و تاریخی دولت عراق است که بر زخم انفال مرهم بگذارد و به خانواده قربانیان غرامت پرداخت کند».

بارزانی همچنین گفت: «سیاست های نژادپرستانه رژیم بعث نسبت به ملت ما علاوه بر ارعاب، تخریب و اعمال قدرت رژیم، جان ۱۸۰هزار نفر را با سلاح‌های سنگین و بمب‌گذاری‌های مرگبار و گازهای شیمیایی در آسمان کردستان، گرفت. پس از بیشتر از ۳۰ سال، یک بار دیگر یاد قربانیان عملیات وحشیانه انفال و و خانواده‌هایشان را گرامی می‌داریم. عملیاتی که هیچ حدی نمی‌شناخت و به‌قصد  حذف زنان، مردان، کودکان و سالمندان و نابودی روستاها و شهرها در این بخش از کردستان انجام شد».

در همین زمینه: