شرط ایران برای ماندن در برجام: صدور حداقل یک و نیم میلیون بشکه نفت در روز

منابع مطلع از مذاکرات ایران و اتحادیه اروپا در گفت‌وگو با رویترز می‌گویند ایران برای ماندن در توافق هسته‌ای شرط کرده که صادرات نفتی‌اش حداقل یک و نیم میلیون بشکه در روز باشد. چهار دیپلمات اروپایی به رویترز گفته‌اند که این شرط در آخرین جلسه ایران با مقامات اتحادیه اروپا شفاهاً مطرح شده. وزیر خارجه ایران هم در این جلسه حضور داشته است.

به گزارش خبرگزاری رویترز، مقامات وزارت خارجه ایران در تعامل با مقامات اتحادیه اروپا اعلام کرده‌اند که چنانچه ایران بتواند یک و نیم تا دو میلیون بشکه نفت خام در روز صادر کند، به برجام پایبند می‌ماند.

۲۱ آوریل/ ۲ اردیبهشت کاخ سفید با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا معافیت هشت کشور از تحریم نفتی ایران، از جمله چین، هند و ترکیه را تمدید نکرد. عربستان سعودی و امارات متحده عربی متعهد شدند که کمبود نفت ایران در بازارهای جهانی را جبران کنند. پس از این اقدام، صدور نفت ایران به ۵۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافت. یکی از شرایطی که رهبر جمهوری اسلامی برای پایبندی ایران به توافق هسته‌ای تعیین کرده تداوم صدور نفت خام است. یک مقام اتحادیه اروپا به خبرگزاری رویترز گفت:

«ظریف [در جلسه با مقامات اتحادیه اروپا] با صراحت اعلام کرد که ایران می‌بایست دو میلیون بشکه نفت صادر کند. اما فکر نمی‌کنم این درخواست چندان جدی باشد. ایرانی‌ها می‌دانند که این کار شدنی نیست.»

اتحادیه اروپا یا چین؟

بودجه سال ۹۸ بر اساس درآمد حاصل از صدور دست‌کم یک و نیم میلیون بشکه نفت در روز تنظیم شده است. صندوق بین‌المللی پول نرخ تورم در ایران را ۳۷ درصد اعلام کرده بود. پس از عدم تمدید معافیت نفتی مشتریان ایران، صندوق بین‌المللی پول اعلام کرد که ممکن است نرخ تورم در ایران به ۵۰ درصد افزایش یابد. صدور نفت خام ایران به اتحادیه اروپا متوقف شده. چین و هند هم از نفت ایران صرف‌نظر کرده‌اند. یک دیپلمات اروپایی به رویترز گفت:

«مهم‌ترین مشکل ایران صدور نفت است. اما این موضوع را ایرانی‌ها باید با چین و هند مطرح کنند. حفظ توافق هسته ای – همانطور که ایران هم بر آن تأکید دارد – یک وظیفه جهانی است. اگر می‌خواهیم این توافق حفظ شود، چین می‌بایست به خرید نفت از ایران ادامه دهد.»

خبرگزاری رویترز جمعه ۱۰ مه/ ۲۰ اردیبهشت گزارش داد که پالایشگاه‌های شرکت پتروشیمی چین (سینوپک) و شرکت ملی نفت چین (سی‌ان‌پی‌سی) خرید نفت از ایران را متوقف کرده‌اند. شرکت سینوپک فاز اول میدان نفتی یادآوران را راه‌اندازی کرده بود و قرار بود در فاز دوم این میدان را توسعه دهد که کناره‌گیری کرد. به گزارش رویترز، سینوپک بر اساس قراردادی با وزارت نفت از سال ۲۰۱۲ به اینسو روزانه به‌ طور متوسط ۲۶۵ هزار بشکه نفت از ایران می‌خرید. شرکت سی‌ان‌پی‌سی چین هم برای توسعه میدان آزادگان به جای پول نقد روزانه ۶۷ هزار بشکه نفت از ایران تحویل می‌گرفت.

فقط یک قدم کافی است؟

شورای عالی امنیت ملی هفته گذشته برای اتحادیه اروپا ضرب‌الاجل ۶۰ روزه تعیین کرد. در این ۶۰ روز ایران محدودیت اورانیوم غنی‌شده به میزان ۳۰۰ کیلوگرم بر اساس برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را رعایت نمی‌کند. اتحادیه اروپا ضرب‌الاجل ایران را رد کرده و اعلام کرده که اگر این کشور به برجام پایبند نباشد، تحریم‌های اقتصادی بازمی‌گردند. فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دوشنبه ۱۳ مه/ ۲۳ اردیبهشت پیش از آغاز نشست شورای وزیران اتحادیه اروپا در بروکسل در جمع خبرنگاران اعلام کرد که اتحادیه اروپا با تمام ابزارهایی که در اختیار دارد مصمم است از توافق برجام حمایت کند. هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان که برای نشست اتحادیه اروپا در بروکسل به سر می‌برد، اعلام کرد که آلمان گمان می‌کند برجام برای امنیت اروپا یک توافق ضروری است و به همین سبب هم به آن پایبند است.

یک دیپلمات اروپایی به خبرگزاری رویترز گفت:

«ایرانی‌ها فقط یک قدم از برجام فاصله گرفته‌اند. فکر می‌کنم اگر اروپا یک قدم به ایران نزدیک شود، کفایت می‌کند. اما گمان نمی‌کنم برای تداوم صدور نفت بتوان کاری کرد.»

قرار بود وزیر خارجه آمریکا دوشنبه ۱۳ مه/۲۳ اردیبهشت به مسکو سفر کند. مایک پمپئو اما این سفر را لغو کرد و ترجیح داد به جای سفر به مسکو، برای گفت‌وگو درباره ایران با وزیران خارجه بریتانیا، فرانسه و آلمان به بروکسل برود. وزیران خارجه اتحادیه اروپا اما از این مهمان ناخوانده چندان استقبال نکردند. فدریکا موگرینی قبل از اغاز نشست شورای وزیران درباره سفر غیرمنتظره وزیر خارجه آمریکا گفت:

«شب گذشته به ما اعلام شد که او قصد دارد برنامه سفر خود را تغییر دهد و اینجا، در بروکسل، هم توقفی داشته باشد. ما تمام روز اینجا هستیم و برنامه شلوغی داریم. همواره از حضور او استقبال می‌کنیم، اما فعلا برنامه دقیقی وجود ندارد.»

پانویس:

سید عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران سه‌شنبه، ۲۴ اردیبهشت گزارش رویترز درباره شرط ایران برای پایبندی به برجام را نقض کرد. موسوی در جمع خبرنگاران گفت:

«پرداختن به این گونه خبرسازی‌ها و گمانه‌زنی‌های ناقص و غیردقیق در فضای رسانه‌ای و عمومی نه تنها سازنده نیست، بلکه می‌تواند به تخریب فضای مورد نیاز برای یک دیپلماسی جدی در شرایط کنونی منجر شود.»

بیشتر بخوانید: