بحران انسانی در ادلب، بوته آزمایش روسیه و ترکیه
آنکارا و مسکو همزمان با افزایش خشونت‌ها در ادلب و در حالی‌که هرکدام از یک طرف درگیر حمایت کرده‌اند، به‌دنبال آتش بس فوری و یک راه‌حل سیاسی هستند.
Russian President Vladimir Putin (R) and his Turkish counterpart Recep Tayyip Erdogan arrive for a meeting on Russia-Turkey Cooperation at the Kremlin in Moscow on April 8, 2019. (Photo by Alexey NIKOLSKY / SPUTNIK / AFP)
با افرایش درگیری‌ها در ادلب، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه و ولادیمیر پوتین، همتای روس او در تماس تلفنی در مورد جلوگیری از وقوع یک فاجعه انسانی در این منطقه گفتگو کردند. هر دو کشور در ایجاد وضعیت کنونی ادلب دخیل‌اند. تحلیل‌گران می‌گویند بحران ادلب روابط دوجانبه ترکیه و روسیه را به بوته آزمایش گذاشته است.
ارتش سوریه و متحدان آن، روسیه و ایران حمله جدیدی را برای بازپس‌گیری ادلب، آخرین استان تحت کنترل شورشیان آغاز کرده‌اند. سازمان‌های بین‌المللی در مورد وقوع یک فاجعه انسانی هشدار می‌دهند. آنکارا و مسکو همزمان با افزایش خشونت‌ها و در حالی‌که هرکدام از یک طرف درگیر حمایت کرده‌اند، برای تامین منافع خود به‌دنبال آتش بس فوری و راه‌حل سیاسی هستند.
به گزارش خبرگزاری آناتولی اردوغان در تماس تلفنی با پوتین خواستار «جلوگیری از افزایش تلفات انسانی» شده است.
۳ میلیون نفر جمعیت در ادلب با خطر مرگ و آوارگی روبه‌رو هستند و ترکیه بیم آن دارد که موج جدیدی از پناهجویان به سمت این کشور روانه شود. تاکنون بیش از ۲۰۰ هزار نفر از ساکنان مناطق تحت کنترل شورشیان مجبور به ترک این مناطق شده‌اند. براساس گزارش سازمان ملل آن‌ها برای رساندن خود به مکان‌های امن به سمت مرزهای ترکیه روانه شده یا در کمپ‌های پرجمعیت آوارگان در سوریه به سختی جا شده‌اند.
ترکیه که هم‌اکنون بیش از ۳,۶ میلیون پناهجویان سوریه‌ای را پذیرفته است از سوی دولت بشار اسد، ایران و روسیه به شدت تحت فشار است تا به تعهد خود مبنی بر کنترل شورشیان مسلح در ادلب عمل کند. از سوی دیگر ترکیه نیز به روسیه نیز احتیاج دارد تا با فشار بر بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه برای توقف حملات و ایجاد یک آتش‌بس فوری در ادلب از یک موج گسترده مهاجرت جلوگیری کرده و به‌علاوه امنیت زمینی سربازان ترکیه را تامین کند.
عدم پایبندی به پیمان سوچی از سوی هر دو کشور
به‌رغم توافق سوچی در سپتامبر ۲۰۱۸ که براساس آن هر دو کشور بر سر یک پیمان آتش بس و ایجاد منطقه حائل در ادلب موافقت کردند، روسیه به حمایت از نیروهای اسد که بارها این آتش‌بس را نقض کرده‌اند و پشتیبانی هوایی حملات ارتش او به ادلب ادامه داده و ترکیه نیز از نیروهای اپوزیسیون پشتیبانی کرده است.
مقامات ارشد روسیه اما بارها اعلام کرده‌اند که تروریست‌ها از ادلب به پایگاه‌های نظامی روسیه حمله می‌کنند و غالبا از ادلب به عنوان «محل پرورش تروریست‌ها» یاد می‌کنند. با این وجود کارشناسان می‌گویند روسیه به‌رغم پشتیبانی هوایی از ارتش اسد نمی‌خواهد منافع رابطه درازمدت با ترکیه را با حمایت همه‌جانبه از عملیات‌های نظامی ارتش سوریه به‌خطر بیندازد.
ترکیه دولت سوریه را به نقض آتش‌بس متهم می‌کند. حلوصی آکار، وزیر دفاع ترکیه اعلام کرده بود به روسیه گفته «رژیم اسد باید کنترل شود». اما این کشور نتوانسته به تعهد خود نسبت به پیمان سوچی پایبند باشد. ترکیه متعهد شده بود که با هیئت تحریر شام مبارزه کند اما بیشتر مناطق ادلب همچنان به دست این گروه اداره می‌شود و گروه‌های مسلح تحت حمایت ترکیه علیه هیئت تحریر شام موفق عمل نکرده‌اند.
تحلیل‌گران می‌گویند اقدامات ترکیه برای انشقاق در این گروه از طریق انزوای رهبران و با استفاده از چندتن از اعضای آن که به نیروهای ترکیه پیوسته‌اند نتیجه نداده و ترکیه در مورد نفوذ خود در این گروه اغراق کرده. به همین صورت از سوی مقابل هیئت تحریر شام به‌جای معتدل شدن، از ترکیه به‌عنوان اهرمی علیه روسیه و ایران استفاده کرده است.
سایه سنگین فاجعه انسانی بر سر مردم سوریه
ادامه درگیری میان نیروهای رژیم اسد و شورشیان هیئت تحریر شام تا کنون جان تعداد زیادی از غیرنظامیان را گرفته است.
براساس اعلام «دیده‌بان حقوق بشر ترکیه» بیش از ۲۹۱ غیرنظامی و ۳۵۹ نظامی از ۳۰ آوریل/۱۰ اردیبهشت تاکنون در مناطق تحت تسلط شورشیان کشته شده‌اند. در همین مدت ۲۶۹ نفر از نیروهای دولتی و ۲۲ غیرنظامی نیز در مناطق تحت کنترل دولت سوریه توسط شورشیان کشته شده‌اند. طبق گزارش یونیسف بیش از ۱۳۰ کودک در میان این کشته‌شدگان هستند.
تحلیل‌گران می‌گویند بجز این گفتگوها و یک راه‌حل دیپلماتیک، عامل دیگری برای جلوگیری از وقوع فاجعه در ادلب وجود ندارد. اردوغان و پوتین در تماس تلفنی توافق کردند تا بر اساس معاهده آتش‌بس عمل کنند و در نشست گروه ۲۰ در ژاپن دیدار و گفتگو داشته باشند.
نظرها
نظری وجود ندارد.