ترامپ: اِعمال تحریم‌ علیه رهبری جمهوری اسلامی

رئیس‌جمهوری ایالات متحده با صدور یک فرمان اجرایی تحریم‌های جدیدی علیه جمهوری اسلامی ایران برقرار کرد. دونالد ترامپ گفت که تحریم‌های جدید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی و نهاد رهبری را هدف قرار خواهند داد. استیو منوچین، وزیر خزانه‌داری ایالات متحده هم از اعمال تحریم علیه وزیر خارجه جمهوری اسلامی تا آخر هفته جاری خبر داد.

دونالد ترامپ دوشنبه ۳ تیر / ۲۴ ژوئن در جمع خبرنگاران گفت که رهبر جمهوری اسلامی در نهایت مسئول «رفتار خصمانه رژیم» است و به همین دلیل هدف تحریم‌هایی قرار می‌گیرد که «جلوی دسترسی رهبری و دفتر مقام رهبری و کسانی که به او یا دفترش نزدیک‌اند، به منابع و پشتیبانی‌های مالی کلیدی را خواهند گرفت».

رئیس‌جمهوری آمریکا تأکید کرد که تحریم‌های جدید او تنها به سرنگونی پهپاد آمریکایی در هفته گذشته مربوط نمی‌شوند. او آنها را «واکنشی متناسب و قوی به اقدامات تحریک‌کننده ایران» توصیف کرد.

ترامپ گفت که فشار ایالات متحده بر ایران تا زمانی ادامه خواهد یافت که جمهوری اسلامی برنامه تسلیحات هسته‌ای و غنی‌سازی افزایش‌یافته اورانیوم را متوقف کند، حمایت از تروریسم را پایان بخشد، از توسعه موشک‌های بالستیک دست بردارد و بر آتش نزاع‌های خارجی نیفزاید. او هشدار داد که «ایران هرگز نخواهد توانست سلاح اتمی داشته باشد».

تهران همواره اتهام‌هایی را مبنای این فشارهاست تکذیب کرده، برنامه هسته‌ای خود را صلح‌آمیز خوانده و گفته که برنامه موشکی‌اش تنها جنبه دفاعی دارد.

تنش‌ها بین ایران و آمریکا پنج‌شنبه گذشته ۲۰ ژوئن / ۳۰ خرداد پس از سرنگون‌کردن یک پهپاد آمریکایی به دست سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بالا گرفت. آمریکا آماده حمله بود اما بنا بر گفته‌های ترامپ، او این دستور را به دلیل «متناسب‌نبودن» با اقدام جمهوری اسلامی به تعلیق درآورد. ترامپ بعدتر گفت که در عوض «تحریم‌های خیلی بیشتری» در راه خواهند بود.

استیو منوچین،‌ وزیر خزانه‌داری ایالات متحده نیز دوشنبه در توضیح تحریم‌های جدید گفت که دستور اجرایی ترامپ میلیاردها دلار دیگر از دارایی‌های ایران را بلوکه خواهد کرد.

او همچنین از اِعمال تحریم بر محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی تا انتهای هفته جاری خبر داد. به گفته منوچین، هنوز واشنگتن با متحدان‌اش بر سر جزئیات تمهیدهای پیش‌بینی‌شده در این تحریم‌ها مذاکره نکرده است.

وزیر خزانه‌داری آمریکا همچنین گفته است که سردار علیرضا تنگسیری فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران، سردار امیرعلی حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران و سردار محمد پاکپور فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران و همچنین فرماندهان پنج منطقه نیروی دریایی سپاه، عباس غلامشاهی، رمضان زیراهی، یدالله بادین، منصور روانکار و علی عظمایی نیز در فهرست تحریم‌های آمریکا قرار گرفته‌اند.

وزارت خزانه‌داری آمریکا در بیانیه‌ای در مورد این تحریم‌ها نیروی دریایی سپاه پاسداران را به تلاش برای مسدود کردن تنگه هرمز متهم کرده است. در این بیانیه گفته شده که  فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران به دلیل هدف قرار دادن پهپاد آمریکایی و فرمانده نیروی زمینی سپاه به دلیل حضور نیروی زمینی سپاه پاسداران در سوریه تحریم شده است.

وال‌استریت ژورنال به‌نقل از یک مقام نزدیک به وزارت خزانه‌داری آمریکا گزارش داده بود که یکی از این تحریم‌ها احتمالاً تحریم کانال ویژه مالی اروپا با ایران موسوم (اینستکس) است. وال‌استریت ژورنال همچنین احتمال داد که تحریم‌های جدید، بیشتر به‌صورت ثانویه و به‌شکل جریمه کردن بانک‌ها، شرکت‌های بیمه و شرکت‌های تجاری خارجی باشد.

فشار برای مذاکره؟

رئیس‌جمهوری ایالات متحده دوشنبه گفت که فشارها و تحریم‌ها ممکن است «تا یک هفته دیگر» یا «تا سال‌ها بعد» ادامه یابد. او با اشاره به توافق هسته‌ای‌اش با کره شمالی گفت که طرح مشابهی با آن مذاکرات را در نظر دارد و حاضر به اعطای مشوق‌های اقتصادی به جمهوری اسلامی است.

ترامپ گفته که او نهایتاً به دنبال مذاکره است و جنگ نمی‌خواهد، «اما هیچ‌کس نمی‌داند چه اتفاقی خواهد افتاد».

او برای علی خامنه‌ای نیز پیامی فرستاد: «او کشور خیلی مستعدی دارد. خودش هم گفته که سلاح اتمی نمی‌خواهند. اگر این واقعی است، می‌توانیم به سرعت کاری بکنیم [و مذاکره کنیم]».

برایان هوک، نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران نیز دوشنبه در عمان گفت که واشنگتن به دنبال معاهده‌ای با جمهوری اسلامی است که کنگره آمریکا آن را تصویب کند.

«برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) بین ایران و گروه ۱+۵ که ترامپ مه گذشته از آن خارج شد، به عنوان «توافق اجرایی» نیازی به تصویب در کنگره آمریکا نداشت و جمهوری‌خواهان از حمایت کافی برای صدور قطعنامه عدم تأییدش در آن زمان (ریاست‌جمهوری باراک اوباما) برخوردار نبودند. برجام اما در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل آورده شد.

رهبران جمهوری اسلامی تاکنون مذاکره را رد کرده‌اند. تهران در حال «کاهش پله‌پله تعهدات برجامی» است و ظریف اعلام کرده که دومین مرحله کاهش سطح تعهدات ایران در برجام ۱۶ تیر / ۷ ژوئیه آغاز می‌شود. به گفته بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران تا ۶ تیر از سقف ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده عبور می‌کند.

قرار است در صورت عمل اروپا به وعده‌هایش برای کمک به تهران در مقابله با تحریم‌ها،‌ جمهوری اسلامی به سطح اصلی تعهدات در برجام بازگردد. اتحادیه اروپا اما ضرب‌الاجل‌های تهران را تا کنون رد کرده، هرچند در روزهای اخیر بر فعالیت‌های دیپلماتیکش برای کاهش تنش‌ها افزوده است.

هنوز مشخص نیست اروپا چه واکنشی در برابر تحریم‌های جدید خواهد داشت.

سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه اما دوشنبه گفت که روسیه و شرکای آن برای مقابله با تحریم‌های جدید واشنگتن علیه تهران گام‌هایی برخواهند داشت. او مشخص نکرد که چه گام‌هایی برداشته خواهد شد. سرگئی ریابکوف گفت که اعمال تحریم‌های آمریکا تنش‌ها را وخیم‌تر خواهد کرد و واشنگتن باید در عوض به دنبال گفت‌وگو با تهران باشد.

در همین زمینه: