نبرد نقاب‌ها و پرسش درباره جنگ با ایران

تنش‌ها بین ایران و آمریکا، به‌ویژه پس از آنکه حمله برنامه‌ریزی‌شده به ایران در آخرین دقیقه‌ها تعلیق شد، بازتاب زیادی در رسانه‌های بین‌المللی داشته است. تحلیلگران در یادداشت‌هایی در روزنامه‌ها و وب‌سایت‌های خبری گوناگون به این موضوع پرداخته‌اند. در زیر نگاهی می‌اندازیم به مهم‌ترین بخش‌های شماری از این یادداشت‌ها.

▪️نبرد نقاب‌ها میان ایران و آمریکا ــ رامین جهانبگلو

ایران و آمریکا بر لبه مغاک دیپلماسی جهانی پشت درهای بسته در حال کار کردن برای یافتن راهی هستند. خروج موشک‌های روسی از کوبا بزرگترین موفقیت پرزیدنت جان اف کندی بود. هر چند در جریان بحران موشکی کوبا، او همزمان با دو وضعیت خطرناک دست و پنجه می کرد- استقرار موشک‌ها و استیضاح. در شرایطی یکسان، آقای ترامپ  می‌خواهد  تا راهی برای برون رفت از تنش‌ها بیابد، درحالی‌که سعی دارد به شانس خود برای باقی ماندن در کاخ سفید برای یک دور دیگر لطمه‌ای نزند.

منابع نظامی و تکنولوژی آمریکا برای در هم شکستن رژیم اسلامی ایران نامحدود هستند. تنها مساله‌ای که باید در مورد آن تصمیم گرفته شود این است: آیا از نظر عقلانی، بخردانه و از نظر سیاسی، واقع‌گرایانه است که از تمام این قدرت استفاده شود؟

هم ایران و هم آمریکا سعی می‌کنند از چنین جنگی اجتناب کنند و در عین حال بازی «نمودها» را ببرند. این بازی برای ما یادآور مفهوم تئاتری «پرسونا» (شخصیت‌های نمایش) است. پرسونا به هر دو کشور ایران و آمریکا منبعی از عاملیت و پویایی سیاسی و یک نقشِ عمومی پایدار می‌بخشد تا تصویری سرسخت‌، انعطاف ناپذیر و آشتی‌ناپذیر از خود در معرض نمایش بگذارند. در نتیجه، هر دو کشور در تلاشند که نقاب‌شان را حفظ کنند تا خودشان را در قلب بشریت حک کنند. اما چنان چه ناتانیل هاثورن در «داغ ننگ» می‌نویسد: «هیچ کس برای دوره‌ای طولانی نمی‌تواند چهره‌ای برای خود و چهره‌ای دیگر برای همگان داشته باشد، مگر آن‌که در نهایت دچار این حیرانی شود که که کدام‌یک واقعی است.»

▪️چه شد که به ۱۰ دقیقه‌ای جنگ با ایران رسیدیم؟ ــ سوزان رایس

درخواست دولت ترامپ برای این‌که ایران به صورت همزمان تمامی فعالیت‌های شریرانه خود را متوقف کند، کاملا شکست خورده است، در حالی‌که توافق هسته‌ای قربانی شده وهیچ چیز دیگری بدست نیامده است. اگر مذاکرات هسته‌ای جدیدی به بار می‌نشست، در مسیری جداگانه دولت می‌توانست مذاکره در زمینه دیگر جنبه‌های رفتار مخرب ایران را هدف قرار دهد.

چنین گام‌های متقابل و برهم‌افزاینده‌ای ممکن است کارآمد نباشد. ایران ممکن است از مذاکره اجتناب کند. آقای ترامپ ممکن است شهامت لازم برای استفاده از دیپلماسی واقعی و یا کاهش فشار را نداشته باشد. آقای بولتون و آقای پمپئو، عربستان سعودی یا اسرائیل ممکن است رویارویی را موجب شوند که ما را به آن بکشاند. اما اینجا این مساله روشن است: بدون چنین تلاشی، ما در راهی بی امان بسوی نبردی پرهزینه و مرگبار با ایران هستیم.

تصمیم پرزیدنت ترامپ برای خروج از توافق اتمی و اعمال تحریم‌های فلج‌کننده، در زمانی‌که ایران در حال پیروی کامل از (برجام) بود، ابلهانه بود و همانطور که انتشار می‌رفت نتیجه ای معکوس داد. اما نهایتاً به چنین جایی رسیده‌ایم. یافتن راهی برای اعمال فشار از طریق اشتباهات عظیم او [همچون خروج از برجام و بازگشت تحریم‌ها] و نیز نشان دادن عزم و توانایی برای انعطاف به خرج دادن، اکنون بهترین گزینه بدِ پیش روی ماست.

▪️آیا باید با ایران بجنگیم؟ ــ کال توماس

تهدیدها در افغانستان و دیگر نقاط خاورمیانه در باور دینی ریشه دارد و تقریباً غیرممکن است که بتوان مومنان بنیادگرا را به چشم‌انداز دیگری "گرواند"، به ویژه که آنها ایالات متحده، غرب و اسرائیل را ابزارهای شیطان می‌بینند و باید به دستور «الله» نابودشان کنند.

آن وقت مسأله منابع هم پیش می‌آید. ایالات متحده زیر بدهی‌ای ۲۲ تریلیارد دلاری است. نامزدهای دموکرات ریاست‌جمهوری می‌خواهند با مخارج دولتی جدید این بدهی را بیشتر کنند. یکی از اهداف اعلام‌شده بن‌لادن هم واداشتن آمریکا به خرج‌کردن تا نقطه ورشکستگی بود.

بن لادن در گفت‌و‌گویی ۲۰۰۴ با الجزیره گفت: «ما به این سیاست تلکه‌کردن آمریکا تا نقطه ورشکستگی ادامه می‌دهیم.»

امیدوارم که کله‌های مجرب و عاقل در حال رفع و رجوع ماجرا باشند و رئیسجمهوری ترامپ داوری درستی در تصمیم نهایی‌اش به خرج دهد. ما نیازمند جنگ‌های بیشتر نیستیم. وقتی به خاورمیانه می‌رسیم، این جنگ‌ها شاید هرگز پایان نیابند.

▪️مایک پنس نکته مهمی درباره تصمیم‌های ترامپ در قبال ایران افشا کرد ــ گرگ سارجنت

روزنامه واشنگتن‌پست به مصاحبه یک‌شنبه مایک پنس، معاون اول دونالد ترامپ اشاره کرده که به اعتقاد نویسنده این مقاله «دروغگویی» ترامپ یا «دغل‌کاری» مشاوران او را فاش کرده است. در این مقاله ابتدا به توئیت ترامپ مبنی بر اینکه «لحظه آخر فرآیند» نتیجه گرفته که رقم تلفات احتمالی با اقدام ایران برای سرنگونی پهپاد آمریکا «تناسب ندارد» اشاره شده. پس از آن مصاحبه مایک پنس با سی‌ان‌ان مورد بررسی قرار گرفته است: معاون اول ترامپ تحت فشار جیک تپر، مجری سی‌ان‌ان که پرسید چرا ترامپ بدون اطلاع از رقم تلفات دستور به حمله داده بود، گفت که رئیس جمهوری «از ابتدا» در جریان تلفات بود اما در لحظه آخر «رقم دقیق‌تری» به او داده شد. نویسنده مقاله بر اساس اظهارات ند پرایس، مشاور ویژه باراک اوباما در امنیت ملی و تجربیات او، به این مسئله اشاره می‌کند که براساس پروتکل‌های موجود رئیس‌جمهوری پیش از دادن دستور حمله در جریان اطلاعات و ارقام جزئی و دقیق قرار می‌گیرد و اینکه او از ابتدا رقم تلفات را نمی‌دانسته، به شدت زیر سوال است.

این مقاله دو سناریو را برای توضیح این مسئله و گفته‌های مایک پنس مطرح می‌کند که به گفته نویسنده باید مورد تفحص قرار بگیرند: این‌که در تصمیم ترامپ مبنی بر توقف حمله به ایران دلیل دیگری وجود داشته و ترامپ به‌دروغ رقم تلفات را به عنوان انگیزه تصمیم خود اعلام کرده. یا این‌که مشاوران و اطرافیان او و به صورت مشخص جان بولتون در لحظه‌های مختلف فرآیند عملیات حمله به ایران به او اطلاعات غلط داده‌اند.

مقاله واشنگتن‌پست «ملی‌گرایی بدخیم» را عامل کلیدی خروج آمریکا از برجام و به‌رسمیت نشاختن هرگونه توافق جهانی که برای آمریکا محدودیت ایجاد کند، می‌داند و می‌گوید با افزایش تنش‌ها ترامپ میان بی‌میلی به جنگ یا اتخاد یک رفتار تهاجمی به‌دام افتاده است.

▪️ایران آخرین تحریم‌های آمریکا را با ریشخند جواب داد ــ فرناز فصیحی،‌ دیوید کیرک‌پتریک

نویسندگان نیویورک تایمز واکنش‌ها به اعلام تحریم‌های جدید علیه علی خامنه‌ای رهبر ایران، نهاد رهبری و محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران را بررسی کرده اند و می‌نویسند: «مقامات ایران که در دوماه گذشته تحریم‌های نفتی را "جنگ اقتصادی" می‌خوانند، به تحریم‌های روز دوشنبه ۲۴ ژوئن/۳ تیر علیه آیت‌الله خامنه‌ای و مقامات دیگر با وقار بیشتری و حتی استهزاء واکنش نشان دادند.»

این مقاله به اظهارنظرهای منتشر شده در خبرگزاری فارس و صحبت‌های حسن سلیمانی، سردبیر خبرگزاری مشرق‌نیوز (وابسته به سپاه پاسداران) و همچنین عباس موسوی سخنگوی وزارت امورخارجه ایران، و کاربران فضای مجازی اشاره کرده که هر کدام تحریم‌های آمریکا را بی‌اثر، خلاف دیپلماسی مورد ادعای آمریکا و یا مسخره خوانده‌اند. براساس این مقاله جناح‌های سیاسی ایران هم نظر بر این دارند که این تحریم‌ها تضعیف کننده اظهارات ترامپ درمورد تمایل آمریکا به مذاکره‌اند. نویسنده در ادامه به صورت جزئی‌تر به تحریم‌ها می‌پردازد و می‌گوید: «علی خامنه‌ای هرگز به خارج از ایران سفر نمی‌کند و "ستاد" تحت نظر او (ستاد اجرایی فرمان امام) اتکایی به معاملات بانکی بین‌المللی ندارد بنابراین تحریم‌هایی که او را از سفر به آمریکا یا انجام معامله با موسسات آمریکایی منع می‌کنند، هیچ تاثیری بر آیت‌الله نخواهند گذاشت.»

به‌ نوشته نیویورک تایمز در وضعیت سرداران ارشد سپاه پاسداران نیز به دلیل این‌که قبلا به خاطر قرارگرفتن سپاه در فهرست گروه‌های تروریستی تحت تحریم بوده‌اند تغییری ایجاد نخواهد کرد، اما در عوض ممکن است هزینه‌هایی برای آمریکا داشته باشد از این جهت که اگر قرار بر مذاکره باشد تایید شخص رهبر برای مذاکره لازم است و تحریم او می‌تواند نتیجه عکس داشته باشد. نیویورک تایمز همچنین به واکنش عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان اشاره کرده که تحریم علیه رهبر را نقض حاکمیت ایران و قوانین بین‌الملل خوانده و می‌گوید رهبر ایران علاوه بر مقام سیاسی در نزد برخی رهبر معنوی نیز به‌شمار می‌رود که این تحریم‌ها را ممکن است اهانتی به خود بدانند.»

نیویورک‌ تایمز تحریم محمدجواد ظریف، وزیر را «غافلگیرکننده‌تر از همه» عنوان کرده و می‌گوید با توجه به اینکه او میانه‌رو و تحصیل‌کرده آمریکا به شمار می‌رود و در صورت مذاکره با جمهوری اسلامی، او طرف مذاکره با آمریکا خواهد بود، تحریم او می‌تواند دست تندروها را که بیشتر مایل به سرشاخ‌شدن با آمریکا هستند، در سیاست خارجی ایران بازتر کند.

▪️درحالی‌که ترامپ ایران را تهدید می‌کند، کجاست اعتراض‌های آمریکایی به سبک هنگ‌کنگ؟ ــ راب یورک

به اعتقاد راب یورک در دانشگاه هاوایی، این حسن روحانی ست که در دام افتاده است. او این سوال را مطرح کرده که چرا در آمریکا همچون اتفاقی که در هنگ‌کنگ رخ داد، اعتراضات  گسترده ضد دولتی به جنگ علیه ایران و کره شمالی شکل نمی‌گیرد. نویسنده بدین منظور سیاست‌های خارجی آمریکا نسبت به کره شمالی و ایران را بررسی کرده و می‌گوید تمرکز رسانه‌های آمریکا بر مسائلی چون قوانین «بی‌طرفی شبکه» در اینترنت و کاهش مالیات‌ها مانع بررسی واقعی بودن ادعاهای کابینه ترامپ در مورد کره شمالی یا جزئیات سناریوهای جنگ شده است.

نویسنده وضعیت خاورمیانه را نیز از منظرهای مختلف تشریح می‌کند: «از یک‌سو متحدان آمریکا در منطقه نسبه به شعله‌گرفتن حریق جنگ هشداری نمی‌دهند چرا که از کم شدن نفوذ حکومت شیعه جمهوری اسلامی نفع می‌برند. از سوی دیگر در آمریکا گروهی متشکل از هر دو حزب آمریکا که در آن جان بولتون یا "شیطان مجسم" با مجاهدین خلق که زمانی در لیست تروریستی این کشور قرار داشتند، برای تغییر رژیم در ایران لابی می‌کنند.» تندروهای ایران هم از این موقعییت استفاده کرده و از تردیدشان نسبت به برجام دفاع می‌کنند. در نتیجه آن حسن روحانی در این میان به دام افتاده و «سوخته» از خروج آمریکا، چاره‌ای غیر از مقاومت در برابر اقدامات و تهدیدهای ترامپ ندارد. ترامپ اظهار می‌کند تمایلی به جنگ ندارد اما وارد مسابقه «نه، تو اول» با کشوری شده که ساز و کارهای داخلی‌اش را نمی‌فهمد و هر آن یک اشتباه محاسباتی از طرفین می‌تواند به فاجعه تبدیل شود.

به نظر نویسنده این مقاله پمپئو، وزیر امورخارجه آمریکا و بقیه برخلاف سال ۲۰۰۳ و پیش از جنگ عراق در قبول کردن اینکه ایران مسئول حمله به نفتکش‌ها در دریای عمان بوده، کمی از خود تردید نشان داده‌اند اما سوالات اصلی را مطرح نکرده‌اند. نویسنده معتقد است مقامات آمریکا باید از خودشان بپرسند اگر واقعا کار ایران بوده چه معنایی باید از آن بگیرند؟ آیا پاسخ مناسبی وجود دارد؟ جنگ با ایران از این وضعیت بهتر است؟ این سوال را مطرح کنند که تا چه حد این اقدام نتیجه کارزار فشار حداکثری آمریکا بوده؟

این مقاله در پایان با خطاب قرار دادن مردم آمریکا می‌گوید باید به خیابان‌های واشنگتن بریزید تا آنجا که دولت کمی آرامتر عمل کند و «دما را پایین بیاورد». تا وقتی این کار را نکردید باید از هنگ کنگی‌ها خجالت بکشید!

▪️آقای رئیس‌جمهور! اعلان جنگ را به کنگره واگذار کن ــ ویلیام هارتونگ

نویسنده سی‌ان‌ان به اقدام مجلس نمایندگان کنگره ایالات متحده اشاره می‌کند که چهاشنبه ۱۹ ژوئن / ۲۹ خرداد با تصویب یک اصلاحیه، قانون «اجازه استفاده از نیروی نظامی علیه تروریست‌ها» (AUMF) را باطل اعلام کرد و ابراز امیدواری می‌کند که با تصویب نهایی در سنا، این قانون لغو شده و اختیار اعلام جنگ را به کنگره بازگرداند. این مقاله می‌گوید با وجود اینکه ترامپ حمله به ایران را متوقف کرد، دولت آمریکا تاکنون از این قانون سوءاستفاده کرده و آن‌را برای مواردی به کار برده که از حیطه تعریف این قانون فراتر بوده‌اند. اما به‌دلیل هزینه‌های دوران پس از ۱۱ سپتامبر، محدود کردن قدرت رئیس جمهور در مورد جنگ مدت‌ها به تاخیر افتاده است. اصلاحیه فوق باید به تایید سنا برسد.

براساس برآورد دانشگاه براون که در این مقاله به آن استناد شده، اگر تعهدات دولت مبنی بر تامین هزینه‌ زندگی کارکنان ارتش درنظر گرفته شود، هزینه‌های جنگ برای مردم آمریکا و ارتش این کشور دراین قرن به بیش از ۵,۹ میلیارد دلار می‌رسد. هرچند این هزینه گویای آسیب‌های انسانی این درگیری‌ها نیست که (تنها در مورد آمریکا) بیش از ۴هزار و ۴۲۳ کشته و ۳۱ هزار و ۵۹۷ زخمی بر جا گذاشته و در صدها هزار سربازی که در جنگ حضور داشتند، به‌صورت‌های مختلفی از جمله «اختلال استرس پس از ضایعه روانی» و آسیب‌های روانی مغزی به‌جا مانده است.

این مقاله هزینه‌ دیگر جنگ را شکست آمریکا در «مبارزه» با تروریسم عنوان کرده و نوشته به‌رغم درگیری‌های نظامی آمریکا، گروه‌های تروریستی در جهان چندبرابر شده‌اند.

سی‌ان‌ان:‌ لینک

نقشه اینتراکتیو تنش ایران و آمریکا:

درباره تنش ایران و آمریکا بیشتر بخوانید: