شرط روحانی برای انعطاف در برابر بریتانیا
روحانی با اشاره به توقیف کشتی متعلق به ایران در جبل الطارق گفت اگر برخی از کشورهای اروپایی از «اقدامات خلاف» خود دست بردارند از ایران پاسخ متناسبی دریافت خواهند کرد.
چهارشنبه ۲۱ شهریور: حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی در هیأت دولت
حسن روحانی گفته است اگر برخی از کشورهای اروپایی از «اقدامات خلاف» خود از جمله توقیف کشتی متعلق به جمهوری اسلامی در جبل الطارق دست بردارند ایران پاسخ متناسبی به آن‌ها خواهد داد. او در همین حال گفت اگر در فرصت ۶۰ روزه بعدی اروپا دست به اقدامی در جهت حفظ برجام نزند، ایران گام سوم کاهش تعهدات برجامی خود را به‌اجرا خواهد گذاشت.
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران چهارشنبه ۲ مرداد در جلسه هیئت دولت گفت: «به‌دنبال ادامه تنش با برخی از کشورهای اروپایی نیسیتیم و چنان‌چه به چارچوب‌های بین‌المللی متعهد باشند و از اقدامات خلاف خود از جمله آن‌چه در جبل الطارق انجام دادند دست بردارند، پاسخ متناسبی نیز از ایران دریافت خواهند کرد.»
بریتانیا ۱۳ تیر / ۴ ژوئیه نفتکش «گریس ۱» متعلق به ایران را که در حال انتقال دو میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه نفت خام به بندر «بانیاس» در سوریه بود، به دلیل دور زدن تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه سوریه توقیف کرد.
دادگاه عالی جبل‌الطارق ۲۸ تیر / ۱۹ ژوئیه توقیف نفتکش «گریس ۱» را تا ۸ شهریور / ۳۰ اوت سال جاری تمدید کرد.
جرمی هانت، وزیر خارجه بریتانیا پیش از این گفته بود که اگر ایران تضمین دهد نفتکش توقیف‌شده این کشور به سوریه نخواهد رفت و تحریم‌های نفتی اروپا علیه سوریه را نقض نخواهد کرد، بریتانیا رفع توقیف این نفتکش را تسهیل می‌کند.
حسن روحانی، امیر حاتمی وزیر دفاع و محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران به دولت بریتانیا هشدار داده بودند که توقیف نفتکش ایران بی‌پیامد نیست. علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی نیز توقیف ابرنفتکش ایران از سوی بریتانیا را «دزدی دریایی» خوانده و گفته بود: «عناصر مؤمن در جمهوری اسلامی این کارها را بی‌جواب نمی‌گذارند و در فرصت و جای مناسب پاسخ خواهند داد.» در پی این اظهارات، نیروی دریای سپاه پاسداران جمعه گذشته یک نفتکش تحت پرچم بریتانیا را در نزدیکی تنگه هرمز توقیف کرد.
با این حال، حسن روحانی در جلسه هیئت دولت توقیف نفتکش بریتانیا را تلویحاً «بی‌نظمی» و «تخلف» این کشور خواند و اشاره‌ای به اقدام «تلافی‌جویانه» ایران نکرد: «اجازه نمی‌دهیم کسی در خلیج فارس و تنگه هرمز بی‌نظمی کند، ما در عین حال به دنبال تنش و برخورد نظامی نیستیم و اقداماتی که تاکنون انجام داده‌ایم متناسب با تخلفات طرف مقابل بوده است. (...) تنگه هرمز از موقعیت بسیار مهمی برخوردار است و نه جای شوخی است و نه جای اینکه کشوری بخواهد مقررات بین‌المللی را در آن نادیده گرفته و برخلاف جهت و بی‌توجه به هشدارهای سپاه پاسداران که مسئولیت امنیت تنگه هرمز را برعهده دارد، وارد این تنگه شود.»
رئیس‌جمهوری ایران مسئولیت اصلی حفاظت از تنگه هرمز و خلیج فارس را برعهده ایران و کشورهای همجوار دانست و افزود: «دنیا باید از سپاه پاسداران به‌خاطر امنیت خلیج فارس، سپاسگزار باشد.»
بریتانیا پس از توقیف نفتکش‌اش، طرح «حفاظت دریایی» به رهبری اتحادیه اروپا در خلیج فارس و تنگه هرمز را مطرح کرده که تاکنون فرانسه، ایتالیا و دانمارک از آن استقبال کرده‌اند.
روحانی در بخش دیگری از سخنان خود به کاهش تعهدات برجامی ایران اشاره کرد. ایران در اعتراض به اروپا تاکنون در دو مرحله تعهدات خود به برجام را کاهش داده است. جمهوری اسلامی می‌گوید اروپا به وظایف خود در راه‌اندازی ساز و کار مالی (اینستکس) عمل نکرده است و باید پول فروش نفت ایران نیز به اینستکس وارد شود. اروپا به دلیل تحریم‌های آمریکا علیه ایران در اجرای این ساز و کار با مشکلاتی مواجه است و شرکت‌های اروپایی نمی‌خواهند به قیمت زیر فشار قرار گرفتن‌شان در آمریکا وارد معامله با ایران شوند.
روحانی گفت: «با کشورهای اروپایی و سایر کشورهای جهان مکاتبه و تماس داریم، اما تا امروز به نقطه مطلوب نرسیدیم چرا که پیشنهادهایی که داشتند، متعادل نبوده است، اما همچنان روند فعالیت‌های سیاسی را ادامه خواهیم داد و چنان‌چه به نتیجه نرسیم و فرصت ۶۰ روزه دوم هم به پایان برسد، حتماً گام سوم را نیز برمی‌داریم.»
او با بیان اینکه «حاضر نیستیم به اسم مذاکره کنار میز تسلیم قرار بگیریم»، خطاب به مردم ایران گفت: «ما اهل لجبازی و دنبال جنگ و تنش نیستیم.»
ایران ۱۶ تیر / ۷ ژوئیه اعلام کرد که گام دوم کاهش تعهدات برجامی را برداشته و از غنی‌سازی اورانیوم در سطح ۳,۶۷ درصد، میزان تعیین‌شده در برجام، عبور می‌کند. بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران فردای آن روز گفت افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم از مرز ۴,۵ درصد عبور کرده است. بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز ساعاتی بعد عبور ایران از حد مجاز غنی‌سازی اورانیوم را تأیید کردند.
پس از آن، وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا در نشستی اعلام کردند که اقدامات ایران در کاهش تعهداتش به برجام نقض فاحش برجام نیست و به همین دلیل طرف‌های اروپایی قصد ندارند بند مکانیسم حل اختلاف در برجام یا «مکانیسم ماشه» را فعال کنند.
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ۲۵ تیر در دیدار امامان جمعه سراسر کشور، در ارتباط با کاهش تعهدات برجامی ایران، خطاب به کشورهای اروپایی گفت: «شما اروپایی‌ها که هیچ یک از تعهدات خود را اجرا نکرده‌اید، به چه حقی از ما می‌خواهید که به تعهدات خود پایبند باشیم؟ بدانید که ما تازه کاهش تعهدات را شروع کرده‌ایم و این فرایند قطعاً ادامه خواهد یافت.»
بیشتر بخوانید:
نظرها
نظری وجود ندارد.