انفجار چند بمب در بانکوک همزمان با نشست تنش‌آلود آسه‌آن

چندین بمب دست‌ساز در مناطق مهم پایتخت تایلند منفجر شد اما کشته‌ای برجای نگذاشت. این بمب‌‌گذاری‌ها تنش در بانکوک را زمانی بالا برده اند که نشست «اتحادیه کشورهای آسیای جنوب شرقی» (آسه‌آن) در آنجا با حضور مقام‌های ارشد ایالات متحده و چین در حال برگزاری است.

شش بمب کوچک جمعه صبح ۲ اوت / ۱۱ مرداد در مکان‌های متفاوتی از پایتخت تایلند منفجر شدند. این انفجارها چهارتن از جمله دو رفتگر را مجروح کردند.

بنا بر گزارش‌ها، بمب‌های منفجرشده بمب‌های کوچک موسوم به «بمب‌های پینگ‌پنگی» بودند که سایزی به اندازه توپ تنیس دارند. این بمب‌ها برای کشتار طراحی نمی‌شوند و هدف از آنها، به گفته ناظران سیاست تایلند، «بی‌آبروکردن» دولت است.

دو مظنون در رابطه با بمب‌گذاری‌ها دستگیر شده‌اند.

نشست سالیانه وزیران خارجه آسه‌آن چهارشنبه آغاز شد. مایک پومپئو، وانگ یی و دومینیک راب ــ به ترتیب وزیران خارجه ایالات متحده، چین و بریتانیا ــ نیز از پنج‌شنبه به این نشست مهم کشورهای آسیای جنوب شرقی پیوستند.

بمب‌ها حوالی ۹ صبح، دقایقی پیش از سخنرانی پومپئو منفجر شد. پومپئو در این سخنرانی از بازگشت تایلند به دموکراسی پس از انتخابات مارس تمجید کرد.

انتخابات مارس نخستین انتخابات پس از کودتای نظامیان به رهبری پرایوت چان‌ـ‌او‌ـ‌چا در ۲۰۱۴ بود. انتخابات مارس را اما گروه‌های حقوق بشری و فعالان مدنی انتخاباتی غیرآزاد و غیرمنصفانه توصیف کردند. در این انتخابات رهبر کودتا به نخست‌وزیری رسید.

ناظرات سیاست تایلند به نشریه بریتانیایی «ایندیپندنت» گفته اند که استفاده از بمب‌های کوچک و عموماً بی‌خطر در صحنه سیاسی تایلند امری غیرعادی نیست و به رقابت بین گروه‌های حاضر در بدنه نیروهای امنیتی حاکم بر این کشور مرتبط است.

آسه‌آن اتحادیه‌ای که ابتدا در دوران جنگ سرد و برای مقابله با کمونیسم به وجود آمد، اکنون از ۱۰ کشور آسیای جنوب شرقی تشکیل می‌شود: فیلیپین، مالزی، تایلند، ویتنام، برونئی، میانمار، لائوس، کامبوج، سنگاپور و اندونزی. کشورهای ژاپن، کره جنوبی، کره شمالی، چین و ایالات متحده نیز همکاری‌هایی با آسه‌آن دارند.

در اجلاس آسه‌آن چه می‌گذرد؟

چند مسأله غامض پنجاه‌و‌دومین نشست وزیران خارجه آسه‌آن را تحت‌الشعاع خود قرار داده‌اند: مذاکرات صلح شبه‌جزیره کره، جنگ تجاری ایالات متحده و چین، و اختلاف‌های مربوط به دریای جنوبی چین.

مایک پومپئو، وزیر خارجه ایالات متحده پنج‌شنبه ۱ اوت / ۱۰ مرداد همراه با همسرش به بانکوک وارد شد. او همان روز با وانگ یی، وزیر خارجه جمهوری خلق چین دیدار کرد.

یک روز پیش از دیدار دیپلمات‌های ارشد چین و ایالات متحده، هیأت‌های مذاکره‌کننده دو کشور با یکدیگر بر سر اختلاف‌های تجاری دیدار کرده بودند. این مذاکرات اما پیشرفتی در بر نداشت.

پومپئو و وانگ در دیدار دوجانبه بر سر اختلاف‌های دو طرف سخن گفتند. به گزارش خبرگزاری «رویترز»، وزیر خارجه ایالات متحده به همتای چینی‌اش اطمینان داد که واشنگتن به دنبال متوقف‌کردن و محدودکردن توسعه و رشد اقتصادی چین نیست.

پومپئو همچنین بار دیگر بر حمایت ایالات متحده از سیاست «چین واحد» تأکید کرده بود ــ اشاره‌ای به مسأله قدیمی تایوان که تحت حمایت واشنگتن قرار دارد و خواهان استقلال است اما چین آن را بخشی از خود می‌داند.

▪️جنگ تجاری واشنگتن و پکن (و ژاپن و کره جنوبی)

دیدار پومپئو و وانگ نتیجه مشخصی برای رفع اختلاف‌های تجاری نداشت. این واقعیتی بود که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده جمعه ۲ اوت / ۱۱ مرداد با اعلام تعرفه‌های جدید بر کالاهای وارداتی آمریکا از چین بر آن صحه گذاشت.

ترامپ پنج‌شنبه شب توئیت کرد: «ایالات متحده از اول سپتامبر تعرفه کوچک اضافه‌ای به میزان ۱۰ درصد بر ۳۰۰ میلیارد دلار کالاها و محصولات وارداتی بر چین وضع خواهد کرد. این شامل ۲۵۰ میلیارد دلار کالایی نمی‌شود که پیش‌تر ۲۵ درصد تعرفه خورده اند....»

این تهدید به سقوط سهام در بازار بورس آمریکا و آسیا و اروپا انجامید.

وانگ یی، وزیر خارجه چین جمعه در حاشیه نشست آسه‌آن در واکنش به تهدید جدید ترامپ گفت:

«افزودن تعرفه قطعاً راه سازنده‌ای برای حل اصطکاک‌های اقتصادی و تجاری نیست. این راه صحیح‌اش نیست.»

اما پومپئو جمعه در سخنرانی‌اش انتقادهای رئیس‌جمهوری ایالات متحده از چین را تکرار کرد:

«چین برای دهه‌ها از تجارت سوء استفاده کرده. دیگر وقت متوقف‌کردن این کار فرا رسیده. مشکلات چین به داخل خود این کشور باز می‌گردد اما مقابله پرزیدنت ترامپ با اقدامات غیرمنصفانه تجاری چین بر این مشکلات نور جدیدی افکنده.»

اشاره وزیر خارجه آمریکا به کندشدن رشد اقتصادی چین است. پومپئو در نهایت گفت: «ما دوست داریم مشکلات‌مان با چین به زودی حل شود.»

چین در سال‌های اخیر با آغاز پروژه جاه‌طلبانه «راه ابریشم جدید» در صدد افزایش قدرت تجاری و اقتصادی است. به گفته ناظران، روسیه و چین در اتحاد با یکدیگر در صدد تضعیف قدرت دلار آمریکا در عرصه مبادلات تجاری بین‌المللی هستند.

جنگ تجاری اما به چین و ایالات متحده محدود نمانده است. ژاپن نیز جمعه اعلام کرد که کره جنوبی را از فهرست مقاصد صادرات فوری خود خارج می‌کند. در این صورت،‌ صادرات کالای ژاپنی به کره جنوبی با کاغذبازی و توقف‌های گمرکی بیشتر و نظارت سخت‌گیرانه‌تر همراه خواهد بود.

مون جائه‌ـ‌این، رئیس‌جمهوری کره جنوبی در واکنش گفته است که «ما بار دیگر از ژاپن شکست نمی‌خوریم.» اشاره‌ای به نزاعی قدیمی که تاریخ‌اش به ابتدای قرن بیستم بازمی‌گردد. کره جنوبی نیز در اقدامی تلافی‌جویانه ژاپن را از فهرست سفید صادرات فوری خود خارج می‌کند.

▪️اختلاف‌های دریای جنوبی چین

حضور نظامی چین و آمریکا در دریای جنوبی چین در سال‌های اخیر افزایش یافته. در واقع مناقشه دریای جنوبی چین بین چین و پنج‌ کشور آسیای جنوب شرقی یکی دیگر از چالش‌های همیشگی آسه‌آن بوده است.

چهار کشور اندونزی، فیلیپین، مالزی و سنگاپور از آسه‌آن و نیز تایوان بر سر قلمروهای متفاوت با پکن اختلاف دارند، اما قدرت نظامی چین کار آن کشورها برای پیگیری ادعاهایشان را دشوار کرده است.

پومپئو در سخنرانی‌اش برای آسه‌آن تأکید کرد که ایالات متحده از کشورهای این اتحادیه «دفاع» می‌کند.

ترامپ نیز که ریاست‌جمهوری‌اش را با اتخاذ مواضع سخت‌گیرانه علیه چین و کره شمالی آغاز کرد، نوامبر ۲۰۱۷ در سفر ۱۲ روزه به آسیا در نشست آسه‌آن در فیلیپین حضور یافت.

▪️مذاکرات هسته‌ای کره شمالی

با این که ترامپ و کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی تا کنون سه بار با یکدیگر دیدار کرده‌اند، مذاکرات دو طرف برای دستیابی به صلح در شبه‌جزیره کره متوقف شده است.

کره شمالی در ۹ روز اخیر سه آزمایش موشکی انجام داده است. این موشک‌ها به ایالات متحده نمی‌رسند اما برای حمله به کره جنوبی طراحی شده اند.

پومپئو پنج‌شنبه در آسه‌آن گفت که دولت آمریکا آماده ادامه مذاکرات با پیونگ‌یانگ است. هرچند وزیر خارجه ایالات متحده از ادامه امیدواری به مذاکرات گفت، اما از اینکه بر اساس برنامه قبلی قادر به دیدار با نماینده کره شمالی در حاشیه آسه‌آن نخواهد بود، ابراز تأسف کرد: «خوش‌بینم که مذاکرات به زودی اتفاق خواهد افتاد. چشم‌انتظار فرصتی برای ارتباط دوباره با آنها [مذاکره‌کنندگان کره شمالی] به شیوه‌ای رسمی و دیپلماتیک هستیم.»