«در جستجوی فریده»: نماینده ایران در اسکار

هیأت معرفی نماینده سینمای ایران برای جوایز اسکار بر خلاف دوره‌های پیشین محرمانه برگزار شد و فیلمی را انتخاب کرد که کمتر کسی انتظارش را داشت: «در جستجوی فریده» یک مستند داستانی درباره زنی که در خردسالی او را در حرم امام رضا به حال خود رها می‌کنند و یک زوج هلندی او را به فرزندی می‌پذیرد و حالا بعد از سالیان دراز به ایران برمی‌گردد. یک دگرگونی آشکار و پنهان اتفاق می‌افتد: او که تا پیش از این آزادانه و با موی رها دوچرخه‌سواری می‌کرد، حالا چادر به سر می‌کند و به حرم امام رضا می‌رود. نشانه‌ای از بازیابی «هویت گم‌شده»؟

 در سال‌های گذشته بنیاد فارابی معمولاً بعد از جشنواره فیلم ونیز، ابتدا اعضای هیأت معرفی نماینده سینمای ایران در اسکار را انتخاب می‌کرد و سپس این هیأت در یک جلسه نامزدها را اعلام می‌کرد و در جلسه بعدی که معمولاً با هیاهوها و حاشیه‌های رسانه‌‌ای هم همراه بود، گزینه نهایی برای نمایندگی ایران در اسکار را اعلام می‌کرد. در سال جاری اما روند به گونه‌ای دیگر بود: هیأتی متشکل از فرشته طائرپور (تهیه‌کننده)، فاطمه معتمدآریا (بازیگر)، ابوالحسن داودی (کارگردان)، تورج منصوری (فیلمبردار)، رسول صدرعاملی (کارگردان)، امیر اثباتی (طراح صحنه)، مرتضی رزاق کریمی (تهیه‌کننده)، مهرزاد دانش (منتقد) و رائد فریدزاده (معاون بین‌الملل بنیاد سینمایی فارابی) نیمه‌شب شنبه ۲۶ مرداد پشت درهای بسته تشکیل جلسه دادند و انتخاب خود را یک ماه زودتر از موعد اعلام کردند: «در جستجوی فریده».

مستند «در جستجوی فریده» به کارگردانی آزاده موسوی و کوروش عطایی درباره زنی به نام فریده است که چهل سال پیش در حرم امام رضا رها شده و پس از انتقال به شیرخوارگاه، یک زوج هلندی او را به فرزندی گرفته و به هلند برده است. فریده پس از سال‌ها به ایران برمی‌گردد که هم زادگاهش را ببیند و هم اینکه با سه خانواده که مدعی‌اند خانواده واقعی او هستند، ملاقات کند. با این سفر یک دگرگونی بر سر هویت فرهنگی اتفاق می‌افتد در بیان این معنا که هر کسی کو دور ماند از اصل خویش، باز جوید روزگار وصل خویش. بر سر فریده جادر می‌کنند و او را به حرم امام رضا می‌برند. یک فیلم تبلیغی در جهت مورد نظر جمهوری اسلامی؟

این برای نخستین بار است که در تاریخ سینمای ایران یک فیلم مستند به عنوان نماینده سینمای ایران معرفی می‌شود.

«در جستجوی فریده» نخستین بار در سینماهای هنر و تجربه به نمایش درآمده. این فیلم جایزه ویژه داوران جشنواره سینما حقیقت و تندیس جایزه بهترین فیلم سینمای ایران را نیز به دست آورده.

فیلم‌های مغزهای کوچک زنگ‌زده (هومن سیدی)، بمب، یک عاشقانه (پیمان معادی)، سرو زیر آب (محمدعلی باشه آهنگر)، آشغال‌های دوست‌داشتنی (محسن امیر یوسفی)، قصر شیرین (رضا میرکریمی)، عرق سرد (سهیل بیرقی)، متری شش و نیم (سعید روستایی)، سرخ پوست (نیما جاویدی) و شبی که ماه کامل شد (نرگس آبیار) برای نمایندگی ایران در اسکار نامزد بودند.

از میان این فیلم‌ها، «متری شیش و نیم» در جشنواره فیلم ونیز هم شرکت دارد: یک  فیلم حادثه‌ای درباره کشف یک شبکه قاچاق مواد مخدر در ایران که بر محور تعقیب و گریز اتفاق می‌افتد. یکی از تم‌های جانبی این فیلم نیز مانند سریال «گاندو» مسأله نفوذ است. برخی از منتقدان انتظار داشتند این فیلم سینمای ایران در اسکار را نمایندگی کند.



بیشتر بخوانید: