اختلاف نظر مقام‌های جمهوری اسلامی بر سر اعزام انسان به فضا

آمریکا برنامه هوافضای جمهوری اسلامی را با فعالیت‌های موشکی آن در ارتباط دانسته و سه مرکز فضایی ایران را تحریم کرده بود، ایران اما به توسعه برنامه فضایی خود ادامه می‌دهد. رئیس پژوهشگاه هوافضای ایران اعلام کرد که اعزام فضانورد ایرانی به فضا با پرتاب ربات‌ها آغاز می‌شود. رئیس پژوهشگاه فضایی ایران اما گفت «هنوز شرایط این کار در کشورمان مهیا نیست».

 فتح‌الله امی، رئیس پژوهشگاه هوافضای ایران دوشنبه ۱۵ مهر گفت: «بر اساس سند جامع توسعه هوافضای کشور لازم است به سمت اعزام فضانورد به فضا اقدام کنیم که در این راستا کپسول‌هایی را برای این منظور در دستور کار داریم که در فاز اول رباتی تا ارتفاع ۱۵۰ کیلومتری پرتاب می‌شود و بعد از ۵ پرتاب موفق وارد پروژه اعزام انسان خواهیم شد.»

به‌گفته فتح‌الله امی، ایران پس از پرتاب میمون‌ دیگر نمی‌خواهد حیوان به فضا پرتاب کند، بلکه درصدد اعزام انسان به فضا است: «در این راستا در فاز اول اعزام انسان به زیر مداری را در دستور کار قرار دادیم تا به اعزام انسان به مدار برسیم. در این پروژه کپسول E1S مدل انسان، رباتی را در اشل ۷۵ درصد انسان به مسیر زیر مداری و در ارتفاع ۱۵۰ کیلومتری می‌برد. اگر بتوانیم ۵ پرتاب کپسول E1S را با موفقیت طی کنیم، در مرحله بعد به سراغ طرح اعزام انسان خواهیم رفت.»

همزمان، حسین صمیمی، رئیس پژوهشگاه فضایی ایران نیز دوشنبه ۱۵ مهر درباره پروژه فرستادن انسان به فضا ضمن اشاره به این‌که «هنوز شرایط این کار در کشورمان مهیا نیست»، گفت: «بعید می‌دانم این کار در داخل کشور انجام شود؛ شاید منظور این است که در یک کشور دیگر این ایده دنبال شود ولی اکنون امکان اعزام انسان به فضا در کشور ما وجود ندارد.»

محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری پیشین ایران، درسال ۱۳۸۹ اعلام کرده بود که این کشور تا پایان سال ۲۰۱۹ اولین فضاپیمای حامل انسان را به کره ماه خواهد فرستاد.

سپس سازمان صنایع هوا فضای وزارت دفاع ایران در بهمن‌ماه سال ۱۳۹۱ اعلام کرد که موفق شده است میمونی را در یک کپسول زیستی به ارتفاع بیش از ۱۲۰ کیلومتری فضا فرستاده و او را با موفقیت بازیابی کند. رسانه‌های ایران اعلام کرده بودند، این میمون با کاوشگری به نام «پیشگام» به فضا فرستاده شد و زنده به زمین بازگشته است.

احمدی‌نژاد در این‌باره گفته بود: «جوانان ما مصمم هستند ظرف چهار پنج سال آینده انسان به فضا بفرستند و مطمئنم که این اتفاق می‌افتد.»

با روی کار آمدن دولت حسن روحانی در سال ۱۳۹۲ و با در اولویت قرار گرفتن مذاکرات هسته‌ای، برنامه اعزام انسان به فضا از اولویت خارج شد.

در اردیبهشت ۱۳۹۶ محمد همایون صدر، معاون سازمان فضایی ایران اعلام کرده بود که به دلیل بالا بودن هزینه‌های برنامه اعزام انسان به فضا، این برنامه لغو شده است. صدر گفته بود: «اعزام انسان به فضا ۱۵ تا ۲۰ میلیارد دلار طی ۱۵ سال هزینه دارد که چنین بودجه‌ای هیچ زمانی به چنین پروژه‌ای تخصیص داده نشد. همچنان که در ۴ سال قبل از دولت یازدهم نیز از ۸۰۰ میلیارد تومان پروژه مصوب فضایی تنها ۸۰ میلیارد تومان تخصیص داده شد.».

وزارت خزانه‌داری آمریکا ۱۲ شهریور / ۳ سپتامبر سال جاری سازمان فضایی ایران، پژوهشگاه هوافضای ایران و مرکز تحقیقات هوافضای ایران را به فهرست‌ تحریم‌های این کشور افزود.

سازمان فضایی ایران زیر نظر وزارت ارتباطات است و پژوهشگاه هوافضای ایران به وزارت علوم وابسته است. هر دوی این نهادها دولتی هستند و مرکز تحقیقات فضایی ایران نیز زیرمجموعه پژوهشگاه هوافضاست.

دولت آمریکا جمهوری اسلامی را متهم کرده است که از برنامه فضایی خود به‌عنوان پوششی برای «برنامه توسعه موشک‌های بالستیک» استفاده می‌کند و با فرستادن ماهواره به فضا قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد را نقض می‌کند.

مرتضی براری، رئیس سازمان فضایی ایران ۸ مهرماه جاری اعلام کرد این سازمان تا سه ماه آینده سه ماهواره را به فضا پرتاب می‌کند تا «از خدمات آن‌ها در کشور استفاده کند».

براساس اظهارات براری از این ماهواره‌ها «در بخش‌های مختلفی از جمله ناوگان دریایی، در زمان وقوع بحران‌ها، برای تعیین سلامت و تنوع محصولات کشاورزی و یا در حوزه محیط زیست» استفاده خواهد شد.

در یک سال گذشته تلاش‌های ایران برای پرتاب موشک‌های ماهواره‌بر به‌ثمر نرسیده است. ۲۵ دی سال گذشته محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات اعلام کرد یک موشک حامل ماهواره «پیام» به فضا پرتاب شده، اما این موشک به سرعت کافی نرسید و ماهواره آن هم نتوانست در مدار زمین قرار بگیرد. ۱۷ بهمن هم اعلام شد که ایران خواسته ماهواره‌ای به فضا بفرستد اما این پرتاب هم موفق نبوده است.

همچنین در ۷ شهریورماه به‌دنبال انفجار در سکوی موشک ماهواره‌بر در «پایگاه فضایی امام خمینی» در جنوب سمنان، سومین تلاش ایران برای استقرار ماهواره در مدار با شکست مواجه شد. ابتدا عکس‌های ماهواره‌ای خبر از وقوع این انفجار دادند و پس از آن مقامات جمهوری اسلامی این حادثه را رد و سپس تأیید کردند.

بیشتر بخوانید: