اعتراضهای آبان ۱۳۹۸: گزارشها و دیدگاهها
خیزش آبانماه چگونه آغاز شد و گسترش یافت؟ نیروی پیشبرنده آن چه بود؟ در تحلیل آن چه نکتههایی جلب نظر میکنند؟
خیزش آبانماه چگونه آغاز شد و گسترش یافت؟ نیروی پیشبرنده آن چه بود؟ در تحلیل آن چه نکتههایی جلب نظر میکنند؟
انبوهی خبر در باره جنبش اعتراضی "بنزین" وجود دارد. اما گزارشگری تفصیلی درباره آن و بررسی جنبههای مختلف آن تازه آغاز شده است. تحلیلها عمدتا پیوند عمیقی میبینند میان خیزش دی ۱۳۹۶ با خیزش آبان ۱۳۹۸. از این نظر بازخوانی انتقادی آنچه در مورد اعتراضهای دیماه ۱۳۹۶ نوشته شد، مهم است.
برای یادآوری و بازخوانی:
در زیر عنوانهای گزیدهای از گزارشها و تحلیلهایی را میبینید که در "زمانه" در مورد اعتراضهای آبان ۱۳۹۸ منتشر شدهاند.
گزارشها
هوشیار دهقانی – در صحنه اعتراضات چه میگذشت؟ مردم چگونه و چرا سر به اعتراض برداشتند؟ معترضان چه ترکیبی داشتند؟ چگونه نظامیان حمله کردند و زدند و کشتند؟
فرزاد صیفیکاران − نوید بهبودی مهویزانی جوان ۲۳ سالهای بود که در جریان اعتراضات مردمی در شهر قدس (قلعه حسن خان) از پشت سر هدف اصابت گلوله قرار گرفت و کشته شد.
زمانه برای دادخواهی و یابود افرادی که در جریان اعتراضات سراسری آبان ۹۸ جان باختند، نامهای شماری از آنها را از منابع گوناگون گردآوری کرده است. (اطلاعات تا ۴ آذر ۱۳۹۸)
فرزاد صیفیکاران- کودکان به عنوان بخش پنهان و دور از دید در اعتراضهای مردمی، ممکن است متحمل آسیبهای بسیار زیادی شوند. درباره وضعیت آنها در این شرایط و مواقع بحرانی چه میدانیم؟
مهتاب دهقان − اگر سیاست گرانی بنزین یک «جراحی اقتصادی» بود، هیچ وقت بدون یک «بیهوشی اجتماعی» ممکن نمیشد: قطع اینترنت، به مثابه عمل مثله کردن شریانهای عصبی جامعه. اما بازگشت اینترنت نیز بدون پیامد نخواهد بود.
یاسر آفتابی − مروری بر برخورد و واکنشهای قابلپیشبینی مسئولان در مواجهه با اعتراضهای روزهای اخیر
یاسمین میظر - اعتراضهای آبان ۹۸ اقتصادی و خودجوش هستند. چنین اعتراضهایی منطقهای شده اند و در یک «دوران خاص» جهانی رخ داده اند.
یاسر آفتابی - حاکمیت چگونه پیامدهای تصمیمات خود را به مردم تحمیل میکند. گزارش از تهران از روزهای شنبه تا دوشنبه غروب (۲۵ تا ۲۷ آبان ۱۳۹۸).
س. اقبال − تصادفی نبود که در تهران اعتراضات خیابانی از اتوبانهای "شهید ستاری" و "آیتالله کاشانی" به مناطق دیگری از شهر سرریز کرد.
نظرها
ایمان گنجی ــ نسبت اجتماعی برساخته جمهوری اسلامی در هیچ کدام از نسلهایش دیگر توان ساختن انسجام اجتماعی را ندارد. ارزشهایی که لایهلایه بدن حاکم را میپوشاندند، مرده اند. پادشاه لخت است، و همینقدر عصبانی و پرخاشجو.
سعید صادقی - قابل توجهترین نامی که در اتفاقات اخیر از جانب متحدان و طرفداران حکومت برای معترضان جعل شد «غیرعادی» بود. غیرعادی اما نه یک نام در کنار دیگر نامها که نام تمامی نامهای مخالفین است، از منافق و فتنهگر گرفته تا اغتشاشگر و شرور. غیرعادی فرض کردن مقدمه نامگذاری مخالفان است؛ و نامگذاری مرحله بالینی سرکوب به شمار میرود.
فاطمه اختصاری − تأثیری که نمایش شجاعت و آزادگی یک زن در میان شلیک گلولهها و گاز اشکآور بر دیدگاه مردان حاضر دارد، عمیق و طولانی خواهد بود. تصویری متفاوت که میتواند تمام کلیشههای جنسیتزدهای را که سالها نهادهای آموزشی به خورد جامعه دادهاند در یک لحظه پاک کند و تصویری واقعی و برابر را جایگزین آن کند. شاید حکومت از همین تصویر تازه هراس دارد که اینگونه با تمام رسانههایش به جنگ زنان رفته است.
امیرارسلان صحت − نگاهی به مختصات خشونت سیاسی در اعتراضات آبان ۱۳۹۸
دریا فردوسیان − کشتهشدگان شاید انسانترینها بودهاند، آنجا که حیات اجتماعی را همپیوند با شبکهای از دیگران درک کردهاند. یا حتا حقیقیترین امیدواران، توانا به خشم و اعتراضی چنان زایا که جانشان را به امید تغییری در وضعیت به خطر افکندند.
ساسان صدقینیا − نیرویی که هم با تحریمها و هم با اساس این رژیم مخالف است، کنه قضیه را در عاملیت از پایین تودههای کارگر و تهیدست میداند. بقیه روایتها پروپاگاندا و موجسواری بر خون کشتهشدگان است
مهدیه گلرو - این بار هم زنان ایرانی در خیابانها فریاد زدند و خلاف پنداشت حکومت و متفاوت با کلیشه زن ظریف و شکننده ظاهر شدند.
محمدرضا نیکفر – بحران، از زیر که به رو بیاید، حرکت اجتماعی درمیگیرد و این خود فرصتی است برای دیدن جنبههای مختلف بحران. نگاه به وضعیت با نظر به خیزش آبان ۱۳۹۸
دریا فردوسیان ــ آنچه چشمگیر بوده در این یک هفته، غیاب هرگونه به رسمیت شناختن، در برابر اعتراضات آن مردمی است که دلایل بسیار آشکاری برای شروع و ادامهی اعتراض در اختیار داشتهاند.
حسن یوسفی اشکوری − چند تن از مراجع دینی ابتدا با اعتراض مردم به گران شدن بنزین همسو شدند، اما بعدا با دفاع رهبر از گرانی، سنگ روی یخ شدند و زبان در کام کشیدند. دو نکته در باب آنان.
مهدی قدسی − روحانی از تمامی اصلاحات دیگر دست شست و سرانجام در جهت اصلاح یارانه بنزین قدم برداشت، چرا که اجرای آن برای دولت آسانتر بهنظر میرسید، اما فشار این سیاست بر دوش مردم بود.
وحید ولیزاده − دلیل اینکه چرا بدنهای مردم به آماج شماره یک نظام درآمده در این است که از مردم تنها بدنها باقی مانده. هیچ تشکیلاتی، حزبی، سازمانی انقلابی، پرچمی، سنگری، چیزی وجود ندارد در این جنگ.
امین درودگر − افزایش قیمت سوخت و کاستن از یارانههای دولتی به آن پیشنهاد همیشگی صندوق بینالمللی پول بوده است. جمهوری اسلامی نیز در حال پیادهکردن همین پیشنهاد است اما از بیان علنی پیرویاش از این نهاد «استکبار جهانی» اجتناب میکند.
نعیمه دوستدار- چهار ماه پس از اهدای هدیه وزارت ارتباطات و فنآوری اطلاعات به خبرنگاران، کسانی از «اینترنت رایگان و بیفیلتر» خود استفاده کردند تا بگویند همه چیز در ایران آرام و «تحت کنترل» است.
امیر کیانپور − اعتراضات آبان ۹۸ اگرچه در امتداد اعتراضات دی ماه ۹۶ قرار میگیرد، اما دستکم بر دو تفاوت عمده میتوان انگشت گذاشت: تبدیل شدن آتش به زبان اعتراضات و از رسمیت افتادن نظم «روز»، ساعات اداری و زمان کار.
نظرها
نظری وجود ندارد.