قصه شیر و لبنیات آلوده در بازار چیست؟

اظهارات یک «بازرس انجمن بهداشت و ایمنی مواد غذایی ایران» درباره آلودگی شیر و لبنیات به سم آفلاتوکسین، واکنش‌های فراوانی را از سوی مسئولان به همراه داشته است. سازمان ملی استاندارد ایران، وزارت بهداشت و سازمان دامپزشکی کشور به صورت جداگانه اعلام کردند مقدار آفلاتوکسین در شیر و لبنیات بسیار پایین‌تر از حد مجاز (یک چهارم) است و «اطلاعات غلط» منتشرشده نباید سرانه پایین مصرف شیر و فقر کلسیم در ایران را در وضعیت بدتری قرار دهد. سرانه مصرف لبنیات در ایران پیش از این هم رضایت بخش نبود و موجب نگرانی شده بود.

به‌دنبال اظهارات جنجال برانگیز یک «بازرس انجمن بهداشت و ایمنی مواد غذایی ایران» که در یک برنامه تلویزیونی ادعا کرده بود شیر و لبنیات در کشور به دلیل آلودگی به سم آفلاتوکسین «سرطان‌زا» هستند، سازمان دامپزشکی کشور روز یکشنبه ۲۹ دی در اطلاعیه ای با رد وجود سم آفلاتوکسین در شیر تولیدی کشور اعلام کرد استاندارد ایران در این زمینه از اتحادیه اروپا سختگیرانه تر است.

در این اطلاعیه آمده است:

«سختگیرانه ترین استانداردها برای کنترل میران «آفلاتوکسین» صورت می پذیرد. استاندرد میزان افلاتوکسین در ذرت دامی در کشور ما برابر با ٥ در میلیارد می باشد و این در حالی است که استاندارد اتحادیه اروپا برای آفلاتوکسین چهار برابر (20 ppb ) استاندارد ملی ایران است».

سازمان ملی استاندارد ایران، نیز با انتشار بیانیه‌ای اظهارات کارشناس میهمان در صدا و سیما درخصوص آلودگی شیر پاستوریزه به سم آفلاتوکسین را تکذیب کرد.

ادعای عرضه شیرهای پاستوریزه‌ آلوده به سم «افلاتوکسین» در یک برنامه تلویزیونی صبحگاهی، باعث نگرانی مصرف‌کنندگان شد و اعتراض برخی از فعالان صنایع غذایی، صنعت لبنیات و مراجع بهداشتی را به همراه داشت.  روز شنبه ۲۸ دی در برنامه «سلام صبح بخیر» شبکه ۳ سیما، بهادر حاجی محمدی، که «بازرس انجمن بهداشت و ایمنی مواد غذایی ایران» معرفی شد اعا کرد شیرهای پاستوریزه‌ای که از سوپرمارکت‌ها تهیه می‌شود «مقدار زیادی» آلودگی به سم خطرناک افلاتوکسین دارند که به منجر به سرطان کبد می‌شود.

واکنش وزارت بهداشت: مصرف شیر و لبنیات را متوقف نکنید

وزارت بهداشت نیز به اظهارات بازرس ایمنی مواد غذایی واکنش نشان داد. رئیس سازمان غذا و دارو از مردم خواست به «تبلیغات سوء» توجه نکنند و در شرایطی که یکی از معضلات اصلی کشور پایین بودن سرانه مصرف شیر و لبنیات و آسیب کمبود کلسیم است، مصرف شیر را متوقف نکنند.

به نوشته خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)  محمدرضا شانه ساز یکشنبه ۲۹ دی میزان آفلاتوکسین در شیر و لبنیات را «بسیار ناچیز» خواند و توضیح داد:

«آمار اداره کل غذا کمتر از ۳,۵ درصد آلودگی را نشان می‌دهد. ۳,۵ درصد در واقع میزان قابل اعتنایی نیست و نباید از این بابت نگران بود. در بسیاری از کشورهای همسایه و کشورهای دیگر میزان آلودگی بسیار بالاتر است».

رئیس سازمان غذا و دارو گفت برای مصرف شیر و انواع لبنیات پاستوریزه «تحت کنترل وزارت بهداشت» نگرانی وجود ندارد و اضافه کرد:

«اطلاعات ارائه شده در مورد میزان آفلاتوکسین لبنیات قطعا غلط است و با توجه به پایین بودن سرانه مصرف شیر در کشور که به کمتر از یک لیوان در روز و یک پنجم میزان استاندارد می‌رسد نمی‌توان خطر قطعی ناشی از کمبود مصرف لبنیات که همان پوکی استخوان است را با القای این اطلاعات غلط به یک خطر احتمالی تحت عنوان بالا بودن آفلاتوکسین معاوضه کرد».

شانه‌ساز همچنین ادعا کرد صنعت غذای کشور و به صورت مشخص صنعت لبنیات «بعد از قضیه کیک‌ها و دستکاری‌هایی که صورت گرفته بود، مورد هجمه قرار گرفته است».

کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو نیز اعلام کرد: میزان افلاتوکسین در مواد غذایی از جمله لبنیات و خشکبار طی سال‌های اخیر در کشور ما روند کاهشی داشته و استانداردهای ایران برای مقدار موجود افلاتوکسین در مواد غذایی مختلف عموما در حد استانداردهای ایالات متحده تعریف شده است.

روز یکشنبه علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی نیز از کمیسیون کشاورزی خواست مباحث مطرح شده در خصوص آلودگی لبنیات و شیرهای مصرفی به آفلاتوکسین که در صدا و سیما مطرح شده را بررسی کرده و گزارشی ارائه دهد.

گفته می‌شود ادعای کنونی مبنی بر آلودگی شیر و لبنیات بر اساس احتمال اختصاص ذرت‌های آلوده به آفلاتوکسین برای مصرف دام مطرح شده است. امیر خجسته، نایب رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی شنبه ۱۱ آبان در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرده بود  ۵۰۰ هزار تن ذرت به ارزش ۳۵ میلیون دلار و توسط چند شرکت خصوصی و دولتی با ارز اختصاصی کالاهای اساسی وارد بندر امام شده است و از این مقدار ۱۴۰ هزار تن طبق آزمایش‌های انجام شده به سم آفلاتوکسین آلوده است.

سرانه مصرف لبنیات یک سوم استاندارد

این اظهارات در حالی بیان می‌شود که تابستان امسال زهرا عبداللهی رئیس دفتر تغذیه و بهبود سلامت وزارت بهداشت و درمان از کاهش سرانه مصرف لبنیات در ایران خبر داده و نسبت به آن ابراز نگرانی کرده بود.

به گفته او تا پیش از افزایش قیمت‌ها سرانه مصرف شیر و لبنیات در ایران روزانه  ۱۹۰ گرم بود. پس از افزایش قیمت‌ها ۳۶درصد کاهش یافت. عبداللهی پیشتر هم خواستار تخصیص یارانه به مواد لبنی شده بود.

به گفته او کاهش مصرف لبنیات خطر ابتلا به پوکی استخوان، بیماری‌های عروقی و تنفسی را افزایش داده و هزینه درمان بیشتری را بر مردم و جامعه تحمیل می‌کند.

بیشتر بخوانید: