مبارزه سندیکایی: مبانی و مفاهیم

پس از انتشار  جزوه‌‌هایی در مورد «حقوق کار در پرتو قوانین بین‌المللی» و «قانون کار و سیر تحول آن در ایران» ، زمانه‌ کتابچه دیگری تهیه کرده است که به مبارزه سندیکایی و مبانی و  مفاهیم آن می‌پردازد.

با تشدید بحران‌ اقتصادی، کارگران در ایران زیر فشار مشکلات معیشتی حاد هستند. تحمیل قراردادهای غیرعادلانه و موقتی، حقوق‌های پرداخت نشده و به تعویق افتاده در کنار تورم استخوان‌شکن، کمر مزدبگیران را بیش از پیش خم کرده است.

سیر صعودی قیمت‌ همه اقلام به‌ ویژه کالاهای ضروری که پیامد سیاست‌های فسادزا، غارت منابع عمومی، تنش در سیاست خارجی و افزایش شدید قیمت ارز است، روز به روز سفره قشر آسیب‌پذیر را کوچک‌تر و دستمزدشان را بی‌ارزش‌تر کرده است.

به طور کلی‌تر در سه دهه اخیر، اجرای سیاست‌‌های تعدیل ساختاری‌ اقتصاد نیروی کار را تضعیف کرده و منجر به تزلزل زیستی و معیشتی کارگران شده است.

در اشتغال و استخدام و دستمزدها تبعیض و نابرابری جنسیتی وجود دارد.

به دلیل ابهامات قانونی موجود، کودکان زیر ۱۵ سال نیز به کار گرفته می‌شوند و شاهد موارد و مصادیق روزافزونی از «بدترین انواع کار کودکان» هستیم که موضوع مقاوله‌نامه ۱۸۲ سازمان بین‌المللی کار است که ایران نیز آن را پذیرفته است.

و به همین ترتیب،‌ در حالی که روزانه ۶ نفر در حین کار جان می‌سپارند، یک سند و مرجع حقوقی واحد در خصوص حوادث کار وجود ندارد.

همه اینها از جمله موضوعات ضروری برای مبارزه صنفی کارگری‌اند. و این در شرایطی است که جمهوری اجازه فعالیت سندیکاهای مستقل کارگری را نمی‌دهد،  به صراحت از به‌رسمیت شناختن حق اعتصاب و اعتراض کارگران سر باز می‌زند و در عمل اعتراض‌های کارگری را با خشونت سرکوب می‌کند.

اخراج و تعقیب قضایی و امنیتی فعالان کارگری و برخورد پلیسی و امینتی با تجمعات اعتراضی، تنها مانع پیشِ روی کارگران برای انجام فعالیت مستقل سندیکایی در ایران نیست. ایجاد نهادهای صنفی همسو با دولت و تحمیل سندیکاها و شوراهای فرمایشی تمهید دیگری است که وزارت کار و نهادهای امنیتی ایران برای کنترل اعتراضات کارگری در دو دهه گذشته دنبال کرده است.

با این همه و علی‌رغم فشارهای امنیتی و برخوردهای پلیسی، ایران در سالهای اخیر شاهد موجی گسترده از اعتراضات کارگری بوده است؛ موجی که هنوز فروننشسته است.

به شهادت تاریخ، هر پیشرفت و بهبودی در شرایط کار مدیون سازماندهی جمعی نیروی کار بوده است.  شکل و نوع این سازماندهی می‌تواند متفاوت باشد، اما آنچه اهمیت دارد آن است که نهاد مزبور کارا و مردم‌نهاد باشد و توانش در پیچ و خم‌های بوروکراتیک بیهوده کاهش نیابد. تأسیس سندیکا و اتحادیه از مسلمات حقوق کارگران و همه گروه‌ّهای جامعه و یکی از ابزارهای مهم فعالیت اجتماعی و صنفی است. علی‌رغم وجود نمونه‌هایی از درخشان از تأسیس سندیکاهای مستقل کارگری در دو دهه گذشته در ایران،‌ هنوز این مرحله از فعالیت صنفی کارگری در مرحله جنینی قرار دارد.

پس از انتشار  جزوه‌‌هایی در مورد «حقوق کار در پرتو قوانین بین‌المللی» و «قانون کار و سیر تحول آن در ایران» ، زمانه‌ کتابچه دیگری تهیه کرده است که به مبارزه سندیکایی و مبانی و  مفاهیم آن می‌پردازد.

هدف از انتشار این جزوه،  بررسی اجمالی مبانی و مفاهیم مبارزه صنفی کارگران  و نیز ابزارهای این مبارزه، به‌ویژه سندیکا است. در فصل نخست زمینه‌های ساختاری و تاریخی شکل‌گیری سندیکاها و اتحادیه‌های کارگری در چارچوب تاریخ جهانی سرمایه‌داری مرور می‌شود. موضوع بحث فصل دوم سندیکا و ساختار تشکیلاتی آن است. در فصل سوم به اشکال دیگر سازمان‌دهی کارگری مثل شوراها، فدراسیون و کنفدراسیون کارگری و موضوعاتی همچون تفاوت حزب و سندیکا پرداخته می‌شود. فصل چهارم نیز به موضوع اعتصاب اختصاص یافته است. جزوه در انتها با مرور تاریخ فعالیت سندیکایی در ایران و بررسی موانع حقوقی تشکل‌یابی کارگری در متن قوانین موجود پایان می‌پذیرد.

برخی سرفصل‌های این جزوه  از این قرار است:

◄ کتابچه «مبارزه سندیکایی: مبانی و مفاهیم» را می‌توانید از طریق لینک‌های زیر دریافت کنید:

دانلود در فرمت PDF

دانلود در فرمت Epub

در همین زمینه:

◄ این نوشته

 به‌شکلی فشرده چند مفهوم بنیادی مبارزه سندیکایی را توضیح می‌دهد و  قوانین جمهوری اسلامی در مورد تشکل‌یابی کارگری را به اختصار مرور می‌کند.

سنت “زمانه”  توجه ویژه به مسائل اجتماعی است که مقوله کارگری از جمله آنهاست.

زمانه به ویژه در دو ساله گذشته تقریبا هر روز خبرهای مربوط به کارگران ایران را منتشر کرده است. این خبرها موضوع‌هایی چون مبارزه برای اشتغال و دستمزد، مبارزه برای تشکل، زنان کارگر، مهاجران افغانستانی، کولبران، کودکان کار، ایمنی در محیط کار، و همچنین تلاش‌های سیاسی و امنیتی حکومت برای مهار کارگران و سرکوب فعالان کارگری را دربرمی‌گیرند.

به خبرهای بین‌المللی هم توجه داشته‌ایم و در این رابطه از تلاش کنشگران برای بازتاب دادن صدای کارگران ایران در سطح جهانی گزارش داده‌ایم.

خبرنامه‌های کارگری زمانه (به فارسی و انگلیسی) را در این صفحه ویژه می‌یابید:

برای دانلود دیگر مطالب آموزشی کارگری به این صفحه مراجعه کنید: