انتخابات پارلمانی در تاجیکستان و نتیجه «قابل پیش‌بینی» آن

یکم ماه مارس انتخابات پارلمانی تاجیکستان برگزار خواهد شد اما در سراسر کشور از شور انتخابات و برنامه‌های انتخاباتی خبر چندانی نیست. رفتن به پای صندوق رای‌دهی چه سودی برای مردم دارد وقتی قدرت اصلی در دست امامعلی رحمان و اعضای خانواده اوست؟ شاید این سوالی‌ست که شهروندان تاجیک از خود گشته و برگشته می‌پرسند.

بر اساس دستکاری در قانون اساسی کشور که حدود چهار سال پیش با همه‌پرسی انجام شد، نه‌تنها امامعلی رحمان می‌تواند تمام عمر بر سر قدرت باقی بماند بلکه پسر او رستم رحمان ۳۱ ساله نیز می‌تواند به عنوان یکی از نامزدهای ریاست‌جمهوری پس از او وارد میدان بشود.

یکی از تغییراتی که در قانون اساسی کشور وارد شد (در این باره در مقاله جمهوری پادشاهی تاجیکستان می‌توانید بیشتر بخوانید) پایین آوردن سن نامزد‌‌های انتخابات ریاست‌جمهوری بود که از ۳۵ سال به ۳۰ سال تغییر کرد. در آن زمان رستم رحمان ۲۷ ساله تازه وارد اداره‌های دولتی می‌شد و حال در عرفه انتخابات پارلمانی او ۳۱ ساله است و شهردار شهر دوشنبه، پایتخت تاجیکستان است.

اما رستم رحمان تنها عضو خانواده نیست که گرایش سیاسی دارد. دختر امامعلی رحمان، آزاده رحمان، نیز یکی از نامزدهای به اصطلاح قوی در انتخابات ر‌ئیاست‌جمهوری بعدی است. او ریاست کمیته قانون اساسی، حقوق و آزادی‌های شهروندان در مجلس ملی تاجیکستان را بر عهده دارد، ۴۲ ساله است و با این که زمینه کاری و تجربه بیشتری دارد اما به دلیل آماده نبودن جامعه برای داشتن رئیس‌جمهور زن ممکن است که در سال‌های آینده در صورت عمر طولانی رحمان قدرت اصلی تاجیکستان بین پسر و پدر در حال رفت و برگشت قرار بگیرد. آن گونه که در روسیه نتیجه انتخاب رئیاست‌جمهوری یا ولادیمیر پوتین است یا مدودیف.

با این حال امامعلی رحمان در تبلیغات انتخاباتی مکرر از رسانه‌های دولتی از برگزاری شفاف و آزادانه انتخابات در کشور می‌گوید و تاکید می‌کند که انتخابات فرصتی‌ست برای مردم تاجیک برای نشان دادن اراده سیاسی خود.

اما این سخنان در حالی بیان می‌شود که درهای انتخابات به روی هر گونه سیاست تازه و یا چهره تازه بسته است. تمام نشانه‌های موجود در عرصه سیاسی کشور قدرت اصلی را در در کف او یا اعضای خانواده رحمان نشان می‌دهد.

مهمترین مخالفان دولت کنونی تاجیکستان اسلامگرایان هستند که مرتب تحت فشارهای سیاسی و اجتماعی اند و تعداد بسیاری از پیروان حزب نهضت اسلامی تاجیکستان در بازداشت به سر می‌برند و حزب نهضت اسلامی در داخل کشور ممنوع است و دو بار نیز با تقاضا و فشارهای دولت تاجیکستان در لیست سیاه تروریستی قرار داشته است.

مناظرات انتخاباتی بی شوق و روح

بر اساس گزارش کمیسیون انتخابات و رای‌پرسی تاجیکستان نمایندگان احزاب داخلی کشور می‌توانند از تاریخ ۲۰ فوریه به مناظره‌های انتخاباتی خود شروع کنند و هر کدام ۴۰ دقیقه زمان رایگان برای ارائه برنامه‌های خود در تلویزیون دولتی خواهند داشت. برای وکلای مجلس نمایندگان نیز بیست دقیقه زمان رایگان در نظر گرفته شده است.

با توجه به سیاست‌گریزی مردم عادی و بی‌اعتمادی مردم به نمایندگان مجلس این مناظره و ارائه برنامه‌های احزاب و نامزد‌‌ها بازتاب زیادی در رسانه‌های داخلی نداشت و در شبکه‌های اجتماعی نیز مردم علاقه چندانی به این برنامه‌ها نشان ندادند.

۲۴۱ نامزد از هفت حزب مجاز برای شرکت در انتخابات مجلس نمایندگان کشور ثبت نام کرده اند و برای به دست آوردن صندلی‌های هر چه بیشتر از ۶۳ صندلی مجلس برای احزاب خود با همدیگر رقابت می‌کنند. اما آینهال بابانظراوا، حقوقدان و نامزد در انتخابات‌رئیاست‌جمهوری سال ۲۰۱۶ ، در گفت‌وگو با بخش تاجیکی رادیو اروپای آزاد گفته است که همه احزاب برای حزب حاکم فعالیت می‌کنند و از پیش معلوم است که بیشترین کرسی به حزب حاکم خواهد رسید و برای ظاهرسازی چند کرسی نیز برای احزاب دیگر «هدیه» خواهد شد.

با این روحیه است که انتخابات مجلس نمایندگان تاجیکستان در تاریخ یکم ماه مارس برگزار خواهد شد. اما سوال اصلی که در ذهن مردم عادی ممکن است این روزها بیشتر از همه بچرخد این است که در انتخابات رئیاست‌جمهوری آینده کدام یک از فرزندان امام علی رحمان یک قدم جلوتر به سوی قدرت اصلی خواهد گذاشت. رستم رحمان یا آزاده رحمان؟ هر کدام که باشد تغییری در سیاست تاجیکستان وارد نخواهد شد چون تا جایی که هواسنج سیاست تاجیکستان نشان می‌دهد امامعلی رحمان تا سال‌های سال سایه روی هر چهره جدید سیاسی خواهد انداخت و هر رقیب قوی را از صحنه سیاسی خارج خواهد کرد تا قدرت را در دست خود نگه خواهد دارد.

این گونه است که «حزب خلقیی دماکراتیک تاجیکستان» با رهبری امامعلی رحمان، رئیس‌جمهور کشور حزب پیشتاز در انتخابات پارلمانی‌ست و بقیه احزاب با برنامه‌های کاملا تقلیدی به برنامه‌های این حزب اصلی و یا با کمی تفاوت در مناظره‌های انتخاباتی ظاهر می‌شوند و این است که رغبت زیادی در شهروندان به وجود نیامده که تا حال این موضوع را در شبکه‌های اجتماعی مطرح کنند یا مورد بحث و بررسی قرار بدهند.

رقیبان مهم این حزب یا در خارج از کشور به سر می‌برند و یا در بازداشت که صدایشان به مردم عادی در داخل کشور نمی‌رسد. این گونه است. که انتخابات نمایشی نوبتی تاجیکستان دیگر نه جزابیتی برای مردم دارد و نه علاقه آنها نستب به دنبال کردن مسایل سیاسی کشور افزایش می‌دهد.

در همین زمینه: