نشست کمیسیون مشترک برجام: اینستکس بلاتکلیف ماند

در نشست کمیسیون مشترک برجام ایران توقع داشت که ساز و کار مالی اروپا برای تجارت با ایران فعال شود. کشورهای اروپایی امیدوار بودند که میزان ذخایر اورانیوم ایران افزایش پیدا نکند. روسیه و چین نیز خواهان تداوم همکاری با تأسیسات هسته‌ای ایران بودند. بر اساس بیانیه پایانی چین و روسیه به اهداف خود رسیدند. اینستکس اما همچنان بلاتکلیف است.

نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان و مدیران سیاسی ایران و گروه ۱+۴ (آلمان، فرانسه، روسیه، چین و بریتانیا) به ریاست سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه ایران و هلگا اشمید معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا صبح چهارشنبه ۲۶ فوریه/ ۷ اسفند در محل هتل پله کوبورگ به پایان رسید. سید عباس عراقچی بعد از پایان نشست در جمع خبرنگاران گفت:

«در این جلسه ایده‌های جدی‌تر و متمرکزتری که از سوی کشورهای اروپایی برای تقویت سازوکار اینستکس ارائه شد. اینستکس تقریبا به مراحل عملیاتی رسیده است و اینکه چگونه می‌توان آن را تقویت کرد، مورد بحث قرار گرفت.»

در بیانیه پایانی نشست کمیسیون مشترک برجام اعضا از «تحولات مثبت اخیر در خصوص پردازش اولین تراکنش از طریق اینستکس،» و اضافه شدن چهار دولت اروپایی به عنوان سهامداران جدید و «افق افزایش بیشتر سهامداران» استقبال کردند. اما از عملیاتی شدن کانال مالی اروپا برای تجارت با ابران سخنی در میان نیامده است.

ایران از ۱۸ اردیبهشت سال جاری تاکنون در واکنش به عملی نشدن کانال مالی اروپا، به تدریج در پنج گام تعهداتش در برجام را متوقف کرده اما بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هنوز برجام را نقض نکرده است. یک دیپلمات اروپایی که مایل نبود نامش افشا شود، در مصاحبه با خبرگزاری فرانسه گفت مهم‌ترین نگرانی کشورهای اروپایی تداوم بازرسی از تأسیسات هسته‌ای ایران است.  رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سه‌شنبه ۴ ژانویه/ ۱۵ بهمن اعلام کرده بود هنوز بازرسی از تأسیسات هسته‌ای ایران مختل نشده است. همزمان جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پایان سفرش به تهران در یک نشست خبری خواهان تداوم بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از تأسیسات هسته‌ای ایران شد. بورل یادآوری کرد: «آژانس تنها نهادی است که می‌تواند وضعیت واقعی تحولات هسته‌ای ایران را تأیید کند.»

هلگا اشمید معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حین برگزاری اجلاس وین با انتشار پیامی در توییتر نوشته بود که «بحث‌های حیاتی» در جریان است. علاوه بر تداوم بازرسی از تأسیسات اتمی ایران، همکاری روسیه، چین و بریتانیا با برنامه هسته‌ای ایران نیز به بحث گذاشته شد. در بیانیه پایانی کمیسیون مشترک برجام بر ضرورت تداوم همکاری چین و بریتانیا برای مدرن‌سازی تأسیسات اراک و تداوم اجرای پروژه ایزوتوپ‌های پایدار توسط روسیه در تأسیسات فردو تأکید شده است. دیپلمات اروپایی در مصاحبه با خبرگزاری فرانسه سطح توقع و انتظارات کشورهای اروپایی را به این شکل مشخص کرده بود: ایران دست‌کم می‌تواند به عنوان نتیجه مثبت ممکن از گفت‌وگوهای کنونی، میزان ذخایر اورانیوم خود را در همین حد نگه دارد.

 سید عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران در ادامه سخنانش در جمع خبرنگاران در وین گفت:

«تلاش کشورهای باقیمانده در برجام برای حفظ برجام ادامه دارد و جمهوری اسلامی ایران هم در هر جلسه و از جمله این جلسه تأکید کرده که بدون برآورده شدن انتظارات ما در حوزه‌های اقتصادی بازگشت کامل ایران به برجام مقدور نیست.»

بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سطح غنی‌سازی اورانیوم ایران به ۴,۵ درصد رسیده و میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران نیز تا تاریخ ۱۲ آبان / ۳ نوامبر ۳۷۲,۳ کیلوگرم اعلام شده است.

بیشتر بخوانید: