سایه سنگین کرونا بر اقتصاد فرتوت ایران

شیوع ویروس کرونای جدید در ایران نگرانی‌ها نسبت به گرانی، رکود اقتصادی و اخلال در صادرات را افزایش داده است. آمار کل مبتلایان به کووید ۱۹ در ایران به ۹۷۸ نفر، شمار درگذشتگان ۵۴ نفر و بهبودیافتگان به ۱۷۵ نفر رسید.‎ همزمان آخرین گزارش‌ها از تاثیرات منفی کرونا بر صادرات غیرنفتی از مرزهای ایران، بازار مسکن تهران و فعالیت کارکنان شرکت‌های خودروسازی خبر می‌دهند.

براساس اعلام علیرضا وهاب‌زاده‎، مشاور وزیر‎ بهداشت و درمان، در فاصله ۲۴ ساعت گذشته ٣٨٥ مورد جدید ابتلا به ویروس کرونا در کل ایران به ثبت رسیده است که از این تعداد ۱۱ نفر جان خود را از دست داده‌اند. براین اساس یکشنبه ۱۱ اسفند آمار کل مبتلایان به کووید ۱۹ در ایران به ۹۷۸ نفر، شمار درگذشتگان ۵۴ نفر و بهبودیافتگان به ۱۷۵ نفر رسید.‎ وزارت بهداشت هفته‌های پیش‌رو را زمان اوج ابتلا به کرونا اعلام کرده است.

همراه با افزایش هشدارها فعالان بازار مسکن از رکود بازار در هفته جاری خبر داده‌اند. براساس گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) پس از شیوع ویروس کرونای جدید در ایران و افزایش تعداد مبتلایان به کووید ۱۹، تعداد مراجعات و تعداد قراردادهای خرید و فروش و اجاره مسکن در تهران نسبت به هفته قبل کاهش پیدا کرده و تقریباً به نصف معاملات هفته های اخیر رسیده است.

به نوشته ایسنا طرف‌های معامله به دلیل رعایت احتیاط سعی می‌کنند حتی المقدور از مواجهه با یکدیگر خودداری کنند و حتی بعضی مشتریان و فروشندگان که تصمیم قطعی خود را برای معامله یک واحد مشخص در هفته گذشته گرفته‌اند از امضا امتناع کرده‌اند.

معاملات مسکن در تهران در بهمن سال جاری با ۲۴ درصد افزایش نسبت به دی، به ۱۳ هزار و ۲۶۴ فقره رسیده بود که حاکی از افزایش ۴۲ درصدی نسبت به بهمن سال گذشته است. پیش‌بینی‌های مبنی بر ادامه این روند اما با شیوع ویروس کرونای جدید محقق نشدند.

ابعاد تاثیر شیوع ویروس کرونا بر بازارهای ایران هنوز به صورت دقیق مشخص نشده است، اما در روزهای آخرین ماه سال، خبرگزاری‌ها از سیر بی‌رویه افزایش قیمت مرکبات و برخی دیگر از محصولات مانند سیر و زنجفیل خبر می‌دهند که دو یا سه برابر افزایش پیدا کرده است. همزمان نرخ طلا و ارز نیز از شیوع کرونا متاثر‌ند.

کارگران خودروسازی خواستار تعطیلی موقت‌اند

از سوی دیگر صنایع ایران و به صورت مشخص وضعیت کارگران صنایع نیز تحت تاثیر شیوع کروناست. در شرایطی که کارکنان و کارگران واحدهای خودروسازی نسبت سلامتی خود در محیط‌های کاری نامناسب نگران‌اند، کارفرمایان به خاطر زیان‌های اقتصادی ناشی از رکود، از کاهش ساعات کاری یا تعطیلی موقت واحدها خودداری می‌کنند.

مجتبی جاجی‌زاده، رئیس اتحادیه‌ی کارگران صنعت خودروسازی، یکشنبه ۱۱ اسفند به خبرگزاری کار ایران (ایلنا) گفت:

«از آنجا که شرکت‌های خودروسازی به علت گستردگی فضای کارگاه‌ها و کمبود تعداد سرویس‌های بهداشتی، نمی‌توانند جلوی شیوع ویروس کرونا را در میان کارگران بگیرند، بهتر است که از حجم کار خود بکاهند».

به گفته او کارگران شرکت‌های خودروسازی و قطعه‌سازی، نگران درگیری با ویروس کرونا هستند و درتماس با اتحادیه‌ی کارگران صنعت خودروسازی، خواستار تعطیلی محل کار خود تا زمان رفع نگرانی‌ها شده‌اند. هرچند این شرکت‌ها، شروع به توزیع ماسک و تجهیزات ضدعفونی دست و سطح در میان کارگران کرده‌اند اما نگرانی‌ آنها به توجه به وسعت کارگاه‌ها، تراکم جمعیت کارگران و نبود دستورالعمل‌های حفاظت فردیِ مختص هر صنعت، کاملا به جاست و باید به عنوان یک دغدغه، مطرح شود.

حاجی‌زاده همچنین گفت کارگران بیم آن دارند که در صورت خودداری از حضور در محل کار، اخراج و بیکار شوند.

 مرزهای بسته زمینی و دریایی

در حالی که سرنوشت بودجه ۹۹ و پیش‌بینی‌های دولت برای اتکا به درآمدهای غیرنفتی هنوز مشخص نیست، ویروس کرونا بر حجم صادرات غیرنفتی ایران نیز تاثیر گذاشته است. بسیاری از همسایگان ایران در هفته گذشته مرزهای زمینی خود را به‌روی محموله‌های صادراتی ایران بستند. گفته می‌شود اما عراق مرزهای خود را برای مبادلات بازرگانی به روی ایران باز کرده است.

خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران به نقل از یحیی آل‌اسحاق، رئیس اتاق مشترک ایران و عراق، و خبرگزاری ایسنا به نقل از مجیدرضا حریری، عضو اتاق بازرگانی ایران، از بازشدن مرزهای صادراتی ایران به عراق خبر دادند. رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق گفت: کامیون‌های ایران از مرزهای تمرچین، ‌باشماق، خسروی،‌ پرویزخان، شلمچه و چذابه وارد عراق می‌شوند.

 مدیرکل گمرک ایلام ۳۰ بهمن در نامه‌ای به مدیرکل دفتر صادرات گمرک اعلام کرده بود مرز مهران برای صادرات به عراق بسته شده و هزار کامیون ایران پشت مرز معطل مانده‌اند. آل‌اسحاق اما این مسئله را «افت و خیز» در مرز مهران خواند و گفت: مرز مهران به‌خاطر استقرار نیروهای جدید بسته شده و این مسئله به شیوع کرونا ربطی ندارد و اخبار مربوط به آن «جنگ روانی‌» ست.

در مرز مشترک با ترکمنستان نیز نزدیک به دو هزار کامیون پشت پایانه‌های مرزی لطف‌آباد و سرخش منتظر اجازه ورود به ترکمنستان هستند. فرماندار بندرگز گفته که نمی‌داند این کامیون‌ها تا چه زمانی باید معطل بمانند.

برخی از گزارش‌ها می‌گویند ترکیه نیز به‌زودی مرزهای خود را به روی ایران باز خواهد کرد اما متوقف شدن صادرات ایران به‌خاطر کرونا، تنها به مرزهای زمینی محدود نمی‌شود. تاکنون دست‌کم سه کشور کویت، عمان و امارات تردد شناورهای باری و مسافری ایرانی را به بنادر خود ممنوع اعلام کرده‌‌اند. ورود کشتی‌های تجاری از ایران و چین به امارات نیز منوط به معاینات پزشکی خدمه و قرنطینه اجباری شده است. علاوه بر تاثیر بر صادرات، این روند ممکن است به کاهش فعالیت و افزایش بیکاری در بنادر ایران منجر شود که در شرایط سخت اقتصادی کنونی فشار مضاعفی را به معیشت مردم این مناطق وارد خواهد کرد.

در همین زمینه: