نگرانی‌های زنان از مذاکرات صلح با طالبان ــ گفت‌و‌گو با عضو کمیته دادخواهی زنان افغانستان

پس از به امضا رسیدن توافقنامه بین آمریکا و نمایندگان طالبان در دوحه، قرار است که در تاریخ ۱۰ ماه مارس مذاکرات بیناـ‌افغانی برگزار شود تا گفت‌وگو با نمایندگان طالبان در راستای آوردن صلح به افغانستان را انجام دهند. اما تا حال که یک هفته مانده به این تاریخ است، نمایندگان این هیأت انتخاب نشده اند و این نگرانی زنان فعال جامعه را افزایش داده است. در هیأتی که به نمایندگی از کل مردم افغانستان در جریان گفت‌وگوها شرکت خواهند کرد چند نفر از نمایندگان زن خواهند بود؟ آیا باز هم این نمایندگان زن مثل دوره های قبلی گفت‌وگوها با نمایندگان طالبان نمایشی و از اطرافیان دولت حاکم خواهد بود؟

کمیته دادخواهی زنان افغانستان روزانه با این موضوع سروکار دارد و لیست نمایندگان زن را آماده کرده است که از نظر آنها قادر به بازتاب دادن صدای رسای زنان کل کشور هستند. اما نگران عمیق از آن دارند که زنانی که مورد نظر این کمیته اند نهایتا در لیست منتخب دولت دیده نشوند. زرقا یفتلی، عضو کمیته دادخواهی زنان افغانستان، رئیس مرکز تحقیقاتی زنان و کودکان، در گفت‌وگو با رادیو زمانه گفت با این که طرفدار صلح و برقراری امنیت در کشور است اما از سوی دیگر نمی خواهد که فعالیت‌های زنان افغانستان به ۱۸ سال قبل، به زمان حکومت طالبان در افغانستان برگردد.

گفت‌و‌گو با زرقا یفتلی را در ادامه بشنوید:

خانم یفتلی ماه دسامبر سال ۲۰۱۹ به خاطر فعالیت‌هایش در زمینه‌های رشد زنان، امنیت و صلح از طریق تحقیق و وکالت برنده جایزه «در زمینه صلح» (On Peace) برنامه‌‎ی انکشافی سازمان ملل متحد شد. فعالیت‌های او در کمیته دادخواهی زنان افغانستان نیز یکی از دلایل دریافت این جایزه بوده است.

 نمایندگان زن باید از بطن جامعه بیرون آمده باشند

خانم یفتلی در گفت‌وگو با زمانه گفت که اعضای کمیته دادخواهی زنان افغانستان انتظار دارند که پنجاه درصد هیات نمایندگان مذاکره‌کننده زنان باشند و این هیأت باید در برگیرنده چهره‌هایی باشد که بتوانند در میز مذاکره بدون معامله‌ به صلحی که مردم کل افغانستان انتظار دارند برسند.

زنان فعال افغانستان و کنشگران اجتماعی همچنین می‌خواهند که زنانی به نمایندگی از کل زنان جامعه در این هیأت شرکت کنند که در دوران حکومت طالبان در داخل کشور فعالیت کرده اند و ظلم و ستم‌های طالبان را از نزدیک شاهد بوده اند تا بتوانند از تکرار آن جلوگیری کنند.

زرقا یفتلی اما نگرانی‌اش را چنین ابراز می‌کند: «تجربه‌های قبلی که با دولت افغانستان داشتیم متاسفانه بر خلاف این بود.» خانم یفتلی از دوره اول یاد می کند که هیأت دوازده نفره‌ای را دولت افغانستان برای آن انتخاب کرد، اما تا آخرین لحظه اسامی این هیات اعلام نشد و مردم افغانستان و به خصوص زنان کشور نمی‌دانستند که چه کسانی نمایندگی آنها را بر عهده خواهند گرفت. تنها اطلاعاتی که مقام‌های مسئول درباره این هیأت به کمیته دادخواهی زنان افغانستان اعلام کرده بودند، این بود که در این هیأت ۱۲ نفره ۳ نفر زن خواهند بود.

به گفته این عضو کمیته دادخواهی زنان افغانستان، «در دوره قبلی، در مذاکرات یکن نیز که دولت اعلام کرد در هیأت نمایندگان سه یا چهار نفر زن خواهند بود اما تماس های ما با دولت و شورای عالی صلح بی نتیجه بود و همه تلاش‌های ما برای روشن کردن اسامی این نمایندگان زن ناموفق ماند. تا آخرین لحظه هیچ اطلاعاتی را با کمیته دادخواهی زنان افغانستان همرسانی نشد.»

احتمال تکرار شدن این تجربه‌ها در این دوره نیز کم نیست. دلیل آن را خانم یفتلی در طرز تفکر گروه نمایندگان طالبان می‌دانند که یکی از درخواست‌هایشان حکومت‌داری بر اساس قوانین شریعت است. آیا هیأت نمایندگان دولت افغانستان موفق خواهند شد تا طالبان را به قانون اساسی کشور موظف کنند یا قوانین شریعت را دوباره بر زنان افغانستان تحمیل خواهند کرد؟

کمیته دادخواهی زنان افغانستان که توانسته زنان فعال جامعه را دور خود جمع کند در یک و نیم سال گذشته در حال تکثیر ورقه‌های‌ست که زنان افغانستان را با حق و حقوق خود در جریان مذاکرات آشنا کنند و هم از سوی دیگر مطالبات آنها را گردآوری کنند. حق و حقوق برابر زنان در جامعه در سیاست یکی از خطوط قرمزی‌ست که این کمیته برجسته کرده است.

در همین زمینه: