کرونا - نگرانی گزارشگران بدون مرز از شرایط روزنامه‌نگاران زندانی

به دنبال اعلام خطر همه‌گیری ویروس کرونا در زندان‌های ایران و با توجه به گزارش‌های ضد و نقیضی که از شیوع این ویروس در برخی زندان‌های کشور به گوش می‌رسد، سازمان گزارش‌گران بدون مرز با انتشار گزارشی ابراز نگرانی عمیق خود را نسبت به وضعیت سلامت روزنامه‌نگاران زندانی اعلام کرد. در گزارش منتشر شده از سوی این سازمان، بر پنهان‌کاری حکومت جمهوری اسلامی در رابطه با انتشار اخبار مربوط به همه‌گیری ویروس کرونا و همچنین بدرفتاری با زندانیان سیاسی تأکید شده است.

در گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز آمده است:

«در زندان‌های ایران آمار رسمی از همه‌گیری منتشر نشده است، اما بنا بر گفته‌های خانواده‌های زندانیان شماری به این ویروس آلوده شده‌اند. جمهوری اسلامی ایران نه تنها در پنهان کردن همه‌گیری و در آمارها از چین پیروی که در بدرفتاری با زندانیان سیاسی نیز از آن تقلید می‌کند.»

نگرانی‌ها از وضعیت شیوع کرونا در زندان‌های ایران در حالی است که جمهوری اسلامی ایران پس از کشور چین، بیشترین تعداد قربانیان کشته شده از ویرویس کرونا را داراست. بنابر آمار رسمی اعلام شده از سوی نهادهای دولتی در ایران، تا تاریخ ۱۴ اسفند ۱۳۹۸ تعداد مبتلایان به کرونا دو هزار و ۹۲۲ نفر و شمار قربانیان این بیماری دست‌کم ۹۲ نفر است.

سازمان گزارش‌گران بدون مرز اما در ادامه گزارش خود با اشاره به بخشنامه‌های صادر شده از سوی ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضاییه ایران مبنی بر کم کردن شمار زندانیان و اعطای مرخصی به واجدان شرایط در زندان، یادآور شده است که هم اکنون بسیاری از زندانیان از جمله ۲۴ روزنامه‌نگار و شهروند-خبرنگار زندانی همچنان از مرخصی محروم مانده‌اند:

«به تاریخ ۷ اسفند ۱۳۹۸، رئیس دستگاه قضایی، ابراهیم رئیسی، بخشنامه‌هایی برای کم کردن شمار بازداشت‌ها و آزادی با سپردن وثیقه برای برخی زندانیان محکوم به حبس صادر کرد. این بخشنامه زندانیانی که با اتهام اقدام علیه امنیت ملی به بیش از پنج سال زندان محکوم شده‌اند را از این آزادی محروم کرد. از این میان ۲۴ روزنامه‌نگار و شهروند-خبرنگار زندانی باید در زندان‌ها بمانند.»

به دنبال اعلام خطر شیوع ویروس کرونا در زندان‌های ایران و در ادامه پیگیری‌های انجام شده از سوی خانواده زندانیان سیاسی برای بیرون آوردن فعالان در بند، اعضای خانواده ۲۶ زندانی سیاسی روز ۷ اسفند با انتشار نامه سرگشاده‌ای خطاب به مسئولان قضایی از آنان خواستند تعدادی از فعالان صنفی معلمان، فعالان محیط زیست، فعالان کارگری و تعدادی دیگر از فعالان مدنی و … را که در حال حاضر در زندان به سر می‌برند، آزاد کنند.

در گزارش تازه سازمان گزارشگران بدون مرز به این نامه ارسال شده از سوی خانواده‌های زندانیان سیاسی نیز اشاره شده است.

در همین رابطه، ناهید کرمانشاهی، مادر هنگامه شهیدی، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی زندانی که در حال حاضر در بند زنان زندان اوین دوران حبس خود را می‌گذراند نیز روز سه‌شنبه ۱۳ اسفند در گفت‌وگو با پایگاه خبری انصاف‌نیوز وضعیت جسمانی این زندانی سیاسی را نامطلوب توصیف کرده و گفته بود با وجود سرفه‌های خشک دخترش، او از دسترسی به حداقل تجهیزات بهداشتی همچون ماسک نیز محروم مانده است.

مصطفی ترک همدانی وکیل مدافع هنگامه شهیدی نیز در همین راستا اعلام کرده است قرار است موکلش در روزهای آینده با سپردن وثیقه ۸۰۰ میلیونی به مرخصی اعزام شود.

در خبری دیگر در باره روزنامه‌نگاران زندانی در معرض ویروس کرونا، محمد شریفی مقدم، از خبرنگاران سایت مجذوبان نور و از درویشان گنابادی که از یک اسفند ۱۳۹۶ و پس از حادثه گلستان هفتم بازداشت و به زندان فشافویه منتقل شد، از جمله افرادی است که با عدم اعطای مرخصی از سوی مقامات قضایی روبه‌رو شده است.

گزراش‌گران بدون مرز با یادآوری این مسأله که محمد شریفی مقدم در طی ۷۴۳ روز زندان، از حق مرخصی قانونی محروم بوده، به نقل از فائزه عبدی‌پور، همسر این زندانی یادآور شده که این زندانی ۱۰۶ روز از دوران حبس خود را در سلول انفرادی گذرانده است.

در این گزارش همچنین افزون بر موضوع «عدم اعطای مرخصی» به زندانیان سیاسی، به مواجه شدن برخی از این زندانیان با «آزارگری قضایی» نیز اشاره شده است:

«افزون بر عدم مرخصی، برخی از روزنامه‌نگاران زندانی، قربانی آزارگری قضایی نیز شده‌اند. نرگس محمدی، روزنامه‌نگار و نایب رئیس کانون مدافعان حقوق بشر ایران پس از انتقال خشونت آمیز به زندان زنجان، برای دو اتهام تفهیم اتهام شده‌است. نخست به اتهام "اقدام علیه امنیت ملی" برای انتشار نامه‌هایی در باره سرکوب اعتراض‌های مردمی در آبان ماه و سپس بنا بر شکایت رئیس زندان، برای "برهم زدن نظم" و "افترا" برای انتشار نامه در باره وضعیت زندانیان زن.»

رضا معینی، مسئول دفتر ایران و افغانستان گزارش‌گران بدون مرز اما با ابراز نگرانی از وضعیت سلامت زندانیان سیاسی، خواستار آزادی یا اعطای مرخصی به این زندانیان، دست‌کم تا پایان بحران شیوع کرونا در زندان‌ها شده است:

«ما به شدت نگران سلامت زندانیان هستیم. آنها باید آزاد شوند یا دست‌کم تا پایان بحران همه‌گیری ویروس به آنها مرخصی داده شود. گزارش‌گران بدون مرز بار دیگر یادآور می‌شود که ایران از امضا‌کنندگان میثاق جهانی حقوق مدنی و سیاسی است و در معرض خطر قرار دادن جان زندانیان و محروم کردن از حق درمان می‌تواند نقض ممنوعیت شکنجه و رفتار ظالمانه، ضد انسانی و یا تحقیر آمیز محسوب شود.»

غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضاییه، روز ۱۳ اسفند ماه اعلام کرد که با صدور بخشنامه‌ای از سوی رئیس قوه قضاییه، بیش از ۵۴ هزار نفر از زندانیان به مرخصی فرستاده شده‌اند. او همچنین از انجام شدن امور مربوط به بهداشت و سلامت زندانیان با همکاری وزارت بهداشت خبر داد و گفت ورودی زندانیان در این هفته در مقایسه با هفته قبل ۳۵ درصد کاهش داشته است.

سازمان عفو بین‌الملل اما در واکنش به گفته‌های سخنگوی قضاییه با مثبت توصیف کردن این خبر از سوی مسئولان قضایی، تأکید کرد که آزاد شدن این زندانیان، کمکی به زندانیان عقیدتی از جمله مدافعان حقوق بشر که همچنان در زندان‌ها مانده‌اند، نمی‌کند.

نکته‌ای که از سوی سازمان گزارش‌گران بدون مرز هم مورد توجه قرار گرفته است.

عفو بین‌الملل از قوه قضاییه ایران خواسته است تا مدافعان حقوق بشر را بی‌درنگ و بدون قید و شرط آزاد کند.