جدال آژانس با ایران بر سر کدام اسناد و چه اطلاعاتی است؟
میگویند ایران به زمان «گریز هستهای» نزدیک شده است. آژانس میخواهد پی ببرد که تا چه حد ایران از توانایی تولید کلاهک هستهای برخوردار است. مبنای این گرفتای تازه: اسناد ادعایی اسرائیل.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارشی جداگانه به شورای حکام اعلام کرده که ایران دسترسی بازرسان به دو سایت اعلامنشده را فراهم نکرده و به پرسشهای بازرسان درباره فعالیت هستهایاش پاسخ نداده است. کاظمغریبآبادی نماینده ایران در یادداشتی به آژانس اعلام کرد این سازمان در درخواست خود برای توضیح و دسترسی به دو مکان، به اسناد «جعلی» نهادهای اطلاعاتی اسرائیل استناد کرده و لذا ایران خود را ملزم به پاسخگویی نمیداند. واشنگتنپست این اسناد را بررسی کرده است. چکیده این بررسی نمایانگر آن است که با خروج آمریکا از برجام و توقف تعهدات جمهوری اسلامی در توافق هستهای در پنج گام، ایران موفق شده به زمان «گریز هستهای» نزدیک شود. اکنون این نگرانی وجود دارد که توانایی ایران در تولید سلاح هستهای در چه حد و اندازهای است؟ دیوید آلبرایت، یک تحلیلگر سلاحهای هستهای که صدها صفحه از اسناد مورد ادعای اسرائیل را بررسی کرده به واشنگتنپست گفت:
«در سال ۲۰۰۳ ایران به فنآوری تولید سلاح هستهای دسترسی داشت اما آیا آنها واقعاً برای شروع تولید سلاح آماده هستند؟ ما هنوز نمیدانیم، به زودی ممکن است این موضوع را بفهمیم.»
آمریکا و اسرائیل نگراناند که ایران در طی کمتر از دو ماه بتواند کلاهک هستهای تولید کند. آژانس بینالمللی انرژی اتمی در آخرین گزارش خود اشارهای به نزدیک بودن این بحران نکرده است.
پروژه ۱۱۰
بر اساس یافتههای واشنگتنپست، سازمانهای اطلاعاتی آمریکا تا سال ۲۰۰۷ اطلاع داشتند که ایران در سالهای دهه ۱۹۹۰ برنامهای مخفی با رمز «پروژه ۱۱۰» برای تولید سریع پنج بمب اتم را در دست اجرا داشت.
مقامات آمریکایی بر این باورند که رهبران ایران این برنامه را اندکی پس از حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ به حالت تعلیق درآوردند.
اسنادی که نهادهای اطلاعاتی اسرائیل ادعا میکنند از یک انبار مخفی در تورقورآباد به دست آوردهاند، ظاهراً ابعاد «پروژه ۱۱۰» را آشکار میکند. اسرائیل این اسناد را که شامل دهها هزار صفحه سند و دیسکهای رایانهایاند با آژانس بینالمللی انرژی اتمی در وین، ایالات متحده و چندین دولت دیگر به اشتراک گذاشته. مقامات آژانس تأکید کردهاند که این اسناد را بررسی میکنند. رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی ماه گذشته در مصاحبهای در واشنگتن گفته بود:
«ما این اطلاعات را بسیار جدی میگیریم، اما مبنای گزارشهای ما [از فعالیت هستهای ایران] این اسناد نیست.»
گروسی خاطرنشان کرده بود که آژانس این اسناد را با دقت راستیآزمایی میکند.
بر اساس آنچه که اسرائیل ادعا کرده و اکنون برای ایران دردسرساز شده است، این اسناد ظاهراً نشان میدهند که چگونه دانشمندان هستهای ایران در تلاش بودند چالشهای فنی پیچیده برای ساخت سلاح هستهای را از میان بردارند. بر اساس مطالعات آلبرایت، ایران در طی فقط هفت ماه ۲۰۰ آزمایش را پیرامون واکنشهای زنجیرهای هستهای انجام داده است، هر ماه ۳۲ آزمایش.
تحقیق درباره متالوژی اورانیوم و طراحی کلاهک هستهای و همینطور شبیهسازی رایانهای از یک انفجار هستهای بخشی از پژوهشهای دانشمندان ایرانی در سالهای دهه ۱۹۹۰ بود.
بخش دیگری از اسناد مورد ادعای اسرائیل نمایانگر تلاش دانشمندان ایرانی برای یافتن مکان مناسب برای انجام یک آزمایش زیرزمینی هستهای است. این اسناد نشان میدهند که مکانی در دشت لوت در جنوب شرقی ایران در نزدیکی مرز افغانستان برای آزمایش بمب اتم در زیر زمین در نظر گرفته شده بود. جمعآوری دادههای زمینشناسی و جدول آبهای زیرزمینی و عکسبرداری از تأسیسات موجود در منطقه مؤید این نظر است.
از اسناد مورد ادعای اسرائیل مشخص نمیشود که تا چه حد ایران در این زمینهها موفق بوده و اکنون چه فنآوریهایی برای ساخت کلاهک هستهای در اختیار دارد. اما به گفته آلبرایت سایر جنبههای پروژه ۱۱۰ تقریباً به طور قطع دست نخورده باقی ماندهاند. آژانس بینالمللی انرژی اتمی اکنون در پی آن است که این موضوع را بررسی کند.
ضرورت شفافیت برنامه هستهای ایران
کاظم غریبآبادی، نماینده ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز گذشته (۵ مارس/ ۱۵ اسفند) یادداشتی به آژانس نوشت:
«جمهوری اسلامی ایران معتقد است که ارسال برخی کاغذهایی که مبتنی بر اطلاعات جعلی سرویسهای اطلاعاتی هستند، مطابق با اساسنامه آژانس، موافقتنامه جامع پادمان، و پروتکل الحاقی نیست. از این رو، چنین اقدامی نه آژانس را مجاز به ارائه چنین درخواستی [بازرسی از تأسیسات ایران] میکند و نه تعهدی را برای جمهوری اسلامی جهت بررسی چنین درخواستهایی ایجاد میکند.»
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارش جدید خود درباره برنامه هستهای ایران، از سه برابر شدن ذخایر اورانیوم غنی شده ایران (نسبت به سطح تعیین شده در توافق برجام) و نقض محدودیتهای کلیدی برجام، از جمله سطح غنیسازی اورانیوم و ذخایر اورانیوم غنی شده خبر داده است. بر همین اساس ذخایر اورانیوم غنی شده ایران تا ۱۹ فوریه سال جاری به هزار و ۲۰ کیلوگرم افزایش یافته است. ایران برای دستیابی به بمب اتم به ۱۰۵۰ کیلوگرم اورانیوم نیاز دارد.
الی هاینونن، یکی از مقامات ارشد سابق آژانس بینالمللی انرژی اتمی که در اوایل سالهای دهه ۲۰۰۰ بر بازرسی از تأسیسات ایران نظارت داشت در مصاحبه با واشنگتنپست گفت:
«تهران اگر مایل است ظنهایی را که درباره غنیسازی اورانیوم در ایران وجود دارد از میان بردارد باید دسترسی بازرسان به تأسیسات هستهایاش را فراهم کند و کارهای گذشته خود را به طور شفاف توضیح دهد.»
هاینونن در ادامه سخنانش گفت:
«پس از ۱۷ سال، آژانس نتوانسته نتیجه بگیرد که فعالیتهای هستهای ایران مطابق توافقنامههای پادمانی است. این خبر خوبی نیست.»
بیشتر بخوانید:
نظرها
حقیقتگو
براساس بسیاری شواهد که جمعی برای دزذی و جیب زدن با هم مشاجره و کتک کاری میکنند وافرادی که این درگیرهای آنچنانی ملاحظه می کنند قصد میانجگیری میکنند و دزدان وجیب برها موقعیت را بنفع خودشان بهره برداری میکنند و جیب افراد را می زنند..حالا با بحران ویروس کرونا و ترس ازمبتلا شدن خارجی ها جرات پرواز به ایران راندارند چه کارشناسان آزانس اتمی باشند وچه دیگرارگان های بین المللی و این موقعیتی است که ؤزیم آخوندی هرآنچه که برای بمب سازی لازم میداند انجام دهد..زمانی در دوران حکومت اخوندی آهن و سیمان بشدت کم یاب شده بود دلیلش ساخت وساز های انبارهای موشکی و تسلیحاتی سپاه پاسداران درکوها بود ...زلزه طبس و زلزله کردستان هم با رابطه با آزمایش های اتمی زیرزمینی سپاه پاسداران بود..
ٱیت.... شنگولیان
بسم الله تعالی ما آخوندها دروغگوئی، تزویر وریا در خونمونه. مگه حضرت امام [لعنت الله و علیه (ره) ] نفرمودند که"خُدعه" کردم. اون چیزی رو که این غربی ها ی نجس دی ان ای میگن ما روحانیون مُسلم وآخوند بزبان پیغمبر(ص)این رسول خدا میگیمش اَصِل. ما هم مثل حضرت رسول(ص) اصلمان با خدعه، دروغ٫ تزویرو ریا ساخته شده. همانطور که حضرت امام فرمودند با همین عزاداری ها و تعزیه های دروغین سالی چندین و چند بار حضرت امام حسین(ع) رو بدروغ کشتیم و ازش سیدالشهدا ساختیم بخورد شما مردم دادیم و... در آستانه انقلاب هم عکس کذائی حضرت امام رو در ماه نشانتان دادیم و... اکنون هم در مورد ویروس کرونا داریم دروغ تحویلتان میدیم.چون: نیش عقرب نه از ره کین است اقتضاء طبیعتش این است حالا هرچی شماها میخواهید بگید. ما که بر خر مراد سواریم. فعلان، اگه این کرونای لعنتی بذاره. السلامم و علیکم برحمت الله و برکاته
ج.ا. تحت فشار نهادهای بین المللی
جمهوری اسلامی تحت فشار بیشتر نهادهای بین المللی [سخن روز] حزب کمونیست ایران روز سه شنبه ١٣ اسفند رافائل گروسی مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی از ارسال گزارش سه ماهه تحت عنوان “هشدار به ایران”به شورای حکام این آژانس خبر داد. قرار است نشست شورای حکام در طی هفته آینده برگزار شود و بر اساس این گزارش وضعیت کنونی فعالیتهای هسته ای جمهوری اسلامی را بررسی نماید. خبرگزاری رویترز نیز گزارش داد که این آژانس گزارش مستقل دیگری را نیز در همین رابطه منتشر خواهد کرد. این خبرگزاری افزود که در گزارش مزبور از جمهوری اسلامی به خاطر عدم همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی دردادن پاسخ روشن به پرسش هایشان و ممانعت از بازدید بازرسان این آژانس از دو مرکز اتمی در ایران اعتراض شده است . این اولین گزارش آژانس پس از لغو تعهداتی است که جمهوری اسلامی در رابطه با میزان غنی سازی اورانیوم در توافق برجام به آن ملزم شده بود. هرچند در گزارش رویترز اشاره شده که جمهوری اسلامی این تعهدات را عملی نکرده است. اما قبلأ نیز گزارشهایی از پنهان کاری جمهوری اسلامی از وجود یک “انبار هسته ای مخفی”در ایران پخش شده بود. این آژانس در گزارش جدید خود از وجود ۱۵۰۰ کیلو گرم اورانیوم غنی شده در ایران خبر داد که پنج برابر بیش از حد مجاز برای جمهوری اسلامی در توافق برجام است. از نظر این آژانس رژیم اسلامی را همچنان به نقض بندهایی از توافق برجام متهم نمود و در نتیجه “زنگ خطر”را برایش به صدا در آورده است و خواستار توضیح رژیم در این رابطه شده است. علیرغم اینکه دولتهای باقیمانده در برجام نیز تا کنون براثر فشارهای آمریکا نتوانسته اند راهکار مالی برای تسهیل مبادلات بانکی و فروش نفت “اینستکس”برای جمهوری اسلامی برقرار نمایند، فشارهای بینالمللی بر جمهوری اسلامی در رابطه با فعالیتهای هسته ای به ویژه با کاهش چهار مرحلهای از تعهداتش در برجام، در حال افزایش است. در حالی که تحریمهای کم سابقه آمریکا علیه ایران فشار سنگینی بر اقتصاد جمهوری اسلامی وارد آورده است و اقتصاد رژیم اینک در استانه ورشکستگی و از هم پاشیدگی قرار گرفته است، اما جمهوری اسلامی همچنان به سیاستهای منطقه ای خود مبنی بر دخالت در کشورهای دیگر ادامه می دهد. اما این تنها آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیست که رژیم را برای دست برداشتن از این سیاستهای مداخله جویانه تحت فشار قرار داده است. بلکه یک فشار سیستماتیک همه جانبه از دیگر مراکز جهانی مالی نیز در این راستا بر جمهوری اسلامی درحال افزایش است. کما اینکه در اقدامی دیگری روز جمعه سوم اسفند گروه ویژه اقدام مالی در رابطه با پولشویی ( اف. ای. تی. اف. ) در جلسه خود برای دومین بار جمهوری اسلامی را در لیست سیاه خود قرار داد. این اقدام در شرایطی اتخاذ شد که رژیم امیدوار بود چین به عنوان رئیس دوره ای ( اف. ای. تی. اف. ) مانع اتخاذ چنین تصمیمی شود. اما چین نیز بنا به مصالح خودهمراه بقیه اعضا به آن رأی داد.این تصمیم پس از شش بار تمدید موعد اُلتیماتوم به رژیم اسلامی برای امضای دو کونوانسیون گرفته شد.کنوانسیون مقابله با تأمین مالی تروریسم ( سی. اف. تی)و کونوانسیون مبارزه با جرائم سازمان یافته فراملی ( پالرمو ).این نهاد مالی بینالمللی در چهار سال گذشته از جمهوری اسلامی خواسته با امضای دو قرار داد در رابطه با قوانین مبارزه علیه پولشویی و تأمین مالی تروریسم و جرائم سازمان یافته خارج کشور، به آن ملحق شود. اما رژیم اسلامی از آن خود داری کرده است. قرار گرفتن ایران در این لیست سیاه،اوضاع اقتصادی جمهوری اسلامی را از آنچه هست نیز ویران تر خواهد نمود. زیرا این اقدام به معنای محروم شدن جمهوری اسلامی از کلیه خدمات بانکها و مؤسسات مالی خارجی است. از این نظر این اقدام بر همه عرصه های اقتصادی رژیم و در نتیجه بر زندگی مردم ایران تأثیرات به مراتب منفی تری برجای خواهد گذاشت. با قرار گرفتن جمهوری اسلامی در لیست سیاه گروه ویژه اقدام مالی، دست و بال رژیم بیش از این بسته خواهد شد. تا جایی که از این به بعد مبادله بازرگانی با ایران تحت نظارت گستردهتری قرار خواهد گرفت و حتی دولتهایی مانند عراق و ترکیه نیز نمیتوانند در این رایطه به جمهوری اسلامی کمکی بکنند. در اقدام مشابه دیگری سه دولت فرانسه، آلمان و بریتانیا به عنوان سه عضو اصلی امضا کننده توافق برجام در دیماه گذشته ساز و کار حل اختلاف برجام موسوم به”مکانیزم ماشه “را فعال کردند. که مطابق آن تمام تحریمهای سابق شورای امنیت علیه جمهوری اسلامی می توانند به طور خودکار بار دیگر برقرارگردد. این اقدامات نشان میدهد اگر جمهوری اسلامی تلاش میکند در داخل ایران با سرکوب و فریب و دروغ واقعیت ها را از مردم پنهان نماید و با تهدید و سرکوب بر حقایق سرپوش گذارد، در مقابل نهادهای وابسته به قدرتهای جهانی سرمایه دارای که در سطح دنیا از سیستم کنترل وسیعی بر سوخت و ساز سرمایه برخوردارند، نمیتواند با دروغ و پنهان کاری نقشه هایش را پیش برد. واضح است که الحاق جمهوری اسلامی به این دو کنوانسیون سیاستهای تاکنونی و سیستم مالی جمهوری اسلامی را تحت کنترل قرار خواهد داد. رژیمی که در آن هشتاد درصد اقتصاد کشور در دست دارو دسته سپاه پاسداران و بیت رهبری است، رژیمی که سران و اعوان و انصارش با دزدی، رانت خواری، فساد و پولشویی میلیاردها دلار از ثروت و سامان مردم ایران را به جیب زده است، رژیمی که چهل سال است برای تداوم و بقای حاکمیتش صدها میلیارد دلار از پول مردم را صرف تشکیل و تأمین گروههای تروریست اسلامی امثال حزب اله لبنان، جهاد اسلامی، دولت سوریه و دیگر گروههای تروریستی در عراق و منطقه کرده است، نمیخواهد این مزایا و امکانات را از دست دهد. حال چه بلایی به سر مردم ایران میآید برایش اهمیتی ندارد زیرا در چنین رژیمی زندگی و معیشت توده های مردم اهمیتی ندارد. اما دیر نیست آنروز که کارگران و توده های مردم ستمدیده و زحمتکش نیز در یک قیام و خیزش سراسری چنین رژیم جنایتکاری را به زباله دان تاریخ بسپارند.