چکیده تجربه یک پزشک: کمک استراحت مطلق و نوشیدن مایعات به درمان کرونا

یک پزشک متخصص بیماری‌های عفونی در استان خراسان رضوی حاصل تجربه خود از درمان ۵۰۰  تا ۶۰۰ بیمار مبتلا به ویروس کرونا را این گونه خلاصه کرد: بیماری کووید ۱۹ می‌تواند مشخصه آنچنانی نداشته باشد، پیشروی بیماری در بسیاری موارد آرام رخ می‌دهد، بهترین راه مبارزه با آن خواب شبانه راحت و عمیق، نوشیدن مایعات فراوان، استراحت مطلق به مدت دو هفته و پرهیز از هر گونه فعالیت فیزیکی است.

ویروس جدید کرونا که بیماری کووید‌ـ‌۱۹ (covid-۱۹) را ایجاد می‌کند، در عرض چند هفته به مرحله همه‌گیری در همه استان‌ها و شهرهای ایران رسید. اول ماه اسفند مطلبی بر اساس توضیحات یک پزشک متخصص از قم در «زمانه» منتشر شد و آن پزشک می‌گفت که تست کرونا در ایران ابتدا مجوز اجرا نداشت و تشخیص بیماری به روش‌ حذف گزینه‌ها انجام می‌شد، و وزارت بهداشت به پزشکان هشدار داده بود که اطلاع‌رسانی نکنند و در جامعه ترس نیندازند. این پزشک اما گفته بود که در قم موارد متعدد بیماران تنفسی در بیمارستان‌ها بستری شده اند.

یک ماه از انتشار خبرهای متعدد و متناوب نگران‌کننده درباره گسترش کرونا در شهرها و استان‌های ایران گذشته است. آمار رسمی حکایت از این دارد که یک‌هزار و ۲۸۴ نفر شامل برخی چهره‌های شناخته‌شده در میان قربانیان این بیماری بوده اند و ۱۸هزار و ۴۰۷ نفر نیز مبتلا شده اند. حال توضیحاتی از یک پزشک متخصص بیماری‌های عفونی در استان خراسان رضوی به دست «زمانه» رسیده که تجربیات شخصی خود را در درمان بیماران مبتلا به کووید ۱۹ در مدت این یک ماه مستند کرده است. نام این پزشک به خاطر حفظ حریم شخصی و امنیت این کادر درمانی نزد زمانه محفوظ است.

این پزشک ادعا کرده که روزی ۳۵ یا ۳۶ بیمار بستری شده، و ۳۰ تا ۴۰ نفر را سرپایی ویزیت می‌کند، و هدف خود از بیان تجربیاتش را کاهش نگرانی و افزایش تجربه عمومی در مواجهه با این بیماری بیان کرده است.

علایم نامتعارف بیماری کووید ۱۹

به گفته این پزشک خراسانی، بیماری کووید ۱۹ ممکن است هیچ مشخصه پیشاپیش معینی نداشته باشد. اما در بیشتر موارد خستگی زودرس و تعریق گهگاهی و چند ساعت تب در طول روز (در برخی موارد یک تا دو ساعت) رخ می‌دهد. در مواردی دیگر اما افراد چند روز پشت سر هم تب دارند که در چند مورد اندک به بیست روز هم رسیده است.

مورد قابل توجه در همه این موارد ضعفی است که بیمار تجربه می‌کند و متوجه می‌شود که اتفاقی غیرطبیعی در بدنش در حال وقوع است. این ضعف می‌تواند هر علامتی داشته باشد و در هر مورد ممکن است متفاوت باشد. مثلا برای بیماران مبتلا به آرتروز می‌تواند درد مفصل آنها بیشتر شود، یا به طور کلی دردها عضلانی و خستگی بیشتری احساس کنند.

این پزشک گفته که گرچه در برخی‌ها بیماری ناگهانی شروع می‌شود، در مواردی دیگر بیماری خیلی آرام پیشرفت می‌کند و فرد نمی‌داند چه زمانی مبتلا شده و چه موقع بیماری چنان پیشرفت کرده که تمامی ریه را نیز درگیر کرده است.

به گفته او گرچه بیماری کووید ۱۹ یک بیماری تنفسی است، اغلب افراد متوجه پیشرفت آهسته بیماری نمی‌شوند که در نهایت ممکن است به مراحل پیشرفته ای برسد که کنترل و درمان آن خیلی آسان نیست.

خطر برای میانسالان

این پزشک متخصص بیماری‌های عفونی خانواده‌ها را از بابت ابتلای کودکان تسلی داده و تاکید کرده که این ویروس «به کودکان رحم می‌کند.» به گفته این پزشک، مواردی از ۵۰۰ تا ۶۰۰ بیماری که ویزیت کرده است کودکان بوده اند که اغلب با درمان سرپایی به خانه فرستاده شدند و حتی اگر کودکانی بوده اند که ریه‌هایشان به شکلی وسیع درگیر شده، با استراحت و مراقبت در خانه به تدریج بهبود پیدا کرده اند.

پزشک مزبور همچنین گفته است که خطرناک بودن بیماری برای سالمندان لزوماً در مورد تجربه شخصی او صادق نبوده است. گرچه تجربه دیگر پزشکان و متخصصان در جهان نشان می‌دهد که سالمندان آسیب‌پذیرتر هستند، از هر صد بیمار سالمندی که او بستری کرده فقط دو یا سه نفر جان خود را از دست داده اند و سایرین با حال عمومی خوب به خانه بازگشته اند. این پزشک چالش اصلی خود را در درمان افراد میان‌سال دانسته، و گفته که مخصوصا مردان میانسال دچار اضافه وزن در معرض عوارض جدی بیماری هستند. او تاکید کرده که اینها تجربه شخصی است و به خاطر شرایط ویژه کنونی او حتی فرصت مطالعه همه گزارش‌های موجود درباره آمار موجود در این باره را نداشته است.

به گفته این پزشک خراسانی کووید ۱۹ اصولاً بیماری بدخیمی نیست. مرگ و میر آنچنانی ندارد، و اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود، پزشک ممکن است با مسئله ای ساده روبه‌رو باشد. در هشتاد درصد موارد بیماری در حد آبریزش بینی و گلودرد پیشرفت می‌کند. مشکلات بیست درصد باقیمانده از نظر پزشکی قابل توجه می‌شود، اما در میان این بیست درصد نیز اگر تشخیص سریع باشد می‌توان جلوی مرگ اغلب بیماران را گرفت.

دشمنِ اصلیِ بیماری: استراحت

بر اساس نظر شخصی پزشک معالج بیماران مبتلا به کرونا، استراحت مطلق، دشمن اصلی بیماری است. این پزشک متخصص به کسانی که از بیمارستان مرخص می‌شوند یا مداوای سرپایی می‌شود، توصیه می‌کند که به مدت پانزده روز استراحت مطلق کنند و جز در موراد ضروری حرکت نکنند. کسانی که این توصیه را رعایت می‌کنند اغلب سلامتی خود را بازمی‌یابند.

بنابراین پزشک متخصص بیماری‌های عفونی توصیه می‌کند «اگر مبتلا به بیماری شدید بهترین درمان استراحت است، و داروهایی که تا کنون مورد آزمایش قرار گرفته اند به اندازه استراحت اثربخشی ندارند.»

مورد دوم توصیه شده مصرف مایعات زیاد است. مصرف مایعات مقاومت نسبت به ویروس را بالا می‌برد. مواردی بوده اند که با وجود درگیری ریه افراد با مصرف مایعات زیاد روزانه و استراحت مطلق بهبود یافته اند.

آخرین توصیه‌ این پزشک خواب طولانی و راحت است. او گفت «اگر نمی‌توانید راحت هفت هشت ساعت بخوابید، زمینه برای ابتلا به کرونا مساعدتر است. در این صورت در دو سه ماه آینده از قرص خواب استفاده کنید تا خواب آرام و عمیق شبانه داشته باشید. در غیراینصورت افزایش اضطراب و خستگی زمینه ابتلا به بیماری را فراهم می‌کند.»

با افزایش شیوع کرونا در ایران و ابتلای برخی خانواده‌ها ترس و تشویش عمومی جای عقلانیت و رفتار صحیح را گرفته است. افراد ممکن است گاهی به تشخیص خود و برای پیشگیری یا درمان بیماری به دستورهای غیرحرفه‌ای و سنتی متوسل شوند. بر اساس گفته‌های این پزشک بهترین راه اما حفظ آرامش و رعایت توصیه‌های پزشکانی است که در طول این چند هفته به خاطر درمان و زیرنظر داشتن بیماران تجربه کسب کرده اند.

در همین زمینه: