راستی‌آزمایی برنامه هسته‌ای ایران تحت تأثیر شیوع کرونا
بولتن دانشمندان اتمی خواهان نصب بیشتر دوربین‌ها در تأسیسات هسته‌ای ایران و آزادی عمل بازرسان شده است. نمایتده ایران می‌گوید نگرانی‌ها بی‌مورد است.
تأسیسات هسته‌ای ایران در نطنز (عکس: آرشیو)
بولتن دانشمندان اتمی احتمال داده است که بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از تأسیسات هسته‌ای ایران تحت تأثیر همه‌گیری کرونا در آن کشور قرار گیرد. دانشمندان اتمی اعلام کردند این موضوع سبب افزایش نگرانی‌ها از نیات ایران و مخاطرات اشاعه‌ای شده و خواهان تداوم بازرسی‌ها با در نظر گرفتن تدابیر محافظتی و آزادی عمل بازرسان و نصب دوربین‌های بیشتر در تأسیسات هسته‌ای ایران شده‌اند. نماینده ایران در آژانس می‌گوید نگرانی‌ها بی‌مورد است.
چهارشنبه ۱۸ مارس/ ۲۸ اسفند یک سخنگوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مصاحبه با هاآرتص اعلام کرد با آنکه به دلیل شیوع کرونا در برنامه‌های سفر بازرسان آژانس اخلال‌هایی ایجاد شده، اما این نهاد بین‌المللی به انجام فعالیت‌های پادمانی‌اش در ایران ادامه می‌دهد. بر همین اساس اختلاف ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر سر بازرسی از سه مکان (تورقوزآباد، نطنز و دشت لوت) نیز از میان برداشته شده است.
بولتن دانشمندان اتمی اما با انتشار مقاله‌ای احتمال داد که با توجه به همه‌گیری کرونا در ایران که حتی بسیاری از اعضای هیأت دولت، نمایندگان مجلس و جمع دیگری از مقامات بلندپایه را آلوده و بیمار کرده، عملاً بازرسی‌های آژانس از تأسیسات هسته‌ای ایران مختل یا حتی متوقف شده و این امر ممکن است برای ایران این فرصت را ایجاد کند که جمهوری اسلامی فعالیت‌های هسته‌ای‌اش را توسعه دهد. بولتن دانشمندان اتمی در این مقاله هشدار داده است:
«ممکن است همسایگان ایران در خاورمیانه و همچنین قدرت‌های جهانی در اثر عدم دسترسی به اطلاعات کافی از فعالیت‌های هسته‌ای ایران و به دلیل نگرانی از دستیابی ایران به بمب اتم، به شکل غیر قابل پیش‌بینی واکنش نشان دهند. در هر حال مسلم است که کمبود اطلاعات [از تأسیسات هسته‌ای ایران] به بی‌ثباتی دامن می‌زند.»
کاظم غریب‌آبادی، سفیر و نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پاسخ به نگرانی‌های مطرح شده در بولتن دانشمندان اتمی گفت:
«حتی در این شرایط (شیوع کرونا) هم فعالیت‌های بازرسان آژانس در ایران می‌تواند بدون هیچ محدودیتی ادامه پیدا کند، مگر اینکه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خود تصمیم دیگری بگیرد.»
غریب‌آبادی در ادامه افزود:
«شفافیت در برنامه هسته‌ای ایران در اثر راستی‌آزمایی و بازرسی نیست، بلکه ریشه در سیاست اصولی ایران دارد. این شفافیت با یا بدون راستی‌آزمایی نیز باقی خواهد ماند.»
بولتن دانشمندان اتمی پیشنهادهای مشخصی را هم برای راستی‌آزمایی برنامه هسته‌ای ایران در دوران شیوع کرونا مطرح کرده است: نصب دوربین‌های بیشتر و آزادی عمل بیشتر بازرسان با توجه به شیوع کرونا و رویکرد آنان به حفاظت شخصی از جمله استفاده از ماسک و مواد ضد عفونی‌کننده هنگام بازرسی‌ها.
بر اساس یافته‌های واشنگتن‌پست، سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا تا سال ۲۰۰۷ اطلاع داشتند که ایران در سال‌های دهه ۱۹۹۰ برنامه‌ای مخفی با رمز «پروژه ۱۱۰» برای تولید سریع پنج بمب اتم را در دست اجرا داشت. مقامات آمریکایی بر این باورند که رهبران ایران این برنامه را اندکی پس از حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ به حالت تعلیق درآوردند. اسنادی که نهادهای اطلاعاتی اسرائیل ادعا می‌کنند از یک انبار مخفی در تورقورآباد به دست آورده‌اند، ظاهراً ابعاد «پروژه ۱۱۰» را آشکار می‌کند. میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در آژانس، پیش از این در پاسخ به وال‌استریت ژورنال خاطرنشان کرده بود که سایت‌های مورد اشاره ۲۰ سال است ارتباطی با برنامه هسته‌ای ایران نداشته‌اند.
بیشتر بخوانید:
نظرها
نظری وجود ندارد.