اعتراض به بی‌آبی در قطب نفتی خوزستان سرکوب شد

اعتراض مردم به قطعی آب آشامیدنی در غیزانیه، بزرگترین منطقه نفتی اهواز با شلیک گلوله‌های ساچمه‌ای به سمت معترضان و دستگیری دو معترض سرکوب شد. مردم این منطقه هر ۱۰ روز یکبار یا دوهفته یکبار به آب شرب دسترسی دارند و بی‌آبی زارعت و دام‌هایشان را نیز تهدید می‌کند. علاوه بر خوزستان، روستاهای عسلویه نیز از دسترسی به آب شرب محروم‌اند و گاه تا ۶ روز آب ندارند.

نیروی انتظامی روز شنبه ۳ خرداد، تعدادی از مردم مردم بخش غیزانیه اهواز را که در اعتراض به بی‌آبی و بی‌توجهی مسئولان جمهوری اسلامی به تامین آب آشامیدنی‌شان تجمع کرده بودند، با شلیک گلوله پراکنده کرد. مردم جاده اهواز-رامهرمز-امیدیه را در اعتراض به سال‌ها نادیده گرفته‌شدن حق و حقوقشان در دسترسی به آب آشامیدنی، بسته بودند.

به تایید محسن دالوند، فرمانده انتظامی اهواز، پلیس به دو معترض به بی‌آبی گلوله ساچمه‌ای شلیک کرده‌ است. در تصاویر منتشر شده از این تجمع نیز صدای گلوله شنیده می‌شود و نوجوانی دیده می‌شود که به پای او گلوله ساچمه‌ای شلیک شده است.

فرمانده نیروی انتظامی اهواز علاوه بر تایید شلیک گلوله‌ ساچمه‌ای به دو معترض، از بازداشت آن‌ها خبر داد و گفت: این افراد که «به صورت سطحی» مجروح و بازداشت شده‌اند، «درحال حاضر هیچ مشکلی ندارند».

دالوند اعتراض مردم به قطعی آب آشامیدنی را «غیرقانونی» خواند و گفت: تجمع‌کنندگان نیز با سنگ و چوب به ماموران حمله کرده‌اند و  دو مامور پلیس را نیز زخمی کرده‌اند.

براساس اخبار منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی شب گذشته (شنبه شب) نیز در اهواز مردم در اعتراض به خیابان آمدند. هنوز مشخص نیست این حضور به مناسبت عید فطر به عنوان عید اصلی عرب‌ها بوده یا در اعتراض به وقایع پیش آمده در غیزانیه.

مسئله محرومیت استان‌های جنوبی ایران از دسترسی به حقوق اولیه خود از جمله آب و هوای سالم، امر پنهانی نیست. استان خوزستان، منبع اصلی درآمد نفتی کشور و به تبع‌ آن ازمحل‌های اصلی تامین بودجه کل کشور است. اما در شهرها و روستاهای آن، ثروت نفتی به جای انعکاس در معیشت مردم، بر زندگی روزمره آن‌ها سنگینی می‌کند. نیروهای امنیتی نیز هر اعتراضی را به‌شدت و غالبا با زدن برچسب‌های قومیتی و نژادی سرکوب می‌کنند.

لوله‌های نفت گسترده و لوله‌های آب برچیده

غیزانیه بزرگترین بخش اهواز است و ۸۳ روستا و بالغ بر ۲۵ هزارنفر جمعیت در آن ساکن‌اند که به‌رغم بی‌آبی و محاصره‌ درمیان چاه‌های نفتی و خطوط انتقال نفت، از راه کشاورزی و دامداری معیشت خود را تامین می‌کنند. غیزانیه در حاشیه بیش از ۳۰۰ تا ۴۰۰ چاه نفت (متعلق به شرکت‌های نفت و گاز کارون و مارون، شرکت ملی حفاری ایران، پتروشیمی مارون و پتروشیمی رازی)، و درمسیر تزانزیت بنادر ایران قرار دارد.

براساس گزارش‌های منتشر شده علاوه بر محرومیت از آب شرب، مردم به گاز و آنتن‌دهی تلفن همراه نیز دسترسی ندارند. دسترسی به آب نیز به گفته جعفر مجدمی، عضو شورای بخش غیزانیه، به، هر ده روز یکبار و در برخی از روستاها هر دوهفته یکبار محدود است. مسئله‌ای که در تهران یا دیگر شهرهای بزرگ قابل تصور نیست و «فاجعه» تلقی می‌شود.

مجدمی در گفتگو با خبرگزاری مهر درباره اعتراض مردم گفت: «نمی‌شود به مردم بگوییم در خانه بنشینید ولی آب نداشته باشید. واقعاً این شرایط سخت است. بخش غیزانیه با جمعیت ۳۰ هزار نفری اصلاً آب ندارد. تاب آوری مردم هم به پایان رسید. روستای نزهه که در کنار تأسیسات آب است و باید وضعیت خوبی داشته باشد هفته‌ای دو ساعت آب دارد. باقی روستاها آبشان را از تانکرهای خصوصی تأمین می‌کنند. جهاد کشاورزی هم با اینکه در قانون ذکر شده باید آب مورد نیاز احشام و دام را تأمین کند اما شانه خالی می‌کند».

به تایید او طرح آبرسانی به غیزانیه که در سال ۸۲-۸۳ انجام شده، تنها ۶ ماه دوام آورده و کیفیت پایین لوله‌ها منجر به شکستن آن‌ها و در نهایت قطعی و نوبتی‌شدن آب شده است.

او اضافه کرد: « سال ۹۵ استاندار از غیزانیه بازدید کرد قول داد که دی ماه سال ۹۵ طرح جدید آبرسانی بهره برداری شود که شامل دو فاز از شیبان تا صفیره و از صفیره پمپاژ می‌شود تا روستای نزهه در بخش غیزانیه و بعد بین ۴۵ روستا تقسیم می‌شود. بالاخره پروژه‌ای که استاندار گفته بود دی ماه ۹۵ به بهره برداری می‌رسد، موکول شد به خرداد سال بعدش. سپس باز هم به ۹۶ و ۹۷ موکول شد و تا الان نیز به بهره برداری نرسیده است»

وعده آبرسانی

ساعاتی پس از تجمع اعتراضی در غزانیه صادق حقیقی‌پور، مدیرعامل آبفای خوزستان در مصاحبه با خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) وعده کرد: مشکل آبرسانی به خوزستان تا دو هفته آینده برطرف می‌شود. او گفت: «در خصوص اتمام طرح آبرسانی به غیزانیه با کارخانه لوله سازی هماهنگ کرده و لوله‌های مورد نیاز را سفارش دادیم همچنین اتصالات لازم برای این پروژه را از تهران درخواست دادیم و مجری طرح به ما قول داده است که ظرف ۲ تا سه هفته آینده کار به پایان می رسد».

رسول ساکی، بخشدار غیزانیه نیز با اشاره به اظهارات مدیرعامل آبفا اعلام کرد ۱۲ تانکر تا افتتاح پروژه‌های آبرسانی، به مردم آب می‌رسانند اما برای تامین آب دام باید جهادکشاورزی ورود کند.

مردم غیزانیه پیشتر نیز به خاطر تنش‌آبی اعتراض کرده بودند.

تنش‌آبی، نابودی زراعت و دامداری و مهاجرت

برخی از مسئولان محلی این منطقه بارها نسبت به بی‌آبی و به مخاطره افتادن کشاورزی و دامداری که تنها ابزار معیشتی مردم به‌شمار می‌رود اعتراض کرده‌اند.

بخشدار وقت غیزانیه در سال ۹۷ در مصاحبه با روزنامه شهروند گفته بود: خشکسالی «صد‌درصد زراعت مردم» را نابود کرده است و صندوق بیمه کشاورزی نیز برخلاف قانون، زمین‌های کشاورزی را بیمه نمی‌کند.

حیدر سنجری، رئیس وقت دهیاران بخش غیزانیه نیز درباره زمین‌های کشاورزی مردم گفته بود: «این منطقه در کل ٣٥‌هزار هکتار زمین مستعد کشاورزی دارد که ١٠‌هزار هکتار آن به‌صورت آبی کشت می‌شود و بقیه آن بایر است. مردم در این زمین‌ها فقط گندم و جو می‌کارند، اما همین ١٠‌هزار هکتار هم در معرض نابودی است و اگر به آن رسیدگی نکنند به کانون‌های بحرانی تبدیل خواهد شد».

او همچنین اعلام کرده بود افزون  بر مشکلات ناشی از قطعی آب، ممانعت از گسترش روستاها و ساخت شهرک‌های جدید به مهاجرت ساکنان منجر شده و تلاش‌ برای برگرداندن زندگی به این منطقه را بی‌نتیجه گذاشته است.

تشنگی روستاهای عسلویه

در آستانه تابستان داغ جنوب ایران، غیزانیه تنها منطقه ملتهب و بی‌آب نیست. به نوشته خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) ساکنان عسلویه و روستاهای آن نیز به کم‌آبی معترض‌اند چرا که در طول ۲۴ ساعت تنها چند ساعت سهمیه آب دارند و در بعضی روستاها و محلات قطعی آب لوله‌کشی تا ۶ روز متوالی طول می‌کشد.

به نوشته ایسنا روستاهایی چون سهمو شمالی، زبار، بساتین، و بستانو، در مدار خط لوله «طرح محرم» قرار دارند، خطی که آب را از کنگان به شرق می‌برد اما مردم این روستاها را تشنه نگه‌ می‌دارد.  

یکی از اهالی عسلویه در تماس با ایسنا گفته: بعضی وقت‌ها تا ۶ روز در عسلویه و روستاهای مجاور آب نداریم، و دیگر منبع آب و آب ذخیره جواب نمی‌دهد. مجبوریم آب آزاد بخریم و آنها که شغل و پولی ندارند هیچ راهی ندارند. ما هم که شغل و درآمد داریم ماهیانه بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان آب خریداری می‌کنیم، که اصلا پذیرفته نیست.