دارایی‌های مسدودشده ایران در کره بیش از ۷ میلیارد دلار است

پیش از این ایران گفته بود ۷ میلیارد دلار از دارایی‌هایش در بانک‌های کره جنوبی مسدود شده است، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و کره جنوبی این رقم را حدود ۶,۵ تا ۹ میلیارد دلار عنوان کرد. او می‌گوید کره جنوبی نه تنها پول ایران را نمی‌دهد بلکه هزینه نگهداری هم می‌خواهد.

حسین تنهایی، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و کره جنوبی جمعه ۲۳ خرداد گفت: «میزان دارایی‌های مسدود شده ایران در کره جنوبی رقمی بین ۶,۵ تا ۹ میلیارد دلار است که قرار بود مقامات کره جنوبی ۵۰ میلیون دلار آن را آزاد کنند اما بدعهدی کردند و گفتند می‌توانیم مبالغی به‌عنوان هدیه پرداخت کنیم که همان را هم پرداخت نکردند.»

به‌گفته تنهایی، کره جنوبی دست‌کم یک سال‌ونیم است که دارایی‌های ایران را مسدود کرده و روابط تجاری دو کشور در طول یک سال گذشته با تشدید تحریم‌های آمریکا علیه ایران «بسیار کاهش یافته و به صفر نزدیک شده است».

وزارت امور خارجه ایران پیش از این گفته بود بانک‌های کره جنوبی ۷ میلیارد دلار از درآمدهای نفتی ایران را مسدود کرده‌ و به ایران نپرداخته‌اند. ایران می‌گوید این بدهی به قبل از تحریم‌های نفتی اخیر آمریکا مربوط می‌شود.

کره جنوبی ۹ خردادماه جاری یک محموله کمک‌های بشردوستانه شامل دارو به ارزش نیم میلیون دلار به ایران ارسال کرد. این کشور گفته است که در ماه ژوئیه، محموله دیگری به ارزش دو میلیون دلار شامل دارو و تجهیزات پزشکی و کالاها و تجهیزات کشاورزی به ایران می‌فرستد.

حسین تنهایی گفت: «نه تنها این کشور پول‌های ایران را آزاد نمی‌کند بلکه "اوری بانک" کره اعلام کرده که حق‌‌العمل و اجرت نگهداری پول را هم از ایران می‌خواهد، این در حالی است که کره جنوبی در حال استفاده و کار کردن با پول‌های ایران است.»

او افزود: «شرکت‌های بزرگ این کشور می‌گویند با ایران تنها یک درصد فعالیت اقتصادی داریم ولی با آمریکا ۲۵ درصد روابط تجاری داریم، به همین علت شرکت‌های بزرگ کره‌ای مدت‌هاست با ایران فعالیت نمی‌کنند.»

در کره جنوبی، در هر مبادله بانکی خارجی باید «وون»، واحد پولی این کشور، به دلار تبدیل شود، به همین دلیل تمام مبادلات بانکی خارجی آن‌ها در نظام بانکی آمریکا، قابل رصد است. به همین دلیل، کره‌ از هرگونه تحریم آمریکا بیم دارد.

رابطه تجاری ایران و کره جنوبی پس از برجام نزدیک به ۱۷ میلیارد دلار شد اما اکنون نزدیک به صفر است و حتی تولید برندهای سامسونگ و ال‌جی که بخشی از آن در داخل ایران تولید و بخش دیگری از کره‌ جنوبی به ایران می‌آمد و تحت خدمات پس از فروش بود، متوقف شده است.

عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی ایران چهارشنبه ۲۱ خرداد / ۱۰ ژوئن در گفت‌وگویی با بلومبرگ گفت مقام‌های کره‌ای «تصمیم گرفته‌اند وارد بازی سیاسی شوند و از تحریم‌های غیرقانونی و یک‌جانبه ایالات متحده پیروی کنند».

همتی مسدود شدن دارایی‌های ایران در کره جنوبی را «غیرقانونی» خواند و گفت ایران می‌تواند برای دسترسی به منابع مالی خود به اقدامات قانونی روی آورد اما درباره این اقدامات احتمالی توضیح بیشتری نداد.

رئیس بانک مرکزی ایران همچنین اعلام کرد که دو کشور در حال بررسی ایجاد سازوکاری تجاری مشابه اینستکس، کانال مالی با اتحادیه اروپا هستند تا ایران بتواند با استفاده از پول‌های مسدودشده در بانک‌های کره جنوبی معاملات انسان‌دوستانه‌ انجام دهد.

سازوکار تجاری با اتحادیه اروپا موسوم به اینستکس به شرکت‌های اروپایی این اختیار را می‌دهد که بدون استفاده از دلار و عبور تراکنش‌ها از بانک‌های آمریکایی، به فروش کالا و خدمات به ایران بپردازند. اینستکس اما تأثیر چندانی نداشته است زیرا شرکت‌های اروپایی از مجازات‌ آمریکا بیم دارند.

نخستین بار شورای امنیت سازمان ملل برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای، پس از تصویب قطعنامه ۱۹۲۹ در سال ۱۳۸۹ خواستار مسدود کردن دارایی‌های ایران و تحریم سرمایه‌گذاری مشترک با بانک‌های ایران شد. آمریکا نیز تحریم‌های گسترده‌ای علیه ایران تصویب کرد. بر اساس این دسته از تحریم‌ها بانک مرکزی دیگر کشورها در صورت همکاری با ایران از جمله انتقال پول صادرات نفت، در معرض تحریم‌های آمریکا قرار می‌گرفتند. به این ترتیب دارایی‌های ایران اعم از سپرده‌گذاری‌های سابق و عواید فروش نفت در حساب‌های این کشور در خارج از ایران مسدود شد و تا زمان توافق هسته‌ای مسدود باقی ماند.

توافق هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۵ (اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل و آلمان) در سال ۱۳۹۴ (۲۰۱۵) موجب آزاد شدن دارایی‌های مسدودشده ایران طی سال‌های تحریم شد و ایران در جریان این توافق نزدیک به ۴۳ میلیارد دلار از دارایی‌هایش را آزاد کرد.

با خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت ۱۳۹۷ (مه ۲۰۱۸) و آغاز دور جدید تحریم‌های این کشور علیه ایران در مرداد ۱۳۹۷ (اوت ۲۰۱۸)، جمهوری اسلامی با مشکل دستیابی به منابع ارزی خود روبه‌رو شده است. اکنون ایران با کسری بودجه گسترده و کاهش درآمدهای حیاتی نفتی مواجه است. از این رو تلاش می‌کند تا جایی که می‌تواند ذخایر ارزی خود در کشورهای مختلف را به‌دست آورد.

بیشتر بخوانید: