دخل و خرج خانوار: سفره‌ها آب رفت

سفره خانوار در سال ۹۸ آب رفته است. نرخ تورم به روایت مرکز آمار نزدیک به ۴۰ درصد اعلام شد در حالیکه میانگین درآمد ۲۴,۴ درصد افزایش یافت؛ یعنی نزدیک به ۱۶ درصد کمتر از نرخ رسمی تورم. میانگین هزینه هم حدود ۲۰ درصد افزایش یافت.

میانگین هزینه خانوار شهری در سال ۱۳۹۸ نسبت به یکسال قبل (۱۳۹۷) ۶۷۶ هزار تومان افزایش یافت. این رقم برای خانوارهای روستایی ۳۸۸ هزار تومان برآورد شده است. مواد خوراکی و مسکن بیش از نیمی از سبد هزینه خانوارها در مناطق شهری و روستایی را تشکیل می‌دهد.

بر اساس اعلام مرکز آمار ایران خانوار شهری در سال گذشته ۳ میلیون و ۹۵۳ هزار تومان در ماه هزینه کردند که در مقایسه با یکسال قبل‌تر (۱۳۹۷) ۲۰,۷ درصد افزایش نشان می‌دهد. هزینه ماهانه خانوار شهری در سال ۹۷ سه میلیون و ۲۷۷ هزار تومان اعلام شده بود. میانگین هزینه خانوار روستایی هم در مقایسه با یکسال قبل‌تر ۲۱,۷ درصد افزایش یافت و از یک میلیون و ۷۸۷ هزار تومان در سال ۹۷ به و به رقم ۲ میلیون و ۱۷۵ هزار تومان رسید.

مرکز آمار میانگین درآمد خانوار شهری را ۴ میلیون و ۵۰۸ هزار تومان اعلام کرده که نسبت به یک سال قبل‌تر ۸۸۴ هزار تومان، معادل ۲۴,۴ درصد رشد نشان می‌دهد. در مناطق روستایی هم میانگین درآمد با رشد ۲۷,۴ درصدی از یک میلیون و ۹۴۳ هزار تومان به ۲ میلیون و ۴۷۵ هزار تومان افزایش یافت.

۶۰ درصد بودجه خانوار برای مسکن و غذا هزینه می‌شود

براساس اعلام مرکز آمار گروه کالایی مواد خوراکی و دخانی و مسکن و انرژی بالغ بر ۶۰ درصد سبد هزینه خانوار در مناطق شهری و روستایی را تشکیل می‌دهد.

در مناطق شهری ماهانه ۹۷۹ هزار و ۳۰۰ تومان برای مواد خوراکی و دخانی هزینه شده  که نزدیک به یک چهارم (۲۴,۸ درصد) سبد هزینه خانوار است. این رقم برای یک سال قبل ۷۸۳ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام شده بود. بر این اساس میانگین هزینه مواد غذایی و دخانی ۱۹۶ هزار تومان در ماه بیشتر شده است.

سهم مسکن و انرژی در هزینه خانوار شهری از ۴۵ درصد در سال ۹۷ به ۴۸ درصد در سال گذشته رسید. میانگین هزینه مسکن در سال گذشته یک میلیون و ۴۲۷ هزار تومان، یعنی ۳۰۸ هزار و ۴۵۰ تومان بیشتر از یک سال قبل‌تر برآورد شده است.

در مجموع ۲ میلیون و ۴۰۶ هزار و ۳۰۰ تومان از درآمد خانوار، معادل ۵۳ درصد درآمد و ۷۳ درصد هزینه خانوارهای شهری برای این دو گروه کالایی هزینه شده است.

در مناطق روستایی هم دو گروه مواد غذایی و دخانی و مسکن و انرژی یک میلیون و ۲۵۱ هزار و ۳۵۰ تومان، یعنی بیش از نیمی از درآمد خانوار را مصرف کرده است. سهم مواد غذایی در خانوارهای روستایی ۳۹,۱ درصد هزینه کل، معادل ۸۵۵ هزار و ۵۰۰ تومان، و هزینه خوراک و مسکن ۳۹۵ هزار و ۸۵۰ تومان معادل ۳۰ درصد هزینه کل اعلام شده است که در مقایسه با یکسال قبل‌تر به ترتیب ۱۵ درصد و ۲ درصد افزایش نشان می‌دهد.

سفره‌ها آب رفت

مرکز آمار هنوز جزئیات نتایج آمارگیری از هزینه و درآمد خانوار به تفکیک دهک‌های درآمدی و گروه‌های کالایی را منتشر نکرده است اما همین خلاصه گزارش نشان می‌دهد که سطح واقعی درآمد در سال ۹۸ کاهش یافته و هزینه‌ها بیشتر شده است.

بانک مرکزی نرخ تورم سال گذشته را ۴۱,۲ درصد اعلام کرد که حدود ۱۳ تا ۱۶ درصد بیشتر از میانگین درآمد اسمی خانوار مناطق روستایی و شهری است و از  رشد منفی درآمد واقعی خانوار در سال گذشته حکایت دارد.

رشد هزینه مواد غذایی و مسکن هم که بالاترین نرخ تورم را در گروه‌های کالایی داشتند، به معنای کاهش هزینه سایر گروه‌های کالایی است. مرکز آمار در گزارش‌های پیشین خود از کاهش سهم تفریح و آموزش به کمتر از دو درصد کل هزینه خانوار خبر داده بود.

تداوم روند صعودی نرخ تورم و افزایش قیمت کالاهای ضروری در کنار سرکوب مزدی و ممانعت از واقعی شدن دستمزدها، شکاف درآمد و هزینه خانوار در دهک‌های نخست درآمدی را بیشتر خواهد کرد.

در همین زمینه: