تشدید فشار بر نویسندگان و فعالان دانشجویی: بازداشت مهدی سلیمی و به زندان رفتن پریسا رفیعی
یک فعال دانشجویی در دستور کار قرار گرفتن سرکوب بیش از پیش فعالان دانشجویی توسط نهادهای امنیتی و مراجع قضایی را به دلیل «نام پذیر بودن» جنبش دانشجویی می‌داند.
طبق آخرین گزارش‌های منتشر شده از ادامه فشارها بر نویسندگان و دانشگاهیان، همزمان با بازداشت مهدی سلیمی، نویسنده و مترجم، پریسا رفیعی، فعال دانشجویی و دانشجوی دانشکده هنر‌های زیبا دانشگاه تهران، پس از احضار به شعبه اجرای احکام دادسرای اوین، برای تحمل دوران محکومیت یک ساله خود به بند زنان زندان اوین منتقل شد.
او پیش‌تر در تاریخ ششم اسفند ماه ۹۶ توسط نیروهای امنیتی بازداشت و پس از تحمل ۲۳ روز سلول انفرادی در مکانی نامعلوم، در آخرین روز از اسفند همان سال با سپردن وثیقه آزاد شد. در نهایت شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران اوایل شهریور ۱۳۹۷ این فعال دانشجویی را بابت اتهامات «تبلیغ علیه نظام»، «اجتماع و تبانی به قصد ارتکاب جرم علیه امنیت کشور» و «اخلال در نظم عمومی» جمعا به هفت سال حبس تعزیری محکوم کرد که این حکم در آذر ماه ۱۳۹۸ با رأی دیوان عالی کشور به یک سال حبس تقلیل یافت.
در ادامه فشار نهادهای امنیتی بر دانشگاه، رامتین موثق، دانشجوی مقطع کارشناسی در رشته اقتصاد در دانشگاه بهشتی تهران هم روز ۱۴ تیر توسط مأموران امنیتی در منزل پدری خود در تهران بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شده است.
رامتین موثق پیش‌تر و به دنبال شرکت در تجمعات دی ماه ۹۸ که در اعتراض به شلیک پدافند موشکی سپاه به هواپیمای مسافربری اوکراینی تشکیل شده بود، از سوی مأموران امنیتی بازداشت و پس از ۲۴ ساعت آزاد شده بود.
پس از شیوع ویروس کرونا و به دنبال آن تعطیلی دانشگاه‌ها در ماه‌های اخیر، فشار امنیتی بر دانشجویان پیوسته افزایش داشته است.
به نظر می‌رسد نهادهای امنیتی به دنبال اعلام تعطیلی دانشگاه‌ها، قصد دارند با استفاده از فرصت پیش آمده فشارها بر جنبش دانشجویی را بیشتر کنند:
«گذشته از تأثیر‌گذاری اجتماعی جنبش دانشجویی، عامل شدت گرفتن بازداشت دانشجویان صنفی و چپ از دی ماه ۹۶ به این‌سو را باید در جای دیگری جست. موضوع مهمی که نباید دست کم گرفت این است که دی ماه ۹۶ شروع سلسله تحولاتی بود که سوژه جدیدی در سیاست ایران متولد شد که ورای دوگانه اصلاح‌طلب-اصولگرایی بود که جناح‌های حکومتی ایران را تشکیل می‌دهند.»
عبارت بالا مورد تأکید یکی از فعالان باسابقه دانشجویی و کنش‌گر اجتماعی است که با زمانه گفت‌وگو کرده اما خواسته است نامش به میان نیاید.
این فعال دانشجویی در دستور کار قرار گرفتن سرکوب بیش از پیش فعالان دانشجویی توسط نهادهای امنیتی و مراجع قضایی را «نام پذیر بودن» جنبش دانشجویی توصیف می‌کند و در تشریح این دیدگاه خود می‌گوید:
«از دی ۹۶ به این سو در سطح جامعه، جریان جدیدی پدید آمد که نه مختصات دقیقی داشت، نه رهبر داشت و نه اصلا چهره‌های کلیدی داشت که نهادهای امنیتی بتوانند با آن برخورد کنند. تنها جنبشی که نام پذیر بود و نهاد امنیتی می‌توانست با آن برخورد کند جنبش دانشجویی بود.»
او در ادامه می‌گوید:
«تفاوت خیزشها و جنبش‌های اجتماعی دو سه سال اخیر به این سو با حرکت‌های اعتراضی گذشته نظیر جنبش سبز در این است که به عنوان مثال در جریان اعتراضات ۸۸ نهادهای امنیتی به سادگی با بازداشت و سرکوب فعالان ستادها و فعالان اصلاح‌طلب، توانستند بخش زیادی از اعتراضات را سرکوب کنند اما در دی ۹۶ و آبان ۹۸ نهادهای امنیتی کاملا سر در گم شده بودند چرا که خیزش‌های سراسری اخیر سازماندهی مشخصی نداشت.»
این کنش‌گر اجتماعی سرکوب‌های صورت گرفته از سوی نهادهای امنیتی در دانشگاه و سطح جامعه را حرکتی از سر کوری و دستپاچگی توصیف می‌کند.
اما پرسشی که اینجا مطرح می‌شود این است که آیا تداوم سرکوب‌ها باعث فروکش کردن خیزش‌های اجتماعی و اعتراضات دانشجویی در آینده می‌شود؟
به گفته این فعال دانشجویی، به ویژه بعد از اعتراضات آبان، جنبش دانشجویی افول می‌کند، اولا به دلیل اینکه بافت طبقاتی دانشگاه‌های ایران در سال‌های اخیر تغییر کرده و بیشتر ورودی‌های جدید از طبقات مرفه جامعه وارد دانشگاه شده‌اند و طبیعتا این فضا مطالبات و حرکت‌های اعتراضی دانشجویان را تحت تأثیر قرار می‌دهد:
«نکته دیگری که باید مد نظر قرار داد این است که جنبش دانشجویی دیگر نمی‌تواند نقش تعیین کننده‌ای در میان جنبش‌های اجتماعی بازی کند چرا که خیزش‌های اعتراضی به سطح جامعه کشیده شده و از آنجا که دانشجویان به راحتی در دسترس نهادهای امنیتی قرار دارند، نمی‌توانند پیشروتر از معترضان در خیابان شعار دهند.»
این کنش‌گر اجتماعی می‌گوید که بعد از دی ماه ۹۶ و آبان ۹۸، جنبش دانشجویی باید این را بپذیرد که دیگر جلوتر از مردم نیست چرا که با توجه به فضای دانشگاه و قابل شناسایی بودن فعالان از سوی نهادهای امنیتی، دانشجویان حتی یک شعار رادیکال را هم نمی‌توانند بدون هزینه نمایندگی کنند:
«جنبش‌های نام پذیر همچون جنبش دانشجویی عملا از این به بعد پیشروی نخواهند داشت چرا که ماهیت فعالیت دانشجویی، فعالیت علنی است اما خیزش‌های اعتراضی در سطح اجتماعی فروکش نخواهد کرد و سرکوب‌ها هم نمی‌تواند بازدارنده این خیزشها شود.»
او در ادامه درباره نقش‌آفرینی جنبش دانشجویی در سازماندهی اعتراضات مردمی هم می‌گوید که جنبش‌های اعتراضی جای دیگری و در سطح محلات در حال رشد هستند:
«رشد یافتن این جنبش‌ها هم مثل الگوهای قدیم نیست که جنبش دانشجویی بتواند لیدر آن باشد بلکه وضعیت به گونه‌ای رقم خورده که دانشجویان اکنون باید پشت سر جنبش‌های دیگر حرکت کنند.»
نظرها
نظری وجود ندارد.