پرونده زم؛ «پخش اعتراف اجباری، اعتراف حکومت به جرم شکنجه است»

به دنبال پخش «اعترافات اجباری» روح‌الله زم در برنامه‌ای با نام «بدون تعارف» در بخش خبری ۲۰:۳۰  صداوسیمای جمهوری اسلامی، حسام الدین آشنا، مشاور حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران با انتشار یک توئیت کنایه‌آمیز در حساب کاربری خود در توئیتر، بدون نام بردن از زم، پخش این اعترافات را به «دور‌خوانی سناریو» تشبیه کرد. سازمان گزارشگران بدون مرز نیز پخش‌ «‌اعتراف‌های تلویزیونی» مدیر کانال آمدنیوز را مصداق «‌شکنجه» خوانده است: «بازجویی تلویزیونی، اعتراف آشکار رژیم ایران به انجام جرم شکنجه‌ زندانی است و شکنجه از مصادیق بارز جنایت علیه بشریت است.»

گزارش‌گران بدون‌مرز با اشاره به تضییع حقوق زم به عنوان یک متهم اعلام کرده که او در همه مدت بازداشت در سلول انفرادی و تا امروز از حق دیدار با خانواده‌اش و انتخاب وکیل محروم بوده است. حسام‌الدین آشنا نیز در توئیت خود در و اکنش به پخش فیلمی از اعترافات اجباری روح‌الله زم نوشته است: 

«اشتباه نشود آن جلسه نه بازجویی بود و نه مصاحبه بلکه چیزی شبیه دورخوانی سناریو بود.»

به‌ نظر می‌رسد انتشار این توئیت از سوی آشنا به‌ دنبال پخش شایعاتی مبنی بر همکاری برخی از چهره‌های جریان اصلاح‌طلب و وابسته به دولت حسن روحانی با روح الله زم در زمانی که او در خارج از ایران بوده، انجام شده است.

برنامه خبری شبکه دو صداوسیمای جمهوری اسلامی با عنوان ۲۰:۳۰، شامگاه جمعه ۲۰ تیر در بخش گفت‌وگوی «بدون تعارف» خود، در گفت‌وگو با روح‌الله زم در واقع اعترافات اجباری او را به عنوان مدیر سایت خبری و کانال تلگرامی «آمدنیوز» را پخش کرد.

در این برنامه، زم بار دیگر به ارتباط خود با سرویس‌های اطلاعاتی کشورهای فرانسه و آمریکا اعتراف کرد و گفت از گذشته‌اش «پشیمان است.» او در عین حال از اعتراضات مردم ایران علیه حکومت دفاع کرد و گفت از نظر او اعتراضات، «اغتشاش» نبوده‌اند. او همچنین گفت که از مردمی که به دلیل فعالیت‌های او آسیب دیده‌اند حلالیت می‌طلبد.

پخش اعترافات اجباری این زندانی سیاسی از تلویزیون در حالی‌ست که او در روزهای گذشته از سوی دادگاه انقلاب تهران به ریاست ابوالقاسم صلواتی به اعدام محکوم شده بود.

غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضائیه ایران روز سه‌شنبه ۱۰ تیر در بیست و هشتمین نشست خبری خود از صدور حکم اعدام برای روح الله زم خبر داد و گفت دادگاه ۱۳ مورد از عناوین ریز اتهامات را توأم با هم از مصادیق «افساد فی الارض» دانسته و بدین جهت حکم اعدام صادر کرده است.

بیشتر بخوانید: حکم روح الله زم اعلام شد: اعدام

علی رضوانی که به‌عنوان خبرنگار در این فیلم حاضر شده بود، از ابتدا تا انتها با لحنی تحقیرآمیز توأم با پرسش و پاسخ‌های تهدید آمیز با این زندانی سیاسی گفت‌گو کرد.

گفته می‌شود رضوانی بازجو و همکار نهاد‌های امنیتی‌است که در پوشش خبرنگار در صدا و سیمای ایران فعالیت می‌کند. او پیش از این اجرای فیلم اعترافات اجباری چند زندانی سیاسی دیگر را هم به‌عهده داشته است.

نام این خبرنگار امنیتی تلویزیون ایران با پخش یک فیلم مستند به‌نام «مظنونین همیشگی» که علیه کاووس سیدامامی استاد دانشگاه و فعال محیط زیست ساخته شده بود، بر سر زبان‌ها افتاد.

رامین سیدامامی فرزند کاووس سیدامامی، پس از پخش این فیلم مستند گفته بود: «فردی [علی رضوانی] که به عنوان گزارشگر در مستند مظنونین همیشگی حضور داشت، چهارم تیر ماه ۹۷ از مادر او، مریم ممبینی، بازجویی کرده است.»

فیلم اعترافات روح الله زم در حالی از تلویزیون پخش شد که طبق گفته‌های محمدعلی زم، پدر این زندانی سیاسی، فرزندش «۹ ماه» در بی‌خبری کامل از همسر و دختران خردسال‌اش بوده و امکان تماس تلفنی با پدر و مادرش هم نداشته است.

این روحانی نزدیک به حکومت ایران همچنین اعلام کرده بود روح‌الله زم حتی در ملاقات با وکیل تسخیری‌اش هم سایه مأموران امنیتی را بر سرش احساس می‌کرده.

بیشتر بخوانید: پدر روح الله زم خطاب به رئیسی: روند گزارش شده توسط وکیل منتسب به شما، خلاف عدالت است

روح الله زم اما در اعترافات اجباری خود در تلویزیون دولتی ایران، اتهام مطرح شده از سوی مجری مبنی بر «خیانت به مردم» ایران را رد کرد و گفت «اشتباه رسانه‌ای» کرده است. او در ادامه در پاسخ به رضوانی که با اصرار قصد داشت به مخاطبان القاء کند آمدنیوز «بر آتش اغتشاشات دمیده» گفت «ممکن است اینطور باشد.»

در سال‌های گذشته بسیاری از مجامع بین المللی پخش اعترافات اجباری متهمان سیاسی از تلویزیون دولتی ایران را از مصادیق «شکنجه» توصیف کرده و خواهان توقف این روند از سوی مقامات امنیتی و قضایی ایران شده‌اند.

در آخرین اقدامات، اوایل تیرماه جاری، دو نهاد حقوق بشری «عدالت برای ایران» و «فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر» با صدور بیانیه‌ای مشترک خواستار توقف استفاده حکومت ایران از اعترافات اجباری شدند.

آمار ارائه شده در این بیانیه حاکی از این است که طی یک دهه اخیر دست‌کم اعترافات اجباری ۳۵۵ نفر و تهمت‌های ناروا علیه ۵۰۵ نفر از تلویزیون دولتی ایران پخش شده است.