واکنش‌ها به رد تمدید تحریم تسلیحاتی ایران
آمریکا به دنبال استفاده از مکانیسم ماشه است. ایران رای شورا را شکست آمریکا می‌داند. روسیه به دنبال یک نشست مشترک با همه طرفین درگیر است.
شورای امنیت سازمان ملل متحد ـ عکس از shutterstock
رایگیری در مورد قطعنامه آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی علیه جمهوری اسلامی ایران به سرانجام نرسید. واکنش‌ها به نتیجه این رایگیری نشان از آن دارد که واشنگتن می‌خواهد تمدید تحریم‌ها علیه ایران را از طریق مکانیسم بحث‌برانگیز ماشه دنبال کند، اما مشخص نیست کشورهای حاضر در برجام که همچنان می‌گویند نگران برنامه هسته‌ای ایرانند، با اقدامات بعدی واشنگتن همراه شوند. رئیس جمهوری روسیه پیشنهاد کرده یک نشست ویدیوی با حضور همه سران کشورهای حاضر در معاهده هسته‌ای برجام و ایالات متحده برگزار شود تا از بالاگرفتن تنش میان تهران و واشنگتن و همچنین تقابل کشورها با هم بر سر این مسئله، جلوگیری شود. مقام‌های جمهوری اسلامی نتیجه این رایگیری را «افتضاح»ی برای واشنگتن و یک پیروزی بزرگ برای خود تلقی کرده‌اند.
شامگاه جمعه ۱۴ اوت/ ۲۴ مرداد نتیجه رایگیری درباره قطعنامه پیشنهادی آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران اعلام شد. از ۱۵ عضو شورای امنیت تنها ایالات متحده آمریکا و جمهوری دومینیکن به این قطعنامه رأی مثبت دادند؛ چین و روسیه رأی مخالف دادند و ۱۱ کشور باقی‌مانده از جمله بریتانیا، فرانسه و آلمان به این قطعنامه رأی ممتنع دادند.
بدین ترتیب مطابق با توافق هسته‌ای برجام، تحریم فروش «تسلیحات متعارف» به ایران در تاریخ ۱۸ اکتبر/۲۷ مهر سال جاری منقضی خواهد شد.
دولت بریتانیا پس از رایگیری در بیانیه‌ای که در وبسایت دولت منتشر شد، اعلام کرد به خاطر اینکه از پیش مشخص بوده که این قطعنامه رای نخواهد آورد، به آن رای ممتنع داده اما « بارها نگرانی های خود را درباره رفتار بی ثبات‌کننده ایران در منطقه ، از جمله انتقال سلاح به یمن ، لبنان ، سوریه و عراق که نقض قطعنامه ۲۲۳۱ به‌شمار می‌رود» بیان کرده و همچنان هم مانند برخی دیگر از اعضای شورای امنیت نسبت به برداشته شدن تحریم‌های تسلیحاتی ایران نگران است.
با توجه به تعدد آراء ممتنع به‌نظر می‌رسد رد قطعنامه پیشنهادی ایالات متحده در شورای امنیت بیش از آن‌که معنای حمایت از لغو تحریم تسلیحاتی ایران داشته باشد، نشانه‌ای از مخالفت با سیاست‌های خارجی واشنگتن است.
به گزارش خبرگزاری رویترز ژانگ جون، سفیر چین در سازمان ملل متحد پس از رایگیری گفته: نتیجه این رایگیری «بار دیگر نشان می‌دهد که یکجانبه‌گرایی هیچ حمایتی را جلب نمی‌کند و قلدری شکست خواهد خورد».
احتمال رجوع واشنگتن به مکانیسم ماشه
با این‌وجود ایالات متحده همچنان قادر است تمدید تحریم تسلیحاتی را از طریق مکانیسم ماشه (بازگشت خودکار تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران) موسوم به «اسنپ بک» (snapback) پیگیری کند. به گفته برخی از مقام‌های ایالات متحده، این کشور احتمالا از هفته آینده این مسئله را پیگیری خواهد کرد اما همه احتمال می‌دهند کاخ سفید بازهم با مجادله‌ای سخت و آشفته روبه‌رو شود.
وزیر خارجه ایالات متحده نتیجه رایگیری را «قصور» و«شکست شورای امنیت در مسئولیتش برای حفظ صلح و امنیت بین‌المللی» خوانده است. او در توئیتر نوشت :
«آمریکا برای تصحیح این اشتباه [شورای امنیت] به کار خود ادامه خواهد داد.»
کلی کرفت، سفیر ایالات متحده در سازمان ملل اعلام کرد:
« ایالات متحده در روزهای آینده این فرآیند را پیگیری می‌کند تا وعده تحریم تسلیحاتی را به هر قیمتی شده عملی کند».
ایالات متحده استدلال کرده که از آنجا که نام واشنگتن به عنوان یکی از اعضا برجام در شورای امنیت سازمان ملل آورده شده، این کشور می‌تواند از مکانیسم ماشه استفاده کند. بقیه کشورهای حاضر در برجام اما با این اقدام مخالفند.
برجام، تنها مانع گسترش فعالیت‌های هسته‌ای ایران
کشورهای حاضر در پیمان برجام معتقدند بازگشت همه تحریم‌ها ممکن است برجام را به‌عنوان تنها راهی که می‌تواند ایران را مجبور به تحدید فعالیت‌های هسته‌ای خود کند، [بیش از پیش] به خطر بیاندازد.
پس از خروج دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده از برجام، جمهوری اسلامی تهدید جامعه جهانی به گسترش فعالیت‌های هسته‌ای خود را به عنوان تنها اهرم مورد استفاده در مذاکرات خود با طرفین اروپایی، و برای جلوگیری از اعمال تحریم‌های بیشتر در پیش گرفته است.
مجید تخت روانچی، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی در سازمان ملل در نیویورک هم جمعه شب در رابطه با رجوع به مکانیسم ماشه به واشنگتن هشدار داد و گفت:
«تحمیل هرگونه تحریم یا محدودیت از سوی شورای امنیت بر ایران با پاسخ سخت ایران مواجه خواهد شد و در این خصوص گزینه‌های ما محدود نیست و آمریکا و هر موجودیت دیگری که احتمالاً به آن کمک کند یا به رفتار غیرقانونی آن تن در دهد، مسئولیت کامل اقدامات خود را بر عهده خواهد داشت».
نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد از روسیه و چین هم به خاطر رای منفی‌شان تشکر کرد:
«این دو کشور از شرکای نزدیک ما هستند و روابط تجاری- سیاسی بسیار خوبی داریم. رای امروز این دو کشور نشان‌دهنده عمق دوستی بین ملت ایران و ملت روسیه ، ملت ایران و ملت چین است».
پیشنهاد پوتین برای ممانعت از درگیری در شورای امنیت
مطابق با گزارش‌های پیشین روسیه پس از اعلام مخالفت خود با قطعنامه ایالات متحده، نسبت به اینکه تنش میان واشنگتن و تهران به تقابل دیگر کشورها منتهی شود، اظهار نگرانی کرده است. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه ساعاتی پس از اعلام نتایج رایگیری در شورای امنیت پیشنهاد داد نشستی ویدیویی با حضور سران ایالات متحده، و کشورهایی که همچنان در توافق برجام باقی مانده‌اند یعنی بریتانیا، فرانسه، چین، آلمان و ایران برگزار شود تا جلوی «تقابل و تشدید تنش» در سازمان ملل بر سر مسئله ایران گرفته شود.
پوتین گفت: این مسئله فوری است و جایگزین این وضع «تنها تشدید تنش و بالارفتن خطر درگیری است و باید جلوی چنین سناریویی را گرفت».
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده در پاسخ به سوال خبرنگاران ، درباره شرکت او در چنین نشستی گفت: «من درباره این که چنین چیزی هست شنیده‌ام اما هنوز [برای شرکت در این نشست] از من درخواست نشده.»
کاخ الیزه هم اعلام کرده که امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه مایل به شرکت در این نشست است.
واکنش مقام‌های جمهوری اسلامی
عدم موفقیت کاخ سفید در همراه کردن متحدان اروپایی خود برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران از سوی برخی از تحلیل‌گران سیاسی «فاجعه‌ای دیپلماتیک» برای دولت ترامپ خوانده شده است. مقامات جمهوری اسلامی نیز این اتفاق را «پیروزی دیپلماتیک» ایران بر ایالات متحده می‌دانند.
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران نتیجه رایگیری بر سر تمدید تحریم تسلیحاتی علیه ایران را «فضاحت پیش‌آمده در شورای امنیت» خواند و ادعا کرد واشنگتن برای پوشاندن این شکست «ادعا»ی توقیف نفت‌کش‌های ایران را مطرح کرده است.
نماینده ایران در سازمان ملل هم در حساب کاربری خود در توئیتر این رایگیری را «پیام نه به یکجانبه گرایی از سوی شورای امنیت» و «افتضاحی که آمریکا باید از آن درس بیاموزد» خواند. او نوشت: نتیجه رأی در شورای امنیت در مورد تحریم تسلیحاتی ایران، بار دیگر انزوای آمریکا را نشان داد.
عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه هم در توییتر اقدام ایالات متحده را «تضعیف اعتبار شورای امنیت» خواند و در اظهاراتی مشابه نوشت: «رژیم آمریکا باید از شکست‌های مطلق خود درس گرفته و از بی آبرو کردن خود در سازمان ملل دست بردارد.در غیر این صورت، حتی بیشتر از الان منزوی خواهد شد.»
مقام‌های ایران، روسیه و چین قطعنامه ایالات متحده را ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت خوانده‌اند. این قطعنامه مبنای قانونی بین‌المللی برای اجرای برجام است و آمریکا بر اساس یکی از بندهای همین قطعنامه می‌خواهد مکانسیمی موسوم به ماشه را فعال کند و تحریم تسلیحاتی علیه ایران را نگه دارد.
در همین زمینه:
نظرها
Faryad
یک عضو شورای شهر تهران به علت افشاگری درباره کرونا دادگاهی شد! در جلسه 7 آوریل محمدجواد حق‌شناس عضو شورای شهر تهران اعلام کرد که تعداد فوتی‌های ناشی از کرونا که در بهشت زهرا دفن شده‌اند، بسیار بیشتر از آمار اعلام شده از سوی وزارت بهداشت بوده و آنها را به تناقض‌گویی در اعلام آمار مبتلایان به کرونا متهم کرد. او در این سخنان اظهار کرد که آمار وزارت بهداشت از جان‌باختگان کرونا با آماری که اعضای شورای شهر در اختیار دارند همخوانی ندارد و این شیوه اعلام آمار را آدرس غلط دادن به مردم تهران خوانده بود.
کوروش
چرا خواستِ ایالاتِ متحد برای تغییرِبرجام کارِ درستی‌است؟ به این دلیل که این برجامِ بّد و حیله گرانه ظاهرِ خوبی برایِ خود درست کرده. ولی اشکالِ آن کجاست؟ اشکالِ آن در آنجاست که کشورهای سودجو به طورِ موقت آنها را وادار کردند فعالیت های اتمی را تعلیق کنند ولی (یک ولیِ بزرگ) به چه قیمتی ؟ یکم اینکه همینطور که همه شاهدند ، تحریم هایِ تسلیحاتی بر داشته شد. دوم اینکه با تعلیقِ موقتِ فعالیتِ هسته ای مقدارِ زیادی از تحریم هایِ اقتصادی بر علیهِ ددمنشان و تروریست هایِ خطرناک بر داشته شد و ناگهان میلیاردها دلار تقدیمِ بزرگ ترین جنایت کارهایِ جهان شد. ایالاتِ متحد به رغمِ تبلیغاتِ زیلدِ کشورهایِ سودجو و طرفدارانِ جنایت کارها هیجوقت برجام را لغو نکرده بلکه گفته باید برجام تغییر کند.
هوشنگ
ایرانیان همیشه به حماقت آخوندها در ج.ا. می خندیدیم که چگونه با خریت خود اسرائیل را انزوا بیرون آورده و جبههء متحدی علیه خود ایجاد کرده اند. حالا باید به خریت ترامپ خندید که چگونه با حماقت های خود آمریکا را در منزوی ترین موقعیت جهانی قرار داده است. واکنش‌ها به رد تمدید تحریم تسلیحاتی ایران بیش از هر چیز نه نشانه ای برای موفقیت ج.ا. بلکه نشانهء حماقت های ترامپ است.
مازیار
اگر تلاش هایِ ایالتِ متحد نبود ، امروز جنایت کاران و خطرناک ترین تروریست های جهان (اشغال گرها) به قدری از لحاظِ اقتصادی قوی می بودند که قادر بودند برجام را پاره کنند و فعالیت های هسته ایِ خودشان را ادامه دهند ،و هیچکس نمی توانست مانعِ آنها شود. و به زودی صاحبِ سلاحِ هسته ای می شدند. اگر این عمل کردِ ایالاتِ متحد احمقانه است ، پس حتماً عملکردِ کشورهای سودجو و طرفدارانِ تروریستها که با جنایتکاران خوش و بش می کردند و قراردادهایِ ننگین می بستند ، عملکردِ عاقلانه و هوشمندانه بود.