تنش در مدیترانه: توافق ترکیه و یونان برای آغاز مذاکرات

ترکیه و یونان آماده آغاز مذاکرات برای حل اختلافات خود در شرق مدیترانه هستند. دو کشور بر اثر اکتشاف ذخایر هیدروکربنی از سوی ترکیه در منطقه‌ای که یونان آن را قلمرو خود می‌داند، با هم اختلاف دارند.

وزارت امور خارجه یونان در بیانیه‌ای گفت این مذاکرات که پس از ۶۰ دور در طی ۱۴ سال پیشرفت کمی داشت و در سال ۲۰۱۶ قطع شده بود، در «آینده نزدیک» در استانبول از سر گرفته خواهد شد.

ترکیه همچون یونان درباره تاریخ دقیق آغاز مذاکرات اطلاعی نداد اما یک مقام ارشد این کشور به رویترز گفت مذاکرات می‌تواند تا پایان ماه جاری آغاز شود. این مقام افزود: «پیشرفت‌های مثبتی وجود دارد.»

تنش‌ها ماه گذشته پس از آن‌كه آنكارا كشتی اکتشافی «اوروچ رئیس» خود را با همراهی قایق‌های تفنگدار به آب‌های مورد مناقشه فرستاد تا منابع دریایی برای حفاری احتمالی نفت و گاز را شناسایی کند، بالا گرفت.

با ادامه تنش‌ها ترکیه کشتی اوروچ رئیس را فراخواند و اعلام کرد كه این اقدام برای پیشبرد دیپلماسی قبل از نشست اتحادیه اروپا انجام می‌شود. یونان، قبرس و فرانسه از اعضای اتحادیه اروپا برای اقدامات سخت‌گیرانه این اتحادیه علیه ترکیه فشار وارد می‌کنند. نشست اتحادیه اروپا به یکم و دوم اکتبر موکول شده است.

روز گذشته، سه‌شنبه یکم مهر / ۲۲ سپتامبر رجب طیب اردوغان، رئیس‌ جمهوری ترکیه، چارلز میشل، رئیس شورای اتحادیه اروپا و آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان در یک نشست مجازی سه‌جانبه مقرر کردند که آمادگی‌های لازم برای گفت‌وگوهای اکتشافی ترکیه و یونان در سطح مشاوران انجام گیرد.

عمر چلیک، سخنگوی حزب حاکم «عدالت و توسعه» ترکیه در این‌باره گفت آماده‌سازی برای از سرگیری مذاکرات در حال انجام است و دو طرف در حال کار بر روی موارد آن هستند.

اردوغان اظهار امیدواری کرد که نشست اتحادیه اروپا انگیزه تازه‌ای در روابط ترکیه و اتحادیه اروپا ایجاد کند. او افزود اقدامات برای به‌روزرسانی مسائلی چون اتحادیه گمرکی بین دو طرف، سفر بدون ویزا و پناهجویی، به ایجاد روابط مثبت کمک می‌کند.

رئیس جمهوری ترکیه در سخنرانی ویدئویی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد نیز خواستار برگزاری یک کنفرانس منطقه‌ای از کشورهای ساحلی دریای مدیترانه برای حل اختلافات دریایی شد که به‌گفته او باید شامل ترک‌های جداشده قبرس نیز باشد.

ترکیه دو کشتی اکتشاف نفت و گاز نیز در آب‌های جزیره تقسیم‌شده قبرس دارد که مقامات نیکوزیا را خشمگین کرده است. آنکارا بخش یونانی قبرس را به‌رسمیت نمی‌شناسد و تنها کشوری است که دولت تُرکی قبرس در شمال را به‌رسمیت می‌شناسد.

ترکیه همچنین با لیبی یک قرارداد مرزی دریایی امضا کرده است که با توافق دیگری در این زمینه بین یونان و مصر در تضاد است.

اردوغان گفت ترکیه ترجیح می‌دهد اختلافات را «عادلانه و به روش مناسب» از طریق گفت‌وگو حل کند، اما در همین حال افزود تلاش‌های «بی‌فایده» برای کنار گذاشتن ترکیه از طرح‌های شرق مدیترانه نمی‌توانند موفق باشند.

دور شصتم و آخرین مذاکرات اکتشافی بین ترکیه و یونان که از سال ۲۰۰۲ آغاز شده است، یکم مارس ۲۰۱۶ در آتن، پایتخت یونان برگزار شد. پس از آن، مذاکرات دو کشور در قالب رایزنی‌های سیاسی ادامه یافت اما به چارچوب مذاکرات اکتشافی بازنگشت.

بیشتر بخوانید: