تجارت ایران و اتحادیه اروپا ۹ درصد کاهش یافته است

معاونت بررسی‌های اتاق بازرگانی در گزارش تازه‌ای از کاهش ۹ درصدی تجارت ایران و اتحادیه اروپا در در ۷ ماهه نخست سال جاری میلادی نسبت به بازه زمانی مشابه در سال گذشته خبر داد. آلمان، ایتالیا، هلند، اسپانیا و فرانسه به‌ترتیب شرکای اصلی تجاری ایران در اتحادیه اروپا هستند.

بررسی‌های اتاق بازرگانی که پنج‌شنبه ۳ مهر منتشر شده است، نشان می‌دهند که طی ۷ ماهه نخست سال جاری میلادی واردات ایران از اتحادیه اروپا نسبت به سال گذشته بیش از ۱۱ درصد کاهش داشته در حالی‌که صادرات ۵ درصد افزایش یافته است.

براساس این آمار در ۷ ماه نخست سال ۲۰۲۰ تجارت کالایی ایران و اتحادیه اروپا معادل ۲ میلیارد و ۶۴۹ میلیون یورو بوده که نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۱۹ کاهش بیش از ۹ درصدی داشته است.

صادرات ایران به اتحادیه اروپا نیز طی ۷ ماه منتهی به ژوئیه ۲۰۲۰ حدود ۴۴۰ میلیون یورو بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته نزدیک به ۵ درصد افزایش یافته است.

بیشترین کاهش ماهانه تجارت ایران با اتحادیه اروپا در ماه ژوئیه، یعنی آخرین ماه این بررسی، با کاهش حدود ۲۰ درصدی ارزش تجارت خارجی رخ داده است.

بیشترین کاهش ماهانه ارزش واردات ایران از اتحادیه اروپا هم در همین ماه با حدود ۲۹ درصد کاهش بوده است.

پنج شریک اصلی تجاری ایران در اروپا

در این هفت ماه ایران بیشترین ارزش تجارت را با آلمان داشته و حدود ۴۱ درصد از کل ارزش تجارت ایران با اتحادیه اروپا طی این بازه زمانی مربوط به این کشور است. پس از آلمان، به ترتیب ایتالیا با ۱۵ درصد سهم، هلند با ۱۱ درصد و اسپانیا و فرانسه هر کدام با ۶ درصد سهم قرار دارند.

در این میان، تجارت ایران با فرانسه حدود ۳۷ درصد نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۱۹ کاهش داشته که در میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا بیشترین افت را داشته است.

اتحادیه اروپا با سهم ۲۳ درصدی از واردات ایران، پس از چین دومین مبداء واردات کشور به‌شمار می‌رود. کالاهایی که از اتحادیه اروپا وارد می‌شوند شامل مکمل‌‌های دارویی، انواع کمپرسور، ماشین‌آلات آزمایشگاهی، مشتقات خونی، تجهیزات پزشکی و قطعات خودرو است.

فراز و نشیب روابط تجاری ایران و اتحادیه اروپا

روابط تجاری ایران و اتحادیه اروپا در دهه اخیر با فراز و نشیب زیادی روبه‌رو بوده است. صادرات نفت خام به این کشورها به شدت از تحریم‌‌های تجاری و اقتصادی ایران توسط آمریکا، تأثیر گرفته است.

تجارت دوجانبه طی سال‌‌های اخیر، محدود به صادرات نفت خام از سوی ایران و واردات ماشین‌آلات و مکمل‌‌های دارویی و قطعات خودرو بوده است.

با شروع تحریم‌های جهانی علیه ایران، صادرات نفت به کشورهای اروپایی به شدت پایین آمد، تا جایی که در دو سال ۲۰۱۳ و ۲۰۱۵ هیچ صادرات نفتی به اتحادیه اروپا صورت نگرفت.

در سال ۲۰۱۲ با تحریم واردات نفت ایران به اروپا، حجم مبادلات تجاری دو جانبه به پایین‌ترین سطح خود رسید، به طوری که در سال ۲۰۱۲ با کاهش ۵۵ درصدی رقم ۱۲میلیارد یورو به ثبت رسید. روند رو به کاهش مبادلات تجاری دو طرف، در سال ۲۰۱۳ نیز ادامه یافت و به بیشتر از شش میلیارد یورو نرسید.

با ادامه مذاکرات هسته‌ای، بهبودی اندک در روابط تجاری بین اتحادیه اروپا و ایران پدید آمد که به افزایش حجم مبادلات تجاری در سال ۲۰۱۴ به ارزش ۵,۷ میلیارد یورو منجر شد.

روابط تجاری پس از برجام

با اعلام توافق هسته‌ای بین ایران و کشورهای قدرتمند جهان در سال ۲۰۱۵ موج جدیدی از تحرک در روابط ایران و اتحادیه اروپایی به‌وجود آمد و هیئت‌های سیاسی و اقتصادی دو طرف مبادله شدند. کشورهای اروپایی در سال ۲۰۱۶ بالغ بر ۸ میلیارد یورو کالا به ایران صادر کردند و در سال ۲۰۱۷ صادرات اتحادیه اروپا به ایران ۳۱ درصد رشد کرد. رفع تحریم نفتی ایران و از سرگیری خرید نفت از ایران علت اصلی رشد واردات اتحادیه اروپا از ایران در سال ۲۰۱۶ بوده است.

مبادلات تجاری ایران و ۲۸ عضو اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۷ بالغ بر ۲۱ میلیارد یورو اعلام شد. مبادلات تجاری ایران و اتحادیه اروپا در این سال که دومین سال اجرایی شدن توافق هسته‌ای بود با رشد ۵۳ درصدی نسبت به سال قبل از آن همراه بود و واردات اتحادیه اروپا از ایران در سال ۲۰۱۷ با رشد ۸۵ درصدی نسبت به سال قبل از آن به بیش از ۱۰ میلیارد یورو رسید.

اما با خروج آمریکا از برجام در ماه مارس سال ۲۰۱۸، صادرات ایران به اتحادیه اروپا در این سال نسبت به سال ۲۰۱۷ با کاهش ۶,۴ درصدی مواجه شده و ارزش واردات ایران از اتحادیه اروپا نیز ۱۷,۶ درصد کاهش یافت.

با وجود موضع اتحادیه اروپا در حمایت از برجام و تداوم تعاملات اقتصادی با ایران، طبق اطلاعات دفتر آمار اتحادیه‌ اروپا، یورواستات، در سال  ۲۰۱۸ میزان صادرات اروپا به ایران با ۹۰ درصد کاهش از ۹,۵ میلیارد یورو به فقط ۰,۷ میلیارد در سال ۲۰۱۹ رسیده است.

روند واردات از ایران به اروپا هم به همین ترتیب نزولی بوده است. ۲۸ کشور اتحادیه‌ اروپا در سال ۲۰۱۹ مجموعاً تنها ۴,۵ میلیارد یورو کالا از ایران وارد کرده‌اند. این رقم در سال پیش از آن ۸,۹ میلیارد بود. این در حالی است که در این سال اروپا ساز و کار تجاری اینستکس را برای مبادلات تجاری با ایران به‌راه انداخت.

بیشتر بخوانید: