«گذار مسالمت‌آمیز، تنها راه تحقق دمکراسی در ایران» - گفت‌وگو با کاظم کردوانی
کاظم کردوانی به زمانه می‌گوید ثبات و پایداری هر حکومتی در جهان بر چهار عامل مشروعیت، مقبولیت، کارآمدی و روابط بین‌الملل استوار است که جمهوری اسلامی در همه این موارد با بحران روبه‌روست.
فرزاد صیفی‌کاران
انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در دو مرحله به تاریخ‌های دوم اسفند ۹۸ و ۲۱ شهریور ۹۹ برگزارشد. این انتخابات رکورد کمترین میزان مشارکت در تاریخ برگزاری انتخابات در چهارچوب نظام جمهوری اسلامی را به خود اختصاص داد. با این حال مجلس یازدهم متشکل از اصول‌گرایان و همسو با سیاستهای حاکمیت و هسته اصلی قدرت از چهار ماه پیش به ریاست محمدباقر قالیباف کار خود را آغاز کرده است.
طی چهار ماهی که از آغاز به کار مجلس یازدهم، آن هم با شعار حل مشکلات اقتصادی می‌گذرد، ظاهراً اولویت فعلی این مجلس به جای پرداختن به آنچه هدف و برنامه خود اعلام کرده بود، هموار کردن مسیر یک‌دست‌سازی هرچه بیشتر قدرت در نهادهای حکومتی و برنامه‌ریزی برای انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ است.
تلاش‌های اصول‌گرایان از هم‌اکنون برای رسیدن به ریاست‌جمهوری آغاز شده است. آیا حاکمیت در همه ارکان نظام قصد دارد قدرت را یک‌پارچه کند؟ چنانچه حاکمیت در پی یک دست کردن قدرت است، آینده دولت و نظام جمهوری اسلامی در چه مسیری خواهد بود؟ با توجه به استقابل بی‌رمق از انتخابات مجلس یازدهم، آیا باید شاهد انتخابات ریاست جمهوری با مشارکت پایین در سال ۱۴۰۰ باشیم یا حکومت سعی خواهد کرد با روش‌های مختلف تنور انتخابات را داغ کند؟
زمانه این پرسش‌ها را با کاظم کردوانی، جامعه‌شناس، عضو و دبیر پیشین کانون نویسندگان ایران در میان گذاشت.
به گفته کاظم کاردوانی، ثبات و پایداری هر حکومتی در جهان بر چهار عامل مشروعیت، مقبولیت، کارآمدی و روابط بین‌الملل استوار است که جمهوری اسلامی در همه این موارد با بحران روبه‌روست.
کاظم کردوانی در با توجه شرایط فعلی کشور، نسبت به تلاش‌های حکومت ایران برای یک‌دست کردن قدرت به زمانه می‌گوید:
«اگر از این چهارچوب نگاه کنیم، تصور می‌کنم کوشش‌های حکومت به یک معنا آب در هاون کوبیدن است. حکومتی که توانایی بازسازی خودش را از دست داده است، فرصت‌های طلایی که این حکومت داشته یعنی از سال ۷۶ که با انتخاب محمد خاتمی شروع شد تا به اصطلاح سال ۸۸ و حتی تا برجام دو که قرار بود شکل بگیرد، حکومت فرصت بازسازی داشته و همه اینها را به باد داده است.»
کاظم کردوانی می‌گوید حکومت از یک‌سو می‌کوشد حلقه رهبران و مدیران اداره کشور را تنگ‌تر کند و از سوی دیگر با نزدیک شدن به هر انتخاباتی در جمهوری اسلامی نشانه‌هایی دیده میشود مانند اینکه نسبت به حجاب زنها یا انتشار برخی کتاب‌ها سخت‌گیری کمتری میشود. کردوانی همچنین می‌گوید:
«با واسطه عده‌ای از اصلاح‌طلب‌ها، حکومت دارد سیاستی را پیش می‌برد که در خصوص ضرورت شرکت در انتخابات ریاست جمهوری، پذیرش وضعیت موجود و مثلا بزرگ کردن خطرهایی که ایران را تهدید می‌کند، به شکلی پایه حکومت را ترمیم کند.»
کردوانی نتیجه انتخابات آمریکا و اینکه چه کسی وارد کاخ سفید میشود را برای ارزیابی سیاستهای ایران حائز اهمیت می‌داند.
کاظم کردوانی عضو گروهی ۱۵ نفره بود که سال ۱۳۹۶ با انتشار بیانیه‌ای خواستار برگزاری رفراندوم برای گذار مسالمت‌آمیز به یک دموکراسی سکولار پارلمانی شده بودند. او به زمانه می‌گوید همچنان باور دارد «گذار مسالمت‌آمیز به سوی یک آینده بهتر» همچنان درست‌ترین و پسندیده‌ترین راهی است که باید انتخاب و تبلیغ کرد.
در همین زمینه:
نظرها
سجاد
کاظم کردوانی عضو گروهی ۱۵ نفره بود که سال ۱۳۹۶ با انتشار بیانیه‌ای خواستار برگزاری رفراندوم برای گذار مسالمت‌آمیز به یک دموکراسی سکولار پارلمانی شده بودند. او به زمانه می‌گوید همچنان باور دارد «گذار مسالمت‌آمیز به سوی یک آینده بهتر» همچنان درست‌ترین و پسندیده‌ترین راهی است که باید انتخاب و تبلیغ کرد. این اقا دقیقا داره میگه که بیام پوست اندازی کنیم ! خیلی تحول شیکی میشه ! اقای خامنه ای کنار بره ! سید مجتبی جاش بگیره ! بعد پسر شاهم بیاد پاشاده نشه ولی رئیس جمهور بشه سپاهم اسمشو عوض کنه و با ارتش ادغام بشه ! ولی سیستم همون سیستم قبلی باشه ! در واقع بیام سیستم غربی کمی اصلاح کنیم ! در متن خیلی شیک گفته حجاب زنان در استانه انتخاب زیاد توجه نمیشه ! تمام غم و غصه اپوزیسون چه چپ و په راست ازادی جنسی ! یک انقلاب سکسی انجام بشه ! زنها لخت بشن دیگه رژیم هیچ مشکلی ندارن ! و البته از نظر چپ ها تشکیل خانواده خوب نیست ! چون زن برده میشه ! پس چه بهتر که روزی خانواده از بین بره ! چپ بعد از فروپاشی شوروی در اقتصاد هیچ حرفی برای گفتن نداشته پس تنها تمرکز شده روی زن و ازادی جنسی ! و متاسفانه برای اینده ایران دقیقا در راستای راستها عمل میکنه ! فکر میکنه درد مردم ایران ازادی جنسی ، این داشته باشه دیگه تمومه ! زنها لخت بشن دیگه مشکلی نیست ! چند وقت پیش رادیو زمانه مقاله در مورد مشروب زده بود ! یعنی مردم ایران دو تا غم دارن سکس ازاد کنن و مشورب بخورن ! چون من عملا ندیدم هیچ جایگزنی برای اقتصاد داشته باشن ! سوال اینه چرا چپ ها به اسم عدالت و رفاه اومدن در هیچ جای دنیا موفق نبودن! و هیچ برنامه نداشتن! اما در زمینه سکس ازاد و مشروب همیشه برنامه دارن ! در زمینه ملی بازی از راستها هم پیش رفتن ! در اینده ایران هر کسی دم از طرح فدارسیون برای ایران میزنه این راستها نیستن که اعتراض میکنن ! چپ ها میشن کاسه داغ تر از آش و میگن ایران تجزیه میشه و با همین تمرکز قدرت در تهران موافقن ! و هرکس مخالف باشه هزار تا مقاله می نویسن که فدراسیون مقدمه فروپاشی و تجزیه اس ولی نمیگن در دو حکومت پهلوی و اخوندی ! هیچ کسی نتونست کوچکترین رفاهی برای نواحی غیرمرکزی بیاره و عاقبت حکومت مرکزی فقره نواحی مرزی در ایران بازی شروع کردن به هخامنشی بازی و کورش بازی و این چزندیات خلاصه عملکرد چپ اینه هیچ تفاوتی با راستها ندارن در اقتصاد هیچ جایگزینی نداشته و نخواهند داشت تنها تمرکزشون روی انقلاب جنسی ، دین زدایی که دین زدای مقدمه حکومت پرسی و قانون میشه و همون کورش بازی و ملی گرای فارسی
سجاد
تمام کسانی که دم از گذار مسالمت امیز میزنن چه چپ و چه راست تمام خائن هستن و تمام ساخت پروژه امریکا و ایران هستن
کارگر
اعتصاب عمومی, سراسری و کشوری تنها راه مجبور کردن ج.ا. به یک رفراندوم و انتخابات آزاد است.
فواد
بدون اغراق میتوان ادعا کرد که تقریبا تمامی دموکراسی های سکولار پارلمانی در جهان امروزه دچار بحران های اساسی (سیاسی, اقتصادی,...) هستند. آیا تنها بدیل ما در مقابله با یک نظام مذهبی سرمایه داری, نظام لیبرال سکولار سرمایه داری است. آیا نمیتوان از بدیل های مردم سالاری مستقیم و مکانیزم شوراها نیز استفاده کرد. خاصیت یک دموکراسی صوری که هیچ فرقی در ساحت اقتصاد-سیاسی با ج.ا. نداشته باشد, چیست؟
بوف بینا
اندر مصائب انتظار بیهوده از این گزاره کلیشه ای: «گذار مسالمت‌آمیز، تنها راه تحقق دمکراسی در ایران»: نسل ها می سوزند و هیچ گذار مسالمت آمیز رخ نمی دهد، چرا؟ 1- نظام جمهوری اسلامی که با نام های مختلف از نظام ولایی تا نظام تحریم زیست و حتی تحریم پرست و بحران دوست رانتی و ظالم و ناقض حقوق بشر و دیگرستیز (بخصوص ضد سکولار و ضد هر آنچه شیعه ولایی می داند) و در بدترین اشکال فوق ماکیاوولیستی که هر وسیله از ترور تا سلاح کشتار جمعمی ماز می داند برای حفظ نظامش که اوجب واجبات می داند!، از قبل برآمدنش- موسسانش صراحتا محتوا عملکرد فعلی 40 ساله اعلام و در پس از برامدن تمام سعی خود در این رستا عمل کردند- در نتیجه نظامی فلسفه وجودی اش در همین موارد ضد بشری و خردسوز است امیدی به اصلاحش نیست 2- با مماشات و خیانت بسیاری کشورهای سکولار و حماقت های راهبردی -برای نمونه فرصت دهه 1990 برای از بین بردن قهریه اش از هدر دادن و بجای زدن ریشه بحران، به کشورهای نظیر عراق حمله کرد و عملاً دست نظام برای افکار جهان سوزی اش باز گذاشتند و در حالی اولویت اول جهان نابودی این نظام است 3- تحریم هوشمند این بود که راههای دسترسی به منابع نظام ج ا قطع کنند و نه اینکه مردمان ایران تحریم کور کنند، شیستم مشابه نفت در برابر غذا، بهترین روش است مدیریت منابع مالی ج ا در دست سازمان ملل قرار گیرد و اجازه ندهند سرمداران و مافیاییهای دنیاپرست نظام ایران همچنان غارت کنند و اکثریت مردم بیشتر فرودست و در نتیجه بسیاری نا امید از زندگی و یا کنش اجتماعی و سیاسی باز دارند 4- بایست امریکا و غرب و حتی چین ورسیه و غیره شرط بگذارند به شاریط قبل از تحریم را، مثلا حتما در مذاکرات اختیار صادرات و درامد ارزی ایران به عهده سازمان ملل باشد /نظام دست از موشک و اتم بر نمی دارد مگر روش موثری برای به خطر انداختن بقایش باشد و گزینه نظامی بایست بصورت آنی قابل اجرا و کوبنده باشد در صورت نیاز 5- مردم با تحریم کالاهای حکومتی مثل بورس و خودرو و خانه های گرانقیمتی توسط نهادهای مافیایی و سرمایه پرستان رانتخوار وابسته تحریم کنند و خانه هیا کوچک ارازن قیمت ساخت بخش خصوصی بخرند، مردم می توانند شرط کنند تا تمامی امول سهام منابع عمومی به طور مساوی میان همه شهروندان توزیع شود و دولت بایست فقط مالیات بر درامد منصافنه مثلا زیر ده درصد بگیرد و از تصرف اموال و منابع عمومی دست بکشد و آنها رایگان میان همه توزیع کند حتی ثروتمندان چرا که هیچ سیستم موثر تشخیص فرودستان نیست، در عوض فرودستان از فقر در میاند هر چند اندکی به ثروت فرادستان اضافه شود!، خودرو تحریم شود تا زمانی واردات آزاد و با مالیات کمتر از ده درصد/ اینهاست مبارزه مسالمت آمیز و نه هر روز الکی و بدون هیچ هماهنگی و محدود توی خیابان بریزند، تظاهرات بایست تدوام هفتگی داشته باشد 6- هر چند بیفایده می نماید، اما باز هم برای اندکی ذی نفوذان و ارکان قدرت نظام از سپاهی و غیره شاید معقول، اشتباه شما این است که بسنده به مرزها ایران نکرید و مثل هند به کشور بزرگ ایران به دیه حقارت نگاه کرد، ایران به قدر کافی غنی از مادیات و انسانی است و به قدری پهناور که نیاز به توسعه نفوذ ارضی در خارج ندارد، اگر چنین ئمی کردید و از سیاستهای مانند نابودی اسرائیل و رقابت مرتجعانه با اسلامگراهای افراطی و عقاید احمقانه آخرالزمانی و صدور انقلاب و دخالت پرهیز می کردید، ایران هم مثل هند و کره جنوبی می توانست امروز یک کشور آباد آاد و حتی ابرقدرت باشد بدون اینکه تحریم تسلیحاتی باشد
دخو
شوربختانه به نظر می رسد که نوع "جدیدی" از ساده نگری و سهل انگاری در گفتمان برخی دوستان رخنه کرده است. ۴۰ سال پیش همه می گفتیم "شاه بره, همه چیز درست میشه." اما نشد. حالا میگیم دموکراسی بیاید همه چیز درست میشه. معجزهء "دموکراسی سکولار پارلمانی" قرار است تمام مسائل اقتصادی, سیاسی, فرهنگی, جنسی, نژادی,.. نژاد بشر را حل کند! در حالیکه همین "دموکراسی سکولار پارلمانی" در اکثریت قریب به اتفاق کشورهایی که نظام کشور است با بحران های بی نظیر مختلف روبرو است, و ناتوان از حل تقریبا هیچکدام از آنان. هر چند که شایداغراق به گوش آید اما هر پروژهء مردم سالاری بدون به رسمیت شناختن ساحت و ابعاد صریح و غیر قابل تردیدِ ضد سرمایه داری بس محدود و نامربوط به جهان امروز و بی اثر است. تقریبا هیچکدام از دموکراسی های موجود در جهان امروز از مسیر "گذار مسالمت آمیز" گذاری نداشته اند و حیات تمامی آنها نتیجه ی انقلابهای خونین علیه جوامع ماقبل سرمایه داری است. در مورد مشخص ایران, تقلیل هر چه بیشتر هزینه های مبارزات (به سوی هیچ هزینه!) علیه رژیم از الویت خاصی برخوردار است, امادر آن واحد دست کم گرفتن و ساده انگاری در باره "گذار مسالمت آمیز" به مردم سالاری شاید حقایق تاریخی, حقایق موجود و امروزی را نادیده می گیرد. مکانیزم شوراها, و حرکت سیاسی بر مبنای خود-مختاری, خود-سازماندهی, و خود-مدیریتی کماکان از قویترین بدیل های موجود است, با حضوری پررنگ و قوی در هفت تپه, فولاد اهواز,هپکو, ماشین سازی تبریز....
کاظم کردوانی
کاظم کردوانی: تصور می‌کنم که بسیاری از این دوستان اساساً متنِ گفت‌وگویِ من را گوش نکرده‌اند. اگر به خود زحمت می‌دادند و به این صحبت 15 دقیقه‌ای توجه میکردند به‌هیچ‌روی نمی‌بایست به چنین نتیجه‌گیری‌ها و چنین داوری‌هایی می‌رسیدند. موضوعِ خشونت را هم توضیح داده‌ام: خشونت سازمان‌یافته. درضمن «اعتصاب سراسری» هم مقوله‌ای است از روندِ مسالمت‌آمیز.
امیر راست گفتار
منهم مثل اقای کردوانی بعد از خواندن کامنتها میخواستم به دوستان توصیه کنم که حد اقل به حرفها گوش کنند یا اگر مقاله نوشتاریست درست بخوانند ! همینقدر که گذار مسالمت امیز را میشنوند یا میخوانند مثل اینکه حرف بدی شنیده اند عصبانی میشوند" البته که اگر میسر باشد گذر مسالمت امیز بهترین است" گذر مسالمت امیز اینطور نیست که با من بمیرم تو بمیری با حاکمیت همراه باشد " میتواند اعتصابات سراسری باشد " فرض کنید میتواند ندادن پول اب و برق باشد " میشود در انتخابات شرکت نکرد" و یا به نوعی نافرمانی مدنی پیش گرفت" مسلم است که حاکمیت به هیچ وجه دست از رفتار محافظه کارانه خود بر نمیدارد و این را ثابت کرده" در مقابل خواسته مردم که کاملا از ان اگاه است پیام داده که اگر لازم باشد در همین تهران حاضر است یکمیلیون نفر را بکشد تا از صحنه حذف نشود " برای سیاست منطقه ای خود مگر در سوریه به کشته شدن صدها هزار نفر و اوارگی میلیونها مردم سوریه راضی نشدند؟ در عراق همینطور " در یمن همینطور" در فلسطین و لبنان هم کک شان نمیگزد که ادمها بخاک بیفتند و اصلا طرفداری از مردم را ادا و اطوار غربی میدانند " اسلام منهای خون اسلام امریکائیست و تاریخ اسلام را با خون نوشته اند " این طرز تفکر انهاست! این مائیم که باید اگر توانستیم انها را با این طرز تفکرشان دور بزنیم " غیر از این دو راه بیشتر باقی نمیماند " انقلاب یا تشکیل گروها و هسته های مسلح که سالها با اقدامات خشونت امیز ایذائی که همراه دستگیری " شکنجه " اعدام " ساختن محیط امنیتی در شهرها زندگی را بکام خودمان " مردم و احتمالا برای انها جهنم کنیم! گذار مسالمت امیز به این معنی نیست که کنار انها بنشینیم و با هم چایی قند پهلو بخوریم " یعنی بدون ریخته شدن خون از کار برکنارشان کنیم زیرا ناسلامتی ما صاحب مملکت هستیم و هر کس که بخواهد ما را از این حقمان محروم کند خلافکار است " همین امریکا که ما از انها هم خوشمان نمی اید مگر سیاست جنگ مسلحانه را برای اینان در نطفه عقیم نکرد؟ با اینها جنگ مسلحانه نکرد و عملا تمام سلاحهایشان را بی خاصیت کرد! جنگی که اینها دوست داشتند امریکا در منطقه شروع کننده اش باشد تا اینان به ارزوی خود که جنگیدن حق طلبانه با امریکا باشد را عملی کنند و امریکا دستشان را خواند و به این کار تن نداد" احمقهای از نوع ایرانی در امریکا هم هستند مثل بولتون و پومپئو" اگر هیئت حاکمه امریکا جلوی این افراد نمی ایستاد چه بسا برای امریکا یک بدنامی بزرگ درست میکردند " چرا برجام برایشان شده لولو؟ چون وضعیت ایجاد شده قبل از برجام هم ثواب بود و هم زکات! وضعیت جنگی که میتوانستند همه رقبا را سرکوب کنند هم چپاولشان براحتی انجام میشد هم سرکوب مردم به بهانه بحرانی بودن وضعیت جنگی از دادن اب و نان به مردم راحتتر است! انقلاب اسلامی علیرغم همه بدیهایش یک حسن بزرگ هم داشت و ان عیان شدن ماهیت اسلام اخوندی که صدها سال است مارا بخاک سیاه نشانده اند بود " الان دیگر کسی از کنار گذاشتن اسلام لرزه به اندامش نمی افتد " دیگر کسی خجالت نمیکشد که بپرسد این اسلام با اینهمه فوت فوت و کیش کیش 1400 سال است داریم ازش مراقبت میکنیم چه خاصیتی داشته! با امدنش ایران بزرگمان را بر باد داد و با ماندنش روز خوش ندیدیم و در جا زدیم تا امروز که دارد اخرین لگدهایش را میزند!