روحانی: قاسم سلیمانی بهترین مشاور دولت در سیاست خارجی منطقه‌ای بود

سه روز پس از افشای فایل صوتی مصاحبه محمد جواد ظریف، حسن روحانی در جلسه هیئت دولت اعلام کرد که بخش‌هایی از صحبت‌های مطرح شده در این گفتگو، نظر او و دولت نبوده است: «مطالب منتشرشده، برخی از آنها نظرات دولت یا رییس‌جمهور نیست. ممکن است هر فرد یا وزیری نظر و نکاتی داشته باشد که بخواهد محرمانه باقی بماند.»

روحانی در جلسه هیئت دولت از وزارت اطلاعات خواست که موضوع افشای این فایل محرمانه را پیگیری کنند: «سرقتی صورت گرفته است. فرد، جمعی و گروهی این کار را انجام داده است. وزارت اطلاعات باید تمام توان خود را بکار بگیرد، بفهمد این فایل چگونه سرقت شده است و اگر فردی تقصیر یا قصور داشته، باید با آن قاطعانه برخورد شود.»

اما جنجالی‌ترین بخش مصاحبه ظریف که در روزهای گذشته مورد توجه قرار گرفته است، اذعان او به نقش تخریبی قاسم سلیمانی و سپاه در روابط خارجی بود. روحانی گفت که از نظر او دیپلماسی و «میدان» در راستای هم قرار دارند و به یکدیگر یاری می‌رسانند. «میدان» عنوانی است که ظریف در مصاحبه‌اش برای توصیف سپاه پاسداران استفاده کرده بود.

روحانی در این رابطه گفت: «اگر کسی فکر می‌کند یا میدان یا دیپلماسی، یا میدان مبارزه پیروز شود یا مذاکره پیروز شود، یا سیاست خارجی پیروز شود یا سیاست دفاعی، این حرف دقیقی نیست.»

ظریف در مصاحبه‌اش گفته بود که زمانی که برای مذاکرات می‌رفت سلیمانی به او مطالباتش را دیکته می‌کرد و می‌گفت ما یک و دو و سه را می‌خواهیم اما حاضر نبود در برابر این مطالبات خودش هزینه‌ای بپردازد. او با بیان اینکه دستگاه دیپلماسی ایران برای اینکه میدان بتواند جنگ‌هایش را پیش ببرد بسیار هزینه کرده است گفته بود: «من دیپلماسی را بیشتر هزینه کردم برای میدان تا میدان برای دیپلماسی هزینه شده باشد.»

او در نقد این رابطه یک طرفه با نظامی‌های سپاه گفته بود: «سیاست میدان هم باید تابع استراتژی کشور باشد، اما این‌طور نبوده و میدان تعیین کرده که سیاست کشور چه باشد.»

روحانی در سخنان امروزش برخلاف ظریف از قاسم سلیمانی و نقش او در سیاست منطقه‌ای جمهوری اسلامی دفاع کرد و او را بهترین مشاور خود خواند و گفت: «درباره مسائل منطقه و سیاست خارجی، اگر می‌خواستیم با فرد آشنا و دقیق مشورت کنیم، شهید سلیمانی بود.»

برخلاف روحانی، محمد جواد ظریف در مورد بخشی از سیاست‌های پرهزینه قاسم سلیمانی گفته بود که زمانی که پس از برجام ایران خرید هواپیمای بوئینگ و ایرباس را آغاز کرد و شرکت هواپیمایی ایران ایر از فهرست تروریستی آمریکا خارج شد، قاسم سلیمانی سفر‌های شرکت هواپیمایی هما را به خط هوایی ایران به سوریه اضافه کرد. پیش از این قاسم سلیمانی از هواپیمایی ماهان برای انجام کارهایش در سوریه استفاده می‌کرد.

با تماس تلفنی جان کری، دستگاه دیپلماسی ایران می‌فهمد که با فشار‌های قاسم سلیمانی پرواز‌های هما به سوریه افزایش پیدا کرده و شش برابر شده است. به گفته ظریف او در این مورد به سلیمانی نقد می‌کند که چرا از همان ماهان استفاده نمی‌کنید؟ و سلیمانی پاسخ می‌دهد: «چون هما امن‌تر است.»

فایل صوتی را افشا کردند که وین شکست بخورد

حسن روحانی همزمانی انتشار این فایل صوتی و مذاکرات وین را نیز مشکوک دانست و گفت به نظر او این فایل منتشر شده است تا مذاکرات تخریب شود: «درست در مقطعی که وین در اوج موفقیت است آن را پخش می‌کنند که در درون اختلاف ایجاد کنند. ما چگونه می‌توانیم پیروز شویم و تحریم را برداریم با اتحاد و وحدت، یکپارچگی اما با دو دستگی و اختلاف که نمی‌توانیم تحریم را برداریم و مشکلات مردم را حل کنیم. آنها ضد ایران و مردم و مصالح ایران هستند و این نوار را منتشر کردند.»

گفتگوهای هسته‌ای ایران با پنج کشور باقی‌مانده در برجام و آمریکا در وین همچنان ادامه دارد و دو طرف در حال تدوین متنی هستند تا بازگشت طرفین به تعهدات برجام را عملیاتی کنند. روحانی در سخنان خود مشخص نکرد که افشای این فایل صوتی به چه دلیل بر گفتگوهای هسته‌ای تاثیر خواهد گذاشت. شاید بیشترین دغدغه روحانی در این رابطه بیش از آنکه به ناراحتی طرف‌های بین‌المللی از جمله روسیه و آمریکا از بخش‌هایی از این مصاحبه باشد به واکنش احتمالی سپاه باز می‌گردد. روحانی به همین دلیل در سخنانش خواستار یکپارچگی و وحدت نیروهای داخلی برای حل موضوع هسته ای شد.

حسن روحانی البته به بخش‌هایی از صحبت‌های محمد جواد ظریف که به نقش روسیه در تخریب روابط ایران و غرب می‌پرداخت اشاره‌ای نکرد.  

دولت روحانی در روزهای گذشته تحت فشار اصولگرایان و رسانه‌های وابسته به سپاه قرار داشته است. محمد جواد ظریف، ساعتی پیش از سخنان روحانی با انتشار یک متن و ویدیو در صفحه اینستاگرامش از قاسم سلیمانی و نقش او تمجید کرده بود و خود را در عرصه اجرا مقلد و در زمینه تحلیل، مستقل خوانده بود.