جلسه شورای امنیت در مورد برجام: وقت تنگ است

روز چهارشنبه، ۳۰ ژوئن/۹ تیر، جلسه شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی یازدهمین گزارش دوسالانه دبیر کل سازمان ملل در رابطه برجام در حالی برگزار شد که کشورهای عضو برجام به شورا در مورد چشم‌انداز بازگشت به برجام گزارش دادند.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در گزارشی که پیش از نشست شورای امنیت به این شورا فرستاده بود، از دولت جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا درخواست کرد که طبق توافق سال ۲۰۱۵ همه تحریم‌های ایران را لغو کند، معافیت‌ها در مورد داد و ستد‌های صنعت نفت ایران و همچنین معافیت‌های مرتبط با برنامه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را هم طور کامل تمدید کند. گوترش همجنین از جمهوری اسلامی ایران خواست به تعهداتش در برجام بازگردد.

به گزارش خبرگزاری رویترز، جفری دلارنتیس، نماینده آمریکا در جلسه شورای امنیت با اشاره به آخرین روند مذاکرات بازگشت به برجام در وین به شورا گفت که «چند دور گذشته در وین به شفاف شدن انتخاب‌های پیش روی ایران و ایالات متحده برای دستیابی به بازگشت متقابل به برجام» کمک کرده است. او تاکید کرد که اولویت کشورش کماکان این است که با متحدان منطقه‌ای و جهانی خود همکاری کند که نگذارد ایران به سلاح هسته‌ای دست پیدا کند.

واسیلی نبنزیا، نماینده روسیه در این جلسه ابراز امیدواری کرد که مختصات کلی توافق بعدی حاصل شده و «درک کلی از چگونگی پیشبرد اهداف» وجود دارد. نماینده دائمی روسیه در سازمان ملل اما اظهار داشت که سیاست واشنگتن در قبال تهران به طور کلی تحت رئیس‌جمهوری جدید تغییر نکرده و سیاست فشار حد‌اکثری ترامپ ادامه دارد. موضوعی که نماینده ایران هم در همین جلسه به آن مجدد اشاره کرد.

اولوف اسکوگ، سفیر اتحادیه اروپا در سازمان ملل، به شورای امنیت گفت که پیش‌روی تیم‌های مذاکره‌کننده «یک پنجره دیپلماتیک محدود» وجود دارد که «نباید آن را از دست بدهند.» او در ادامه هشدار داد که: «روشن است که زمان با ما نیست و آنچه امروز ممکن است می‌تواند در آینده نزدیک غیرممکن شود.»

نیکلاس دی ریویر، نماینده فرانسه در سازمان ملل هم به بحران زمان اشاره کرد و گفت در سه ماه مذاکرات وین، مذاکره‌کنندگان بیش از هر زمان دیگری به رسیدن به توافق نزدیک شده‌اند اما مذاکرات نمی‌تواند به صورت نامحدود ادامه پیدا کند و مزایای بازگشت پس از مدت زمان خاصی از بین خواهد رفت.

گنگ شوانگ، معاون نمایندگی دایم چین در سازمان مل به موضوع پایداری بازگشت به برجام نگاه انتقادی داشت و گفت ایران می‌خواهد که آمریکا تضمین کند که در صورت بازگشت به برجام مجدد توافق را ترک نخواهد کرد.

گزارش نماینده ایران به شورای امنیت

به گزارش همشهری‌، مجید تخت روانچی، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل با شرکت در جلسه شورای امنیت گفت که نظرات ایران در مورد گزارش دبیرکل در نامه‌ای به شورا ارسال شده است.

سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل در این نشست گفت ایران برای برجام «هزینه هنگفتی» پرداخته است و زمان آن رسیده که اعضای باقیمانده در برجام حمایت‌های صرفا زبانی را پایان دهنده و تصمیم‌های سخت را بگیرند.

تخت روانچی به گزارش‌های آژانس در رابطه با اورانیوم غنی‌شده تا سطح ۶۰ درصد پاسخ داد و گفت که این سطح از غنی‌سازی «دارای کاربردهای مشروع غیرنظامی» است و پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را نقض نمی‌کند. او گفت این اقدام ایران برای افزایش سطح غنی‌سازی «در حقیقت پاسخی حساب شده به اقدامات غیرقانونی آمریکا و ناتوانی اتحادیه اروپائی و سه کشور اروپائی در مقاومت در مقابل چنین اقداماتی» است.

او به شورای امنیت گفت اقدام‌های ایران برای نقض تعهدات برجامی برای «بازگرداندن توازن از دست رفته به برجام است» و وعده داد که اگر چنانچه آمریکا به برجام باز گردد، و تمام تحریم‌ها برداشته شوند، «اقدامات جبرانی ایران قابل برگشت است.»

او توپ را در زمین آمریکا، اتحادیه اروپا و آلمان و بریتانیا و فرانسه انداخت و درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ گفت که اکنون نوبت آنهاست که برای بازگشت به برجام تصمیم‌های دشوار را بگیرند.

موضوع اختلاف: برنامه موشک‌های بالستیک ایران

نماینده ایران در جلسه شورای امنیت یک موضوع اختلاف در مذاکرات بازگشت به برجام در مقابل پانزده عضو شورا باز کرد و گفت:

«طی چند ماه گذشته، برخی تلاش‌ها نیز برای ایجاد ارتباط احتمالی بین بند ۳ ضمیمه ب قطعنامه ۲۲۳۱ و پرتاب برخی موشک‌های بالستیک یا ماهواره‌بر توسط ایران به منظور کسب نتیجه گیری دلبخواه، صورت گرفت.»

خوانش‌های متفاوت مذاکره‌کنندگان در وین در مورد بند‌های قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد که مربوط به برنامه موشکی ایران هستند موضوع مناقشه است.

در بند ۳ ضمیمه ب آمده که ایران تا هشت سال پس از پذیرش برجام، نمی‌تواند برنامه موشک‌های بالستیک طراحی شده برای داشتن قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای را توسعه دهد. از جمله این محدودیت آمده که ایران حق شلیک این دست موشک‌های بالستیک را ندارد - مگر به مجوز شورای امنیت.

در رابطه به فشارها در مذاکرات برجام به ایران در رابطه با برنامه موشکی ایران تخت روانچی گفت که بند ۳ ضمیمه ب ربطی به برنامه ماهواره بر‌های ایران ندارد. و خوانش ایران را مجدد تاکید کرد که برنامه موشک‌های بالستیک ایران را خارج از تعهدات مندرج در این بند ۳ ضمیمه ب فرض می‌کند.

تخت روانچی تاکید کرد:

«موشکهای بالستیک ایران برای حمل کلاهکهای متعارف طراحی شده‌اند و به گونه‌ای طراحی نشده‌اند که قابلیت حمل سلاح هسته‌ای را داشته باشند و بنابراین خارج از شمول قطعنامه ۲۲۳۱ می‌باشند.

سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل در ادامه موضوع «حق دفاع» را مطرح کرد و گفت جمهوری اسلامی ایران در مورد امنیت و توانمندی دفاعی خود کوتاه نخواهد آمد.

هنوز شرکت کنندگان در مذاکرات بازگشت به برجام در وین برای دور بعدی مذاکرات برنامه‌ریزی زمانی نکرده‌اند.