وضعیت خطیر پناهجویان افغانستانی در بن‌بست مرزی بلاروس و لهستان

نگرانی درباره سرنوشت گروهی از مهاجران افغانستان که به امید رسیدن به اروپا از افغانستان گریخته‌اند، افزایش یافته است.

براساس گزارش بنیاد اوکالنی، یک سازمان غیردولتی در لهستان، ۳۲ پناهجو اعم از زن و مرد و یک کودک/نوجوان ۱۵ ساله تقریبا سه‌ هفته است در تکه زمینی کوچک و گل‌آلود میان دو کشور بلاروس و لهستان گرفتار شده‌اند، بدون این‌که به آب تمیز، سرپناه کافی و غذا دسترسی داشته باشند.

به‌رغم درخواست‌های بین‌المللی، لهستان به آن‌ها اجازه ورود نمی‌دهد و مرزبانان این کشور از ورود پناهجویان جلوگیری می‌کنند. بلاروس نیز راه بازگشت را بر آن‌ها بسته است.

این بنیاد که در هفته گذشته  وضعیت پناهجویان را زیر نظر داشته می‌گوید یک زن ۵۳ ساله در میان این پناهجویان بیمار است و به کمک‌های فوری پزشکی نیاز دارد اما مرزبانان اجازه دسترسی او به پزشکان متخصص را نمی‌دهند.

سخنگوی این سازمان به روزنامه گاردین گفت:

کشورهای اتحادیه اروپا در واکنش به این مسئله بدون اشاره به مسئولیت اروپا در پذیرش پناهجویان گریخته از جنگ، انگشت اتهام را به سمت الکساندر لوکاشنکو، دیکتاتور بلاروس گرفتند. به زعم آن‌ها لوکاشنکو که در ماه‌های گذشته به‌خاطر سرکوب سنگین مخالفان و معترضان تحت تحریم‌های اتحادیه اروپا قرار گرفته، به تلافی برای پناهجویان افغانستان، عراق و دیگر کشور‌ها ویزای توریستی صادر کرده و آن‌ها را به مرز لهستان و کشورهای بالتیک می‌فرستند تا به گفته آن‌ها «ثبات اتحادیه را به‌هم بریزد».

ناظران حقوق بشر می‌گویند این گروه از افغان‌ها که در نزدیکی روستای اوسنرز گورنی ، در ۵۵ کیلومتری شرق بیالیستوک گیر کرده‌اند، در حقیقت در وسط درگیری اروپا و لوکاشنکو گرفتار شده‌اند.

الکساندرا فرتلینسکا، یکی از فعالان سازمان عفو ​​بین‌الملل لهستان در این‌باره گفت:

هفته گذشته، دادگاه حقوق بشر اروپا (ECHR) به لهستان و لتونی دستور داد «به پناهندگانی که پشت مرزهای این کشورها جمع شده‌اند، غذا، آب، پوشاک، مراقبت‌های پزشکی کافی و در صورت امکان سرپناه موقت ارائه کنند». با این وجود این دستور شامل لزوم راه‌دادن پناهجویان به این کشورها نبود.

گروهی از کردهای عراق در مرز بین لتونی و بلاروس در بلاتکلیفی مشابهی قرار دارند.

در پاسخ به دستور دادگاه، دولت دست راستی و عوام‌گرای لهستان گفت که وزارت خارجه این کشور بارها پیشنهاد داده است که کمک های بشردوستانه برای پناهندگان را به بلاروس ببرد چرا که به گفته سخنگوی وزارت کشور لهستان، از نظر دولت این کشور پناهجویان در آن‌طرف از مرز هستند که در بلاروس قرار دارد.

ناظران می‌گویند لهستان و بلاروس با قراردادن پناهجویان در حلقه تنگ محاصره و در حالی که کامیون از لهستان به بلاروس می‌رود تا از آن‌طرف مرز به پناهجویان رسیدگی کند، یک وضعیت «کافکایی» و درعین‌حال «مسخره» ایجاد کرده‌اند.

اتحادیه اروپا که پیش از این در مدیریت پذیرش پناهجویان جنگ سوریه ناموفق عمل کرد و با «بحران» خواندن آن، به احساسات ضدمهاجر دامن زد، با هجوم سیل دیگری از پناهجویان که از ترس از دست دادن جانشان در حکومت طالبان بر افغانستان گریخته‌اند، مواجه است.

عضو لهستانی عفو بین‌الملل از دولت ورشو خواست آمادگی پذیرش پناهجویانی را داشته باشد که از کشور بحران‌زده خود فرار کرده اند و «مرزها را نبندد و حصار نسازد» چرا که به گفته او این نوع سیاست در سال ۲۰۱۵ هیچ تغییری از نظر تعداد افرادی که وارد مرزهای اروپا شدند، ایجاد نکرده است. با این‌حال نخست وزیر لهستان هفته گذشته در بازدید از مرزها، موضع اتحادیه اروپا را تکرار کرد و گفت رژیم بلاروس از پناهندگان سوءاستفاده می‌کند و «لهستان باید از مرزهای خود محافظت کند».

ماتئوش موراویکی مدعی شد با مهاجرانی که «در شرایط بسیار دشوار قرار گرفته‌اند» ابراز همدردی می‌کند اما باید به وضوح بیان کرد که آنها ابزار سیاسی هستند».

بلاروس ارسال پناهجویان به مرز را تکذیب کرده است. لوکاشنکو اما پیشتر در ماه مه سال جاری اتحادیه اروپا را تهدید کرد در صورت وضع تحریم‌های جدید، با «مواد مخدر و مهاجران» بیشتری روبرو خواهد شد که به ادعای او بلاروس قبلا مسیرشان را بسته بود.