آمریکا برای حالتی که جمهوری اسلامی به توافق هسته‌ای رو نیاورد، نقشه می‌ریزد
موضع سرسختانه و «بهانه‌جویانه» رئیسی (عضو هیأت مرگ) در سخنرانی مجمع این احتمال را مطرح کرده که ایران قصد ندارد به سرعت به برجام بازگردد. در همان حال توافق با غرب هم رسماً از اولویت نظام خارج شده است.
دیپلماسی هسته ای غرب با جمهوری اسلامی - یک داستان بی انتها
در حاشیه برگزاری محمع عمومی سازمان ملل یک مقام بلندپایه وزارت خارجه آمریکا که نام او افشا نشده، در جمع خبرنگاران در نیویورک گفت ایالات متحده آمریکا برای زمانی که ایران به تعهداتش در توافق هسته‌ای بازنگردد به فکر طرح یک نقشه راه است:
«هر دولتی دیگری هم این کار را می‌کند. ما طبعاً باید بررسی کنیم که چه باید بکنیم اگر به این نتیجه برسیم که ایران علاقه‌ای به بازگشت به برجام ندارد و یا پیشرفت هسته‌ای‌اش به حدی است که بازگشت به توافق را بی‌معنا می‌کند و توافق منحل می‌شود.»
این مقام وزارت خارجه آمریکا در ادامه یادآوری کرد که آمریکا و سایر طرف‌های غربی ترجیح می‌دهند به میز مذاکره بازگردند.
کاسه صبر واشنگتن روزی لبریز می شود
ایران هنوز نماینده‌ای برای مذاکرات وین تعیین نکرده است. سید ابراهیم رئیسی (عضو هیأت مرگ) بامداد چهارشنبه ۲۲ سپتامبر/ یکم مهر در بخشی از سخنانی کوتاه که از قبل ضبط شده و در مجمع عمومی سازمان ملل پخش شد بر این نکته تأکید کرد که ایران خواهان دستیابی به بمب اتم نیست. رئیسی گفت برای از سرگیری مذاکرات لازم است که آمریکا همه تحریم‌ها علیه ایران را لغو کند.
سی ان ان می‌نویسد این موضع سرسختانه و «بهانه‌جویانه» رئیس دولت سیزدهم سبب نگرانی طرف اروپایی توافق شده است. بحران دیپلماتیک با فرانسه، و همچنین نحوه خروج از افغانستان و رفتار با پناهجویان هائیتی وجهه بین‌المللی دولت بایدن را تا حدی خدشه‌دار کرده است.
رئیسی در همان حال خاطرنشان کرد که ایران مایل است به توافق بازگردد اما بدون اشاره به عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای این را هم یادآوری کرد که «دوران جدیدی آغاز شده است.»
سی ان ان می‌نویسد مجموعه این اظهارات سبب شده که تحلیلگران غربی به این نتیجه برسند که ایران قصد ندارد به زودی هفتمین دور مذاکرات احیای برجام در وین را از سر بگیرد.
مقام بلندپایه وزارت خارجه آمریکا در ادامه سخنانش در جمع خبرنگاران در نیویورک یادآوری کرد صبر واشنگتن تا ابد ادامه نخواهد داشت و با این حال هنوز ضرب‌الاجل معینی برای از سرگیری مذاکرات هسته‌ای تعین نشده است.
برجام از اولویت نظام خارج شده
سه روز قبل میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمان‌های بین المللی گفته بود در شش دور مذاکرت وین تا ۳۰ خرداد سال جاری که با انتخابات ریاست جمهوری در ایران مذاکرات متوقف شد ۹۰ درصد از اختلافات حل شده بود. اولیانوف از همه طرف‌ها خواسته بود که دور هفتم باید از همان نقطه‌ای که مذاکرات ناتمام مانده از سر گرفته شود.
فدا حسین مالکی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی در مصاحبه با رسانه‌های داخلی گفت:
«اینکه دوستان روس چنین اظهارنظری کردند نظر خودشان است اما نظر جمهوری اسلامی ایران، از آنجایی که توافق شده اگر بخواهد آغاز شود، یقینا آن مذاکراتِ فرسایشی نیست یعنی ما مذاکره را برای مذاکره، به مصلحت نمی دانیم بلکه مذاکره را برای نتیجه، به مصلحت می دانیم که خروجی داشته باشد. خروجی آن هم با توجه به سیاست ایران مشخص است.»
مالکی خاطرنشان کرد:
«بحث ما لغو همه تحریم‌ها است البته این موضوع را در دولت گذشته بیان می‌کردیم اما دوستانمان در تیم مذاکره کننده، کش و قوس‌های سیاسی می دادند اما دوستان فعلی دولت به این قائل نیستند یعنی قائل به این موضوع هستند که اگر قرار است مذاکره آغاز شود، هدف، مشخص است. اگر آمریکایی ها، لغو همه تحریم‌ها را پذیرفتند، ایران هم این کار را می‌پذیرد و ادامه می دهد اما اگر قرار باشد ماجرای همان آش و همان کاسه برقرار باشد دشوار است.»
این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در ادامه افزود:
«تفاوتی که در این دولت و دولت قبل در ارتباط با پرونده برجام وجود دارد این است که در دولت سیزدهم؛ برجام از اولویت اول نظام خارج شده است یعنی به عنوان یک پروژه مهم مطرح می‌شود و گروهی برای پیگیری این پرونده مشخص خواهند شد و کار را ادامه می دهند تا چندان فرسایشی نباشد. پس از آن، وقت و اولویت نظام روی ظرفیت‌های داخلی برای رفع مشکلات مردم که عمدتا اقتصادی است، متمرکز خواهد شد.»
و این همان راهکاری است که علی خامنه‌ای بارها در حین مذاکرات احیای برجام تعیین کرده بود.
بیشتر بخوانید
درباره ترکیب ابراهیم رئیسی (عضو هیئت مرگ) بنگرید به این اطلاعیه تحریریه زمانه
نظرها
محمد الف
جمهوری اسلامی ایران در سالهای ابتدایی کوشید تا یک نیروی نظامی موازی ارتش با عنوان سپاه پاسداران انقلاب را ایجاد و تثبیت کند تا علاوه بر اینکه سدی آهنین در مقابل کودتاهای احتمالی ارتش، و علاوه بر اینکه نشر دهنده اصول انقلابی مورد تایید جمهوری اسلامی در سایر کشورها باشد، سپری نیز در مقابل اعتراضها و جنبش های درونی باشد. همزمان، جمهوری اسلامی همین ساختار مشابه را در لبنان و تحت عنوان حزب الله لبنان به وجود آورده و تثبیت کرد، و اکنون نیز در پی ایجاد و تثبیت ساختارهای نظامی مشابهی در عراق و یمن است. همچنانکه نیروی نظامی موازی سپاه در درون جمهوری اسلامی به عنوان دولتی دائمی در کنار دولت های موقتی چهار یا هشت ساله عمل می کند و یک دوگانگی پایدار در سیاست ها پدید می آورد و گرایش های دولت های انتخابی موقت را که خارج از چارچوب خود می بیند، خنثی می کند، نیروهای نظامی موازی در کشورهای ذکر شده نیز یک دوگانگی پایدار در درون خود پدید آورده اند. به عنوان مثال، حزب الله لبنان به صورت یک نیروی نظامی مستقل از حکومت و دولت های موقتی لبنان درآمده و راساً اعلام جنگ و صلح با کشورهای همسایه می کند و با وجود اینکه دولت انتخابی لبنان با تبادل اسلحه و سوخت با ایران اعلام مخالفت رسمی و علنی می کند، مستقل از دولت لبنان به تبادل نظامی و اقتصادی با جمهوری اسلامی می پردازد. تداوم چنین ساختاری منجر به باز تولید ساختار دوگانه جمهوری اسلامی به شکل دولتی دائمی در درون دولت های موقتی در لبنان شده و بعید نیست که ادامه روندهای فعلی منجر به ایجاد ساختارهای دوگانه مشابهی در عراق و یمن شود و دوگانگی های جمهوری اسلامی را در این دو کشور نیز دائمی کند. از همینجا می توان اهداف و پروژه های سیاسی و نظامی بعدی جمهوری اسلامی را به شکل کوشش در باز تولید این ساختار دوگانه در سایر کشورهای با اقلیت شیعه مانند افغانستان و پاکستان و حتی عربستان سعودی حدس زد. بنابراین، مساله اصلی، مساله مذاکرات هسته ای نیست، بلکه خطر تکثیر دوگانگی های پدید آمده در ایران و لبنان به عراق و یمن و سپس افغانستان و پاکستان و عربستان است.