میزان مصرف دخانیات در جهان رو به کاهش است

بر اساس برآوردهای سازمان جهانی بهداشت، افراد این روزها کمتر از گذشته به سمت سیگار می‌روند. میزان مصرف فرآورده‌های دخانی طی بیست سال گذشته به ویژه در میان جوانان ۱۵ تا ۲۴ سال کاهش یافته و انتظار می‌رود این روند نزولی همچنان ادامه داشته باشد. بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، میزان مصرف‌ کنندگان دخانیات در جهان امسال ۱ میلیارد و ۳۰۰ میلیون نفر بود. این درحالی است که سال ۲۰۱۵ حدود یک میلیارد و ۳۲۰ میلیون نفر دخانیات مصرف می‌کردند. 

در این دوره زمانی جمعیت زمین افزایش یافت و از ۷,۳ میلیارد به ۷,۸ میلیارد نفر رسید.

انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۵ میزان مصرف کنندگان مواد دخانی به یک میلیارد و ۲۷۰ میلیون نفر کاهش یابد.

در حال حاضر حدود ۶۰ کشور هدف کاهش مصرف دخانیات تا سال ۲۰۲۵ را در پیش گرفته اند. این کشورها در نظر دارند تا ۳۰ درصد از میزان مصرف دخانیات توسط شهروندانشان بکاهند.

یک سوم مردان جهان دخانیات مصرف می‌کنند

از هر سه مرد روی کره زمین یک نفر تنباکو و فرآورده‌های آن را  مصرف می‌کند. نزدیک به ۳۷ درصد مردان جهان دخانیات مصرف می‌کنند، و کمتر از ۸ درصد زنان به سراغ دخانیات می‌روند.  

مصرف دخانیاتی که در این گزارش از آن یاد شده شامل کشیدن سیگار، سیگار برگ، قلیان، پیپ و انواع تنباکوهای جویدنی، مکیدنی و قابل استنشاق است. 

بیش از ۹۰ درصد محصولات دخانی کشیدنی هستند. سیگار پیپ‌های الکترونیکی که حاوی دخانیات نیستند در این گزارش در نظر گرفته نشده‌اند.

زنان و کودکان

حدود ۳۸ میلیون کودک (۱۳ تا ۱۵ سال) دخانیات مصرف می‌کنند ( ۱۳ میلیون  دختر و ۲۵ میلیون پسر )، در بسیاری از کشورها خرید دخانیات توسط کودکان غیر قانونی است، هدف جامعه جهان این است که میزان کودکان سیگاری را به صفر برسانند.

شمار زنانی که سال ۲۰۲۰ از تنباکو و مشتقات آن استفاده می‌کردند ۲۳۱ میلیون نفر بود. رده سنی زنانی که بیشترین میزان مصرف سیگار را دارند بین ۵۵ تا ۶۴ سال است.

گرایش به دخانیات بر اساس منطقه

در قاره آمریکا بیش از هر جای دیگری نرخ مصرف دخانیات رو به کاهش است. متوسط میزان مصرف دخانیات از ۲۱ درصد در سال ۲۰۱۰ به ۱۶ درصد در سال ۲۰۲۰ رسید.

در آفریقا کمترین میزان مصرف دخانیات گزارش شده، میزان مصرف سال ۲۰۱۰ حدود ۱۵ درصد و سال ۲۰۲۰ حدود ۱۰ درصد بود.

زنان در اروپا بیش از دیگر مناطق به مصرف دخانیات تمایل دارند و حدود ۱۸ درصد از زنان اروپایی مصرف کننده محصولات دخانی هستند.

در میان کشورهای ناحیه شرق و حوزه مدیترانه، پاکستان تنها کشوری است که در زمینه هدف کاهش مصرف دخانیات خوب عمل کرده و به هدف تعیین شده کاهش ۳۰ درصدی می‌رسد. نرخ مصرف دخانیات در این منطقه بالا است، چهار کشور از شش کشوری که بیشترین میزان مصرف تنباکو را دارند در این منطقه واقع شده‌اند.

 آسیای جنوب شرقی در حال حاضر بالاترین نرخ مصرف دخانیات را دارد، ۴۳۲ میلیون مصرف کننده که بالغ بر ۲۹ درصد جمعیت این منطقه می‌شود. با این وجود در این منطقه نرخ کاهش مصرف بشدت در حال کاهش است.

در مجموع انتظار می‌رود  از هر سه کشور جهان یک کشور به هدف تعیین شده کاهش ۳۰ درصدی مصرف تا سال ۲۰۲۵ دست یابند. تا کنون کشورهای کم درآمد بیشترین پیشرفت را داشته‌اند. در کشورهای با درآمد متوسط رو به بالا به طور متوسط روند کاهش مصرف دخانیات کند پیش رفته است. گزارش سازمان جهانی بهداشت شامل اطلاعات همه کشورهای جهان نمی‌شود، و حدود ۲۹ کشور به واسطه اطلاعات کم یا نا کافی در این برآورد درنظر گرفته نشده‌اند.

ایران

در گزارش  ۱۵۰ صفحه‌ای سازمان جهانی بهداشت به مصرف دخانیات و سیگار در ایران نیز اشاره شده است. 

در این گزارش تعداد مصرف کنندگان بالای ۱۵ سال دخانیات در ایران حدود ۱۴ درصد جمعیت کشور برآورد شده. از این میان ۸ میلیون مرد و ۱ میلیون زن هستند.

بر اساس برآورد‌های سازمان جهانی بهداشت ایران به هدف تعیین شده ۳۰ درصد کاهش دخانیات نمی‌رسد . اما احتمالا حدود ۱۷ درصد کاهش مصرف خواهد داشت. 

در ایران در سال ۲۰۰۰ بیش از ۱۹ درصد جمعیت بالای ۱۵ سال ایران دخانیات مصرف می کردند ، انتظار می‌رود در سال ۲۰۲۵ این میزان به ۱۳.۳ درصد کاهش یابد.

برآورد سازمان بهداشت مربوط به افراد بالای ۱۵ سال است و در اغلب کشورها فروش سیگار به کودکان نوجوانان غیر قانونی است. اما به گفته مقام‌های ایرانی سن مصرف دخانیات در ایران کاهش یافته و به ۱۳ تا ۱۴ سال رسیده است.

مصرف دخانیات از جمله عوامل مرگ زودرس و بسیاری از بیماری‌هاست. بر اساس برآورد سازمان جهانی بهداشت هر سال هفت میلیون نفر به دلیل مصرف دخانیات می میرند. دخانیات و سیگار فقط مصرف‌کنندگان را هدف نمی‌گیرد. استعمال دود دست دوم نیز سبب مرگ و بیماری می‌شود. سالانه ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار غیر سیگاری در نتیجه مصرف دخانیات توسط دیگران جان خود را از دست می‌دهند.