پنجاهمین جلسه دادگاه حمید نوری: شاهد از ملاقات با نوری در زندان اوین گفت

«زندان اوین هم از ۵ مرداد ۶۷ قتل‌عام زندانیان شروع شد و چیزی در حدود ۳۵۰۰ تا ۴ هزار زندانیان مرد و زن در اوین اعدام شدند…»

رضا شمیرانی: آن چه که من می‌دانم از بچه‌های زندان اوین حدود ۱۷۰ نفر زنده ماندیم.

شمیرانی: بند ۳ بالا ۳۲۵، البته تعداد محدودی هم در بند ۴ بودند که بعدا آنها را پیش ما آوردند.

- بله خانم‌ها اساسا در زندان اوین بودند.

- من دقیقا نمی‌دانم اما شنیدم حدود ۲۰تا۳۰ نفر از آنها زنده ماندند.

- مجتبی حلوایی عسگر، مسئول امنیتی و انتظامی زندان اوین، حداد به عنوان دادیار، سید مجید ضیایی، دادیار، مجید قدوسی، کمک دادیار و مسئول اجرای احکام

- من ۵ سال آنجا بودم. در مقطع اعدام‌ها این افراد آنجا بودند و حکم‌هایی که هیات مرگ صادر می‌کرد این افراد در اجرای آن نقش داشتند.

- بله، مستقیم خودم دیدم.

- قبل از پاسخ به سوال شما یادم رفت بگویم سید حسین مرتضوی هم بسیار فعال بود من او را هم دیدم. در رابطه به سوال دوم باید بگویم از اوایل مرداد ۱۳۶۷ اگر اشتباه نکنم تا اواخر مهر یا اوایل آبان ۶۷ ما ملاقات نداشتیم.

- خود پاسدارهای معمولی سعی می‌کردند بگویند در آن منقطع آنجا نبودیم. در سطح بالاتر یعنی مسئول وزارت اطلاعات در زندان اوین فردی با نام مستعار «زمانی» که اسم واقعی‌اش موسی واعظی بود در اواخر مهرماه سال ۶۷ من را به اتاقش صدا کرد و گفت فعالیت‌های شما در داخل زندان و خانواده‌های شما در خارج از زندان کلی برای ما مشکل‌ساز شده است و ما زیر بار فشار نقض حقوق بشر رفتیم. طبق حکم امام ما این کار را انجام دادیم و شمایی که زنده مانده‌ای بعد از آزادی از زندان، اگر بخواهید به مجاهدین بپیوندید، شما را در همان محلی که دستگیر می‌کنیم، اعدام می کنیم و اگر خانواده شما پیگیر شد می‌گوییم رفته اشرف پیش مجاهدین و رژه می‌رود.

- دلایل مختلف می‌آوردند. یکی می‌گفت خانمم مریض بوده، یکی می‌گفت مرخصی زایمان بوده‌ام.

- کتاب‌هایش را دیده‌ام اما اینکه کامل خوانده باشم نه…

- بله متاسفانه در این کتاب روایت‌هایی از من گفته شده که بخش‌هایی از این روایت‌ها تغییر داده شده و از اعتبار افتاده است. احتمالا بخشی هم شاید درست باشد.

- یکی از بچه‌های زندان به نام حمید برهان که این پاسدار به اسم زینل را دیده بود و او گفته بود در مقطع قتل عام آنجا نبوده‌ام، حمید در جواب گفته بود چرا دروغ می‌گی من خود تو را دیده‌ام. همین روایت منظور شماست؟

رضا شمیرانی: بله

شمیرانی: بله

- فکر می‌کنم در کتابم نوشته باشم.

رضا شمیرانی: بله

بله حمید برهان بود که ما داشتیم بالا می‌رفتیم و من با فاصله دو متر از او داشتم حرکت می‌کردم و از حمید برای اطمینان پرسیدم چه می‌گوید.

رضا شمیرانی: آنچه که خودم شاهدش بودم در مورد زینعلی است و در کتابم هم نوشته‌ام آنچه را که دیدم می‌نویسم. به آقای جفری رابرتسون هم گفتم آنچه را که دیدم و شنیدم را می‌گویم. شنیده‌ها خیلی زیاد است.

شمیرانی: من چون نمی‌خواهم گفته‌های دوستانم را بگویم به گفته‌های خودم تکیه می‌کنم. البته یک مورد دیگر فردی به اسم حسین‌زاده، مدیر زندان در همان اواخر مهرماه ۱۳۶۷ که او را دیدم، گفت ما می‌خواهیم همه شما را آزاد کنیم و وقتی که بیرون رفتید می‌بینید که هیچ‌کس اعدام نشده است.

شمیرانی: درست است نگهبان‌های زیادی همانطور که بچه‌ها دیده بودند.

شمیرانی: اگر اشتباه نکنم دهم شهریور بود که مرتضوی به عنوان رئیس زندان از آنجا رفت. هرگونه ورزش جمعی ممنوع شد، هرگونه حرکتی که از نظر آنها به مثابه تشکیلات بود ممنوع شد. زندانی‌ها را مجبور می‌کردند که لباس زندان بپوشند و آنها را مجبور به کار اجباری می‌کردند.

- اگر اشتباه نکنم بهمن ۱۳۶۷ بچه‌هایی که از زندان گوهردشت زنده مانده بودند به اوین منتقل کردند. دقیقا نمی‌دانم تعداد ما چقدر بود، ۲۵۰ یا ۲۸۰ نفر…

- خودشان گفتند و آنها را در بند ۳۲۵ اوین دیدم.

- بله چون تعداد زیاد شده بود ما را بردند به سالن آموزشگاه در بند ۵.

- بله اکثر آنها را از قزل‌حصار می‌شناختم.

- بله کسانی مانند ناصریان و نوری آمدند. ولی ایرج لشکری را من ندیدم.

- همان نقشی را در گوهردشت داشت که مجتبی حلوایی در اوین داشت. من هیچ وقت او را ندیدم.

- بله

- اواخر بهمن ۶۷ در سالن ۵ آموزشگاه بودم در راهروی بند با اکبر صمدی قدم می‌زدم، قبل از ظهر بود چون هنوز نهار نخورده بودیم، این دو نفر وارد بند شدند و به سمت انتهای بند تا آخر سلول‌ها رفتند، وقتی که از کنار من و اکبر صمدی عبور می‌کردند، از او پرسیدم این‌ها کی هستند؟ و اکبر گفت ناصریان و حمید نوری هستند که در گوهردشت بودند. آن لحظه که عبور می‌کردند چشم حمید نوری به اکبر صمدی افتاد و به اکبر گفت تو اینجا چی کار می‌کنی هنوز زنده‌ای؟ خوب از دست ما فرار کردی ولی دفعه بعدی چنین چیزی نیست. اکبر سکوت کرد هیچی نگفت. دیگر من ناصریان را ندیدم.

- نه به حمید عباسی معروف بود

- گفت در مقطع اعدام‌ها این شخص بسیار فعال بوده است. می‌گفتند که ناصریان مقام مهم‌تر و نقش تعیین‌کننده‌تری داشت نسبت به حمید نوری.

- اواخر بهمن ۶۷ بود که بچه‌ها تازه به اوین آمده بودند.

- دو بار دیگر حمید عباسی را دیده بودم، یک بار قبل از این تاریخ و یک بار بعد از آن. یک بار او را دم در حسینیه زندان اوین دیدم که در آن زمان می‌شناختم چون از قبل بچه‌ها گفته بودند او کیست.

- آن زمان از زندانی‌ها مصاحبه می‌گرفتند، افرادی مانند مجید قدوسی و ضیایی و حمید نوری در این کار دست داشتند.

- من برای کار دیگری به آنجا رفتم که سالن دیگری که چسبیده بود به سالن حسینیه. من هیچ‌وقت در مدتی که زندان بودم مصاحبه نرفتم.

- در واقع من اواخر شهریور ۱۳۶۶ تا مقطع اعدام‌ها زیر بازجویی و شکنجه بودم، بعد در سلول انفرادی بودم آن زمان و برای بازجویی از صبح تا شب به ساختمان دادستانی می‌رفتم، فقط یک بار از زیر چشم‌بند فردی را دیدم که او را نمی‌شناختم، جدید بود، البته با چشم‌بند نگاه کردن کار ساده‌ای نیست اما نمایی از او در ذهنم بود، بعد که او را کامل دیدم به خاطرم آمد این فرد همان بود که زیر بازجویی دیدم. ولی در تمام مدت بازجویی همان یک بار دیدم.

- نه به این واضحی که شما را می‌بینم.

- اواخر بهمن ۱۳۶۷

رضا شمیرانی: از زیر چشم بند نگاه کردن همیشه با استرس همراه است، بنابراین نمی‌توانم بگوییم صد در صد واضح دیدم همانگونه که شما را می‌بینم. ولی آنجا افراد زیادی رفت و آمد نمی‌کردند، یک لحظه که دیدم تصویر در ذهنم منعکس شد.

شمیرانی: هیچی از اتاق دیگری آمد و رفت، از آن ساختمان رفت و دیگر او را ندیدم.

- فکر نمی‌کنم.

- تصویری از او در ذهنم بود، اگرچه نه خیلی دقیق و روشن، ولی وقتی دیدم تصورم این بود که همان فرد بوده است.

- من اگر به شما صد در صد بخواهم بگویم نه، ولی بالای نود درصد بله.

- من برای کار دیگری رفته بودم، ساختمان حسینیه بخشی از زندان اوین است که طبقه پایین آن به عنوان کارگاه استفاده می‌شد و طبقه بالای آن به عنوان حسینیه برای مصاحبه استفاد می‌شد، کنار این ساختمان یک دفتر کوچک بود که به عنوان دارالترجمه کار می‌کردند. من بار اول بود به اینجا می‌رفتم، به آن اتاقی که برای ترجمه بود رفتم، وقتی داشتم می‌رفتم روبه‌رویم که حسینیه بود این فرد را دیدم. می‌دانستم آن زمان مصاحبه است و شنیده بودم کسانی که مصاحبه می‌گیرند این افراد هستند.

- نه ایستاده بود با چند نفر دیگر.

- بله، البته طبقه بالای ساختمان دادیاری برای بازجویی بود و اتاق‌هایی هم برای شکنجه داشت و طبقه پایین دادیاری بود برای کارهای اداری زندان و زندانی‌ها استفاده می‌شد. من دو بار به این قسمت پایین رفتم. آنجا من سید مجید ضیایی و مجید قدوسی را دیدم.

- بار اول دی ماه ۱۳۶۷ بود، بعد از تمام شدن بازجویی حدود ۱۰ نفر بودیم که ما را در اتاق در بسته نگه داشته بودند که اکثرا آنها اعدام شدند، یک روز که برای هواخوری رفته بودیم یک پاسدار جوان شهرستانی بود که ما را به اتاقمان برد، من دیدم که در ساک‌ها باز است، به این پاسدار گفتم چرا ساک را باز کردی چی برداشتی؟ فحش‌های بسیار زشتی داد و شروع به کتک زدن من کرد، من آمدم از خودم دفاع کنم که او زمین خورد و رفته بود به دادیاری علیه من شکایت کرده بود که او را زده‌ام، سه روز بعد دادیاری من را فراخواند که شکایت شده و من هم شرایط را توضیح دادم، بعد هم کمی داد و بیداد کرد و گفت برو دیگر تکرار نشود، ظاهرا می دانست این پاسدار قبلا هم دزدی کرده است.

- دی ماه ۶۶ که بخشی از بازجویی من تمام شده بود. چون دوباره در شعبه دیگری ادامه پیدا کرد زیر نظر فردی به نام فاضل یکی از بازجوهای بسیار بی رحم اوین.

دفعه دوم زمان آزادیم بود، آنجا با سید مجید ضیایی تعهدهایی از من می‌گرفتند که بعد از آزادی باید آنها را انجام می‌دادم. در واقع دادیارهای زندان اوین سید مجید ضیایی، حداد و مجید قدوسی کسانی بودند که همیشه با بچه‌هایی که از قبل در زندان اوین بودند برخورد می‌کردند. من باید این تعهدها را می‌پذیرفتم تا بتوانم از زندان خارج شوم.

رضا شمیرانی: نه ما در بند عمدتا چشم‌بند نداشتیم.

شمیرانی: من تا بعد از اعدام‌ها که آنها به اوین آمدند هیچ‌وقت اسم حمید عباسی را نشنیده بودم.

- حمید عباسی به اسم عباسی در زندان معروف و شناخته شده بود، ولی تا آنجایی که به خاطر دارم اوایل ۶۹ یا اواخر ۶۸ من این کلمه نوری را شنیده بودم.

- من نمی‌دانم پاسدارها گفته بودند یا خانواده‌ها در ملاقات‌ها و یکی از دوستان صمیمی‌ام گفته بودند به خاطر ندارم، اما شنیده بودم.

- می‌توانم اما در ایران است.

- البته این دوستی که من دارم یکی از اقوامش از بالاترین مراجع قوه قضاییه است، احتمالا یک سری از آنها را با اسم واقعی می‌شناخت، همیشه با هم صحبت می‌کردیم.

- به خاطر اینکه حمید عباسی در زندان گوهردشت و حلوایی در اوین خیلی فعال بودند در اجرای حکم اعدام. گاها از این‌ها صحبت می‌شد.

من تیرماه ۶۷ به همراه ۱۰ تا ۱۲ نفر دیگر از دوستانم در یک سلول در بسته بودیم. فکر می کنم ۲۸ تیرماه بود حدود ساعت ۱۱ حلوایی و محمد الهی به بند ما آمدند و گفتند وسایلتان جمع کنید از اینجا می‌روید، محمدرضا سرادار پرسید کجا می‌رویم؟ حلوایی گفت به یک جای خیلی خوب می‌روید که همه امکانات برایتان فراهم باشد. ما وسایل را جمع کردیم و آنها ما را به سالن آسایشگاه بردند. آسایشگاه ۴ طبقه بود و هر طبقه ۱۰۰ سلول داشت و ما رو ۲ نفر ۳ نفر به سلول‌های مختلف بردند. من و دوستانم تا اول مرداد در سلول انفرادی بودیم. من و حمید عبداللهی و مسعود عبویی در یک سلول بودیم، اول مرداد آمدند گفتند وسایل را جمع کنید از اینجا می‌روید، ولی ما تا روز بعد، اول مرداد آنجا ماندیم، یکی از پاسدارهای آسایشگاه داخل سلول آمد، فرم‌هایی به ما داد که باید پر می‌کردیم، در این فرم نام، نام خانوادگی، نام پدر، آدرس و اتهام را باید می‌نوشتیم. برخورد پاسدار خیلی تشویق کننده بود که ما اتهام خود را مجاهدین بنویسیم، بعد که پاسدار از سلول بیرون رفت، ما کمی با هم حرف زدیم که چکار کنیم آخر سر نوشتیم مجاهدین، ولی خیلی عجیب بود ما بنویسیم مجاهدین چون کلمه مجاهدین خط سرخ بود و تبعات بسیاری داشت. ما تا ۵ مرداد آنجا بودیم، و ساعت حدود ۳ یا ۴ بعدازظهر امیر عبداللهی از سلول من و محمدرضا سرادار از سلول بغلی را بردند، البته باید یک تصحیح انجام بدم چون احتمالا در بازجویی پلیس گفتم ۶ مرداد، اما ۵ مرداد بود. امیر را بردند و تا ساعت ۱۲ شب به سلول برنگشت. بعد نیمه‌های شب که امیر برگشت پاسداری به اسم جواد اراکی او را به سلول برگرداند. امیر حدود ۲۳ سال داشت و برادرش مجید عبداللهی که ۲۱ سال داشت در سلول بغلی ما بود. امیر خیلی مضطرب بود و آمده بود تا وسایلش را جمع کند، چون پاسدار بود نمی‌توانستیم راحت صحبت کنیم، ولی لابه لای حرف‌هایش گفت دادگاه بوده و حکم اعدام گرفته است. البته قبلا امیر و برادرش به حبس ابد محکوم شده بودند. من می‌شنیدم در حال اعدام کردن هستند، اما برایم قابل قبول نبود، ولی آن شب امیر را بردند و من دیگر هیچ‌وقت او را ندیدم. آن شب من و مسعود نتوانستیم بخوابیم و فکر می‌کردیم یعنی چی اعدام می‌کنند؟ تا هفتم مرداد که من و مسعود عبویی را به ساختمان دادستانی بردند، چون ساختمان دادستانی پایین زندان اوین است باید ما را با اتوبوس می‌بردند. وسط راه باید از کنار ساختمان مدیریت عبور می‌کردیم، ما آنجا پیاده شدیم و به ساختمان مدیریت رفتیم و آنجا من بیش از ۲۰۰ نفر زنان سیاسی، زنان مجاهد را دیدم، از آنجا من را به ساختمان دادستانی بردند، هیات مرگ در ساختمان دادستانی مستقر شده بود، در آن ساختمان من از زیر چشم‌بند تعداد زیادی زنان و مردان مجاهد را دیدم که نشسته بودم. من را به صفی بردند که حدود ۱۰تا۱۲ نفر با هم بودیم. آنجا حسین مرتضوی رئیس وقت زندان اوین را دیدم، یک پیرهن سفید آخوندی و شلوار پاسداری و یک نعلین هم پایش بود. خیلی خوشحال بود، روی در ورودی ساختمان می‌زد و برای خودش شادی می‌کرد…. طرف مسعود عبویی آمد چون مسعود را از زندان گوهردشت می‌شناخت و گفت اتهامت چیست؟ گفت حاج آقا شما می‌دانید، با همان خوشحالی که داشت گفت باشد معلوم می‌شود. حدود یک ساعتی که در صف بودیم به ما نوبت نرسید و من و مسعود را دوباره به ساختمان آسایشگاه بازگرداندند. حدود نیم ساعت بعد دوباره من را صدا کردند و به ساختمان ۲۰۹ بردند، آنجا از سلول‌های انفرادی تشکیل شده که یکی از مخوفترین بخش‌های اوین است به خاطر شکنجه‌هایی که در آن قسمت انجام شده. من وقتی وارد راهروی ۲۰۹ شدم دیدم حسن ظریف ناظریان که الان در کمپ اشرف در آلبانی است او را دیدم، وقتی نشسته بودم یک در باز شد و تعداد زیادی از بچه‌ها با چشم‌بند از آنجا بیرون آمدند، همه آنها را می‌شناختم، رامین نریمانی، افشین معماران کاشانی، محمدرضا رحیمی، عباس ملاحسینی، محمد ضمیری و خیلی‌های دیگر که همه این‌ها اعدام شدند، یک ساعت که آنجا بودم مجددا من را به سلول انفرادی برگرداندند، ولی سلول دیگری بود. فردایش ۸ مرداد من را از سلول انفرادی به ساختمان دادستانی بردند، در مینی بوس با جابر حبیبی و جعفر سمسارزاده انتهای مینی‌بوس نشسته بودیم و ما بقی همه زنان زندانی بودند. این بار من را بردند و دوباره پیش هیات مرگ در ساختمان دادستانی رفتیم. جماعت خیلی گسترده‌ای خصوصا زنان زندانی را من آنجا دیدم، یکی از بچه‌هایی که توانستم ببینم حسین میرزایی بود که البته حسین، برادرش و خواهرش و زن برادرش همگی اعدام شدند. یک خواهر حسین در همدان که قبلا آزاد شده بود اعدام کردند. یک برادر دیگر هم که بیرون از زندان بود در مقطع اعدام در تهران دستگیر کردند اما اعدام نشد. بعد از کمی انتظار پاسدار آمد و من را به اتاق هیات مرگ برد. وقتی که وارد شدم یکی گفت چشم‌بندت را بردار. وقتی چشم بند را برداشتم چند را مقابلم دیدم که پشت میز نشسته بودم، آنها را من قبلا با چشمان خودم ندیده بودم، مقابل من آخوندی با عمامه سفید که حدس زدم باید نیری باشد چون قبلا شنیده بودم نیری کمی شبیه آخوند صانعی است. کنار آن میز دیگری بود که فردی به اسم اشراقی با لباس معمولی نشسته بود. سمت چپ دو نفر بودند که نفر اول آخوندی با عمامه سفید بود که بعدا فهمیدم پورمحمدی نماینده وزارت اطلاعات در زندان اوین در مقطع اعدام ها بود و نفر دوم لباس سبز پاسداری داشت و پیرهن سفید آخوندی و پوتین، وقتی روی صندلی نشستم این فرد آمد روی صندلی نشست. البته بگویم وقتی پاسدارها ما را صدا می‌کردند می‌گفتند هیات عفو امام… تمام تلاش آنها این بود بچه‌ها نفهمند چه اتفاقی در حال انجام است، حتی وقتی فردی را پیش هیات می‌بردند بعدا به سلول دیگری انتقال می‌دادند که نتواند اطلاع رسانی کند که هیات عفو نیست هیات اعدام است. نیری اسم من، اتهام و تعداد سال‌های زندانم را پرسید، متاسفانه آن زمان خوب عمل نکردم و نتوانستم نام سازمانی را که باید بگویم، او به فردی که حرکت می‌کرد و الان رئیس جمهور است گفت او را ببر بیرون و این برگه را به او بده که بنویسد، رئیسی یک پرونده دست‌اش بود که فکر می‌کنم مربوط به بازجویی‌هایم بود… رئیسی خوشحال نبود گفت حاج آقا این خیلی منافق است، از او بپرسید از کجا به این دادگاه آمده است، چون می‌دانست من یک سال در انفرادی زیر شکنجه بودم و می‌خواست نیری را قانع کند من یکی از زندانیان سر موضع هستم، نیری از این برخورد رئیسی خوشش نیامد و گفت وقت نداریم، رئیسی چانه می‌زد، باز نیری با لحنی تندتر گفت وقت نداریم بده برود در بیرون بنویسد، رئیسی من را بیرون برد و برگه‌ای به من داد گفت همه اطلاعات زندان را بنویس، من یک نیم ساعتی آنجا بودم، پاسدار دیگری آمد و گفت آنهایی که گوهردشتی هستند بلند بشوند، منظور کسانی بود که پیش هیات رفته بودند، زمان اعدام‌ها کلمه گوهردشت کلمه‌ای رمزی بین پاسدارها بود که بدانند چه کسی باید اعدام شود چه کسی نه… من از این فرصت استفاده کردم دستم را بلند کردم با چند نفر دیگر از زنان و مردها ما را به آسایشگاه بردند، من تا دهم مرداد در آسایشگاه بودم که شب آن روز سعی کردم در دستشویی – در دستشویی می‌توانستیم با سلول پایینی و بالایی خودمان صحبت کنیم، البته نه به این شفافی که من الان صحبت می کنم – من طبقه دوم آسایشگاه بودم، طبقه دوم از زنان مجاهد بودند، من سعی کردم با کسی که در سلول زیر من است ارتباط برقرار کنم، خیلی سخت بود، خیلی وقت می‌گرفت، فقط توانستم به آن خواهر بگویم که این هیات عفو نیست، هیات مرگ است و اسم افرادی که اعدام شده بودند را به او بگویم. متوجه شدم که او هم سه اسم به من گفت، منیره رجوی، مریم گل‌زاده غفوری و زهرا فلاحتی که گفت آنها را سه روز پیش از بند آورده‌اند و ما هیچ خبری از آنها نداریم که البته من به او گفتم علیرضا حاج صمدی همسر مریم گل‌زاده را به بند آسایشگاه آوردند. در همین حین در سلول باز شد، پاسداری به اسم حاج حسن که مسئول قسمت آسایشگاه با ۷ء۸ پاسدار دیگر داخل سلول ریختند و پاهای من را گرفتند و تا دم در خروجی آسایشگاه روی زمین می‌کشیدند، آنها من را پشت در بیرون راهروی آسایشگاه بردند و تا جایی که توانستند با چوب و شلاق زدند. البته من به دلیل اینکه سراغ آن خواهر نروند گفتم تقصیر من بوده و من تماس را برقرار کردم. آن شب به سلول خودم برگشتم. ۱۲ مرداد ماه متوجه شدم که در سلول بغلی من باز شد و یک نفر داخل رفت، سعی کردم با او از طریق مورس تماس بگیرم، البته پاسدارها چند بار من را موقع مورس زدن دیده بودند، یک بار که برای حمام می‌خواستم بیرون بروم دیدم پشت در سلولم نوشته که این زندانی ممنوع است کنار دیوار بنشیند باید وسط سلول باشد. البته تاریخ هایی که می‌گویم ممکن است کمی جابه جا شده باشد چون به هر حال ۳۳ سال گذشته است. شروع کردم با آن فرد از طریق مورس تماس بگیرم، البته او خیلی خوب بلد نبود و ابتدا هم اعتماد نمی‌کرد، فهمیدم که محمدعلی توتونچیان است، که او هم اعدام شد. فقط فهمیدم که می‌گوید هیات عفو آمده است، برایش نوشتم علی هیات قتل عام آمده است، خیلی سخت بود یادم است همه این‌ها زخمی شده بود باید به او حالی می‌کردم علی دارند می‌کشند، او را بردند و دیگر هرگز ندیدمش. برادرش حسین توتونچیان هم بندی من بود که گفت او را کشته‌اند. ۱۸ مرداد دوباره من را پیش هیات مرگ بردند، دیگر ساختمان دادستانی نبود، انگار ساختمان ۲۰۹ بود، در آن راهروی مرگ منتظر بودیم تا دوباره نزد هیات مرگ برویم، طرف‌های ظهر موقع نهار بود و هیات مرگ داشتند اتاق را ترک می‌کردند، نیری به پاسدارها گفت این بنده خداها خسته شدند اینجا آنها را به داخل برگردانید تا غذا بخورند و دستشویی بروند، آن روز هم نوبت من نشد. شب همان روز وقتی به آسایشگاه برگشتم، در راهرو چیزی خدود ۳۰۰ یا ۴۰۰ افراد با یونیفرم نظامی کف راهرو نشسته بودند، منظورم پیرهن‌های آبی یک دست بود که برای من تلقی یونیفرم نظامی بود، شنیدم پاسدار حسن مسئول آسایشگاه پای تلفن می‌گفت حاج آقا اینجا پر شده جا نداریم. من داخل سلولم رفتم و یکی دو ساعت من را بیرون فراخواندند و به راهرو بردند، آنجا مهرداد کاووسی را دیدم، یزدان افشارپور و تعدادی از بچه‌ها که ایران هستند و نمی‌توانم اسم آنها را بگوییم، ما از ساختمان آسایشگاه رفتیم بیرون و مجتبی حلوایی را دیدیم که مسلح بود. ما حدود ۴۰ تا ۵۰ نفر بودیم و با اسکورت نظامی از ساختمان آسایشگاه به ساختمان ۳۲۵ بردند. این ساختمان هم یک قسمت شناخته شده از این است که چهار بند دارد و هر بند دو طبقه است و هر طبقه ۶ یا ۷ سلول دارد… آن شب یادم است وقتی ما را می‌بردند یکی می‌گفت حاج آقا با ماشین نمی‌شود برد؟ او گفت نه، بعدا خودم از پاسدارها شنیدم که آن زمان در زندان اوین حکومت نظامی اعلام شده است، یعنی از ۱۲ شب هیچ کس حق جابه جایی در اوین نداشت. پاسدارها حق بیرون رفتن و مرخصی نداشتند، حتی پاسدارهایی که مرخصی بودند بایستی به صورت اجباری به زندان برمی‌گشتند، به همین خاطر آن شب ما را پیاده به ۳۲۵ بردند. اینجا چون اسم مجتبی حلوایی را بردم باید بگوییم یک اشتباه لفظی داشتم در مورد داوود لشکری در زندان گوهردشت، البته اضافه کنم که ایرج لشکری هم وجود دارد که از دوستان من بود و اعدام شد. ما وارد ساختمان ۳۳۲۵ شدم، بخشی از آن بچه‌ها را می‌شناختم بخشی را نه. حالا ۲۱ مرداد دوباره من را پیش هیات قتل عام بردند، دیدم دیگر به هیات مرگ به ساختمان دادستانی برنگشته و در همان ۲۰۹ بودند… دوباره ۲۳ مرداد من را صدا کردند و دیگر تمام شد و من نرفتم این آخرین باری بود.

نه دو ساختمان بود، یک ساختمان در شمال اوین بود که به آنجا می‌گفتند دادستانی که دادیاری در طبقه پایین آن بود، این ساختمان دقیقا چسبیده به ساختمان آسایشگاه است. آن زمان در سال ۶۶ طبقه چهارم ساختمان دادستانی برای بازجویی استفاده می‌شد و طبقه پایین آن دادیاری بود که در آن زمان دادیاری زندان اوین مثل قاضی حداد، سید مجید ضیایی و مجید قدوسی در اینجا ساکن بودند. این ساختمان بالای بالای اوین است.

رضا شمیرانی: همین ساختمان است که طبقه اول و دوم دادیاری است. کنار این ساختمان آسایشگاه است که سلول‌های انفرادی دارد.

شمیرانی: طبقه بالا بازجوها استفاده می‌کردند و طبقه پایین دادیارها. شکل طبقه بالا با طبقه اول و دوم فرق می‌کرد. بعد در جنوب اوین ساختمان دیگری بود که دادسرا گفته می‌شد. این عکسی که می‌بینید همان دادسرا است که هیات مرگ آنجا بنا شده بود.

شمیرانی: تا حالا کسی درباره اوین صحبت نکرده می‌دانم سوالات زیادی وجود دارد. شما شمال اوین را یک مستطیل تصور کنید در ذهنتان که در این بالا ساختمان دادیاری و دادستانی که من شکنجه شدم قرار دارد، این پایین ساختمان دادسرا بود، یعنی دقیقا جنوب اوین مقابل دادستانی، یعنی شما از بالا تا پایین باید با مینی بوس می‌آمدی، حالا این اسامی را من شنیدم ممکن است اشتباه بکنم. اما ساختمانی که در جنوب اوین بود به اسم دادسرا، هیات مرگ آنجا بودند. وسط اوین ساختمان‌های ۲۰۹ قرار داشت که بعدها وقتی پیش هیات مرگ رفتم دیدم هیات مرگ از دادسرا به ۲۰۹ منتقل شده است.

شمیرانی: در آن زمان قسمت دیگری به اسم آموزشگاه در اوین وجود داشت، ۶ بند دارد که سالن یک زنان زندانی بودند و سالن ۲ و ۴ آموزشگاه کسانی بودند که کارگاه می‌رفتند و از جمع ما زندانیان مجاهدین نبودند، تعداد آنها زیاد نبود، اما آنچه که من می‌گویم در واقع سالن ۶ آموزشگاه و تعداد زیادی از سالن ۴ آموزشگاه و هشت بند ساختمان ۳۲۵ و بیشتر از ۴۰۰ نفری که در آسایشگاه بودند و تمام سلول‌های انفرادی ۲۰۹، از مجموع این‌ها حدود ۱۵۰ نفر باقی ماندند.

- یادم می‌آید عصر بود چون چراغ‌های دادستانی روشن بود.

اما سوم مهرماه ۶۷ من و تعدادی دیگر از بچه‌ها را از ساختمان ۳۲۷ تسویه حساب کردند و ما را به ساختمان ۲۰۹ بردند، همان‌جایی که بچه‌ها را در زیرزمینش اعدام می‌کردند، آنجا زندانیان افغان بودند که می‌گفتند هر شب ۵-۶ گونی جنازه می‌برند. من اسامی ۱۰ نفری که همراه من برای اعدام رفته بودند اما برگشتیم را می‌توانم بگویم.

- من خودم ندیدم اما زندانیانی که آنجا بودند و زندانیان افغان گفتند. البته یک مورد را شنیدم فردی که برایم تعریف کرده بود که اسم او را به پلیس هم گفته‌ام.

آن فرد از من پیرتر بود، سه یا چهار دختر جوان داشت و برای بار دوم یا سوم پیش هیات مرگ و ونیری برده شده بود. نیری گفته بود اگر به خودت رحم نمی‌کنی به بچه‌هایت رحم کن و به پاسدارها گفته بود او را ببرید و نشانش دهید. او را به زیر زمین ساختمان ۲۰۹ برده بودند و دیده بود که ۵ نفر حلق‌آویز شده‌اند، سه مرد و دو زن زندانی از مجاهدین. خواهرانی که اعدام شده بودند چادر سرشان بود… (شمیرانی در اینجا منقلب شد) بعد او را پیش نیری برگردانده بودند و پرسیده بود نظرت چیست؟ او وقتی برگشت به سلول آن آدمی که دیده بودم، نبود. نمی‌توانم حالتش را برای شما توضیح دهم، ولی انگار از دنیای دیگری آمده بود. بعد از سه چهار روز برای یکی از بچه‌ها که اعتماد داشت تعریف کرده بود چه دیده است.

- من آن زمان که بند زنان را ندیدم، ولی از آنهایی که زنده مانده بودند می‌گفتند ۲۰-۳۰ بیشتر باقی نمانده‌اند. این ۱۲۰ نفر که اشاره کردم فقط مردها هستند.

رضا شمیرانی: بله او را می‌شناسم از سال ۱۳۶۱ و به اوین آمده بود.

- اواخر بهمن ۶۷ بود فکر می‌کنم.

- من به یاد ندارم.

- بله آنها را دیدم، حسین فارسی هم بند من بود.

- نه چشم بند نداشتم.

- غلامرضا شمیرانی.

- بله به صورت زنده پخش می‌شود ولی به صورت سیستماتیک نه چون وقت نداشتم.

- تمام رسانه‌ها و محافل ایرانی درباره این دادگاه صحبت می‌کنند.

-بله، من به عنوان مترجم زبان فرانسه تمام روز کار می‌کنم و شب‌ها در بیمارستان دولتی کار می‌کنم. بتوانم فرصت پیدا کنم بخوابم کافی است، وقت زیادی ندارم برای گوش دادن.

- نه برداشت شما اشتباه است، چون روزی که پلیس من را برای بازجویی فراخواند، پلیس توضیح داد در مورد زندان گوهردشت صحبت می‌کنیم و دیدار شما از گوهردشت، طبیعتا با این توضیحی که پلیس داده بود فهمیدم اساس این دادگاه بر زندان گوهردشت است نه زندان اوین. به طور منطقی می‌توانم تصور کنم اینجا در مورد زندان اوین صحبتی نشده باشد.

- بله

- بله، بسیار.

- بله مصاحبه داشتم، ولی یادم نمی‌آید چند بار.

- نخیر این کتاب در مورد زندان اوین است.

- در زندان گوهردشت اعدام شد.

- بچه‌های گوهردشت گفتند. دقیقا یک سال قبل از این کشتار من در سلول انفرادی و زیر شکنجه بودم، بعدها که پروسه قتل عام تمام شد و ما را به همان ۳۲۵ برده بودند، آنجا محمد خدابنده را پیش ما آوردند و او گفت اوایل خرداد ۶۷ ما را از زندان گوهردشت به اوین آورده‌اند که من تا الان هم که جلوی شما نشستم دقیقا همه اسامی آن بچه‌ها را نمی‌دانم چون همه آنها اعدام شدند به غیر شش هفت نفر. تا جایی که شنیدم ایرج لشکری در زندان گوهردشت اعدام شد.

- ایرج لشکری را من از سال ۱۳۶۵ می‌شناختم. کشتی‌گیر بود و به خاطر همین پاسدارها خیلی او را اذیت می‌کردند. شنیدم وقتی آنها را به گوهردشت بردند یکی از اولین کسانی بودند که گفته بود هوادار سازمان مجاهدین خلق هستم.

- بله از دیگران شنیدم.