نگرانی از پرونده‌سازی سنگین برای «کاظم هوت» فعال محیط زیست بلوچ

بیش از یک هفته از بازداشت «کاظم هوت» جوان بلوچ فعال محیط زیست گذشته، ولی نه تنها سازمان اطلاعات سپاه پاسداران به وعده خود برای آزادی فوری او عمل نکرده، که حالا برخی فعالان بلوچ از پرونده‌سازی سنگین برای او ابراز نگرانی می‌کنند.

بر اساس آن چه در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده، خانواده این جوان بازداشتی از سوی سازمان اطلاعات سپاه برای سکوت در مورد پرونده او به شدت تحت فشار هستند.

مأموران امنیتی مثل بسیاری دیگر از نمونه‌های بازداشت فعالان مدنی، به خانواده کاظم هوت اعلام کردند که در صورت سکوت در مورد پرونده فرزند خود، او به زودی آزادی خواهد شد؛ وعده‌ای که تا امروز عملی نشده است.

کاظم هوت، جوان ۲۰ ساله فعال محیط زیست، روز شنبه هفتم اسفند ماه، بعد از خروج از منزل و در مسیر رفتن به شهرستان چابهار از «دشتیاری» محل سکونت خود ناپدید شد. سازمان اطلاعات سپاه پاسداران این شهرستان بعد از یک روز، به خانواده او اعلام کرد که فرزندشان در بازداشت این نهاد امنیتی است. به فاصله کمی بعد از این، کاظم هوت توسط سازمان اطلاعات سپاه پاسداران به زاهدان منتقل شد. هنوز از مکان دقیق نگهداری این جوان بلوچ در زاهدان خبری نیست.

«مسعود رئیسی»، فعال مدنی بلوچ ساکن ترکیه، معتقد است با توجه به سابقه بازداشت شهروندان بلوچ، انتقال او به مرکز استان سیستان و بلوچستان، درست بر خلاف آن چه مأموران به خانواده او اعلام کرده‌‌اند، اتفاقی نگران‌کننده است:

مسعود رئیسی، سردبیر وب سایت خبری «رسانک»، در مورد فشار بر خانواده کاظم هوت، برای سکوت در مورد وضعیت او هم می‌گوید: «فشار بر این خانواده تا این حد بوده که حتی بعد از انتشار برخی اخبار در مورد بازداشت کاظم در فضای مجازی، خانواده این جوان بلوچ اعتراض کرده اند. »

این فعال مدنی بلوچ به تأثیر اطلاعات غلط بخشی از شهروندان بلوچ در مورد اطلاع رسانی از پرونده اعضای خانواده و نزدیکان بازداشتی خود از سوی نهادهای امنیتی می‌گوید: «به دلیل آگاهی کم از تأثیر اطلاع رسانی از وضعیت بازداشتی‌ها و اتهامات آن‌ها، تعداد زیادی از شهروندان بلوچ در سال‌های گذشته، در سکوت خبری برای ماهها و حتی سالها در بازداشت نهادهای امنیتی مانده و تازه بعد از صدور احکام سنگینی مثل اعدام، ما فعالان رسانه‌‌ای و مدنی از دستگیری آن‌ها مطلع شدیم. »

نهادهای امنیتی در سال‌های گذشته بارها به نزدیکان شهروندان بلوچ بازداشتی اعلام کرده‌‌اند که دستگیری آن‌ها به دلیل عضویت آن چه عضویت اعضای خانواده در برخی گروه‌های مخالف جمهوری اسلامی، و گروه تروریستی جندالله عنوان شده، صورت گرفته است. فشار برای بازگشت این افراد به ایران و تحویل خود به نهادهای امنیتی، انگیزه اصلی این بازداشت‌ها بوده است؛ کاری که از نظر فعالان بلوچ، «گروگان گیری» ارزیابی می‌شود.

از مسعود رئیسی، فعال مدنی بلوچ در مورد احتمال وجود همین انگیزه برای بازداشت کاظم هوت، فعال جوان محیط زیست هم پرسیدیم:

سال گذشته، تنها یک در یک پرونده چهار شهروند بلوچ با هدف فشار برای بازگشت نزدیکان آن‌ها به داخل کشور از سوی نهادهای امنیتی بازداشت شدند، که از میان آن‌ها حتی، «حسن دهواری» و «الیاس قلندر زهی» اعدام شدند. همان زمان فعالان بلوچ اعلام کردند که این دو نفر هیچ اتهام مشخصی جز عضویت برخی اعضای خانواده در گروه‌های سیاسی خارج از کشور در پرونده خود نداشتند.

در پرونده‌‌ای دیگر، در همان سال گذشته، دو مولوی اهل سنت، با نام‌های «امان الله بلوچی» و «مولوی عبدالرحیم کوهی»، به اتهام عضویت اعضای خانواده در گروه تروریستی «جیش العدل» بازداشت شده و حتی تا پای چوبه دار هم رفتند.

کاظم هوت کیست؟

این جوان ۲۰ ساله اهل شهرستان دشتیاری در سیستان و بلوچستان را بیشتر با فرهنگ‌سازی در زمینه محیط زیست و اعتراض به وضعیت محیط زیست در شبکه اجتماعی اینستاگرام می‌شناسند.

او در صفحه شخصی که خود چندین هزار دنبال‌کننده هم دارد، به مسائلی مثل کمبود و آلودگی آب و آموزش حفظ محیط زیست و معرفی مناطق طبیعی دیدنی این استان می‌پرداخت. تشکیل کمپین‌هایی برای حرفه آموزی به جوانان دشتیاری و گروه‌های محیط زیستی و مسائل اجتماعی جوانان از دیگر کارهایی بود که کاظم هوت از آن‌ها در صفحه اینستاگرام خود خبر می‌داد.

بازتاب کلیپ‌هایی که کاظم تنها با استفاده از یک گوشی تلفن همراه تهیه می‌کرد، گاه تا مسئولان استانی هم می‌رفت و در برخی اوقات به رفع مشکلات زیست محیطی منظقه منجر می‌شد.

کاظم به کار آهنگری مشغول بود و مشخص نیست تحصیلات خود را تا چه مقطعی توانسته ادامه دهد. روستای محل سکونت کاظم هوت، تنها دارای یک مدرسه دو کلاسه، در سطح دبستان است و کودکان برای ادامه تحصیل مجبور هستند به شهرهای دیگر از جمله چابهار رفت و آمد کنند.

دشتیاری کجاست؟

شهرستان دشتیاری در منتهی الیه جنوب شرقی ایران قرار گرفته است. گرمای شدید و پایین بودن میزان بارندگی، این شهرستان تازه تأسیس را به یکی از مناطق کم آب سطح کشور تبدیل کرده است.

دشتیاری تا پیش از تبدیل به شهرستان، بخشی از شهرستان چابهار به شمار می‌رفت، با وجود نزدیکی به دو رودخانه، از بحران شدید کمبود آب آشامیدنی و کشاورزی رنج می‌برد. بیشتر مردم منطقه، آب آشامیدنی خود را از آب بارانی که در گودال‌هایی به نام «هوتک» جمع شده تهیه می‌کنند. هر ساله تعدادی از کودکان بلوچ شهرستان‌های مختلف، با افتادن در این گودال‌ها طعمه تمساح‌های پوزه داری می‌شوند که در زبان محلی به آن‌ها «گاندو» گفته می‌شود.

کاظم هوت و دوستانش در یکی از ویدئوهایی که در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرده، خود را در حال بیرون آوردن گاندوها از هوتک‌ها و رها کردن آن‌ها در آب‌های پشت سد نشان می‌دهد. این کاری است که سازمان حفاظت محیط زیست باید انجام دهد و کاظم هوت در همین ویدئو اعلام می‌کند که بارها تماس او با این سازمان برای این کار بی‌نتیجه بوده است.

در بالا دست شهرستان دشتیاری، دو سد «بیشین» و «زیردان» قرار دارند که هر دو هر چند با هدف تسهیل آب رسانی به این منطقه تأسیس شدند امّا هیچ کدام نه تنها به حل مشکل کمکی نکرده، که باز کردن هر از چند گاه ذخیره آب پشت آن‌ها، به تخریب گسترده زمین‌های کشاورزی، در این منطقه که بیشتر ساکنان آن از جمله پدر کاظم هوت هم انجامیده است.

در چنین شرایطی است که جوانان بلوچ مثل کاظم هوت، با فعالیت در شبکه‌های اجتماعی، تلاش کرده‌‌اند توجه مسئولان و دیگر شهروندان را به بحران‌های زیست محیطی منطقه جلب کنند؛ تلاشی که حالا به بازداشت این جوان پر انرژی ۲۰ ساله انجامیده است.