وحید افکاری؛ ۵۷۰ روز حبس در سلول انفرادی، بدون رسیدگی پزشکی و محروم از تماس تلفنی
گفت‌وگو با یک منبع مطلع
مجمع عمومی سازمان ملل متحد روز ۲۴ مارس را با هدف «حرمت‌گذاری به خاطره قربانیان نقض مستمر و فاحش حقوق بشر و تأکید بر اهمیت حق آگاهی از واقعیت و برخورداری از عدالت» به عنوان «روز جهانی حق بر دانستن حقیقت و کرامت قربانیان نقض فاحش حقوق بشر» نامگذاری کرده است. زمانه به همین بهانه آخرین وضعیت وحید افکاری را از یک منبع نزدیک به خانواده افکاری جویا شده است.
جواد عباسی توللی
یک منبع نزدیک به خانواده افکاری که خواست نامش فاش نشود، به زمانه می‌گوید با وجود اینکه حبیب افکاری پس از پیگیری‌های بسیار آزاد شده، وحید افکاری، برادر او، همچنان در انفرادی است و در طی دوران حبس در انفرادی تاکنون از دسترسی به تلفن و ارتباط با دنیای بیرون از زندان محروم مانده است. همچنین به گفته این منبع، وحید افکاری علی‌رغم آسیب‌هایی که از دوران بازجویی بر اثر شکنجه دیده، هنوز تحت درمان تخصصی قرار نگرفته است.
در روزهای منتهی به سال نو در ایران، محاکمه و آزار کنشگران حقوق بشر و فشار بر زندانیان سیاسی در ایران ادامه یافت. شکرالله جبلی، زندانی ۸۳ ساله ایرانی-استرالیایی، روز ۲۸ اسفند ماه به علت عدم رسیدگی پزشکی در زندان اوین جان خود را از دست داد. بر پایه اعلام خانواده این زندانی سیاسی، مقام‌های حکومت ایران برای آزادی او خواهان پرداخت چندین میلیارد تومان شده بودند اما آنها توان پرداخت این مبلغ را نداشته‌اند.
همچنین در خبری دیگر، هم‌زمان با فرا رسیدن سال جدید، به دنبال موافقت نکردن مسئولان زندان با مرخصی نوروزی اسماعیل عبدی، زندانی سیاسی و فعال صنفی معلمان، شماری از فعالان صنفی به نشانه اعتراض، به همراه خانواده او، سفره هفت سین را مقابل زندان مرکزی کرج پهن کردند.
جمهوری اسلامی اما در روزهای اخیر در نتیجه فشارهای داخلی و بین‌المللی، مجبور به آزاد کردن برخی زندانیان سیاسی هم شده است. نازنین زاغری-رتکلیف، زندانی دوتابعیتی، پس از پرداخت بدهی دولت بریتانیا به ایران، پس از حدود شش سال حبس و تحمل آزارهای فراوان از سوی نهادهای امنیتی، روز ۲۵ اسفند ماه آزاد شد.
همچنین حبیب افکاری که از آذر ماه ۱۳۹۷ در بازداشت و زندان به سر می‌بُرد و از سوی دادگاه انقلاب شیراز به هشت سال حبس تعزیری محکوم شده بود، پس از تحمل ۵۵۰ روز حبس در سلول انفرادی، روز ۱۴ اسفند ماه از زندان آزاد شد. آزادی این زندانی سیاسی در حالی است که وحید افکاری، برادر او همچنان در زندان عادل‌آباد شیراز و در حبس انفرادی به سر می‌برد.
اما مجمع عمومی سازمان ملل متحد در دسامبر سال ۲۰۱۰ میلادی با صدور بیانیه‌ای روز ۲۴ مارس را با هدف «حرمت‌گذاری به خاطره قربانیان نقض مستمر و فاحش حقوق بشر و تأکید بر اهمیت حق آگاهی از واقعیت و برخورداری از عدالت» به عنوان «روز جهانی حق بر دانستن حقیقت و کرامت قربانیان نقض فاحش حقوق بشر» نامگذاری کرده است.
زمانه به همین بهانه و برای اطلاع از شرایط وحید افکاری به عنوان یکی از قربانیان نقض فاحش حقوق بشر، اوضاع و احوال او را از یک منبع نزدیک به خانواده افکاری جویا شده است.
وحید افکاری از ۱۵ شهریور سال ۱۳۹۹ به همراه برادرش حبیب، به سلول‌های انفرادی منتقل شد و از آن زمان تاکنون حتی از امکانات ناچیز بند عمومی هم محروم مانده است.
وحید و حبیب افکاری به طور جداگانه در شهریور و آذر ۱۳۹۷ در ارتباط با اعتراضات مرداد آن سال در شیراز بازداشت شده بودند. حبیب افکاری با پیگیری خانواده و به دنبال فشار افکار عمومی، پس از تحمل ۵۵۰ روز انفرادی، روز ۱۴ اسفند ماه ۱۴۰۰ از زندان عادل‌آباد شیراز آزاد شد.
بر پایه اعلام منبع مطلع از وضعیت برادران افکاری، حبیب «به صورت مشروط» آزاد شده است و وضعیت پرونده وحید هم نامعلوم است. او با اشاره به اینکه خانواده افکاری همچنان از سوی نیروهای امنیتی تحت فشار هستند، می‌گوید:
«[درباره پرونده وحید] وعده‌های زیادی به خانواده او داده‌اند و درباره پرونده او حرف‌های متناقض زیادی زده‌اند که بیشتر از جنس تهدید و وعده است. مثلا [نهادهای امنیتی و مراجع قضایی] تهدید کرده‌اند خانواده افکاری فعالیت نکنند تا وضعیت وحید بهتر شود یا خواسته‌اند در مورد پرونده نوید یا پرونده جان‌باختگان آبان ۹۸ حرفی نزنند.»
به گفته این منبع نزدیک به خانواده افکاری، مأموران امنیتی بارها این خانواده را تهدید کرده‌اند «اگر آنچه که می‌خواهند رعایت نشود»، پرونده جدیدی علیه برادران افکاری باز خواهند کرد.
وحید افکاری، شهروند ۳۷ ساله، بابت اتهام «معاونت در محاربه» به ۲۵ سال زندان، به اتهام «معاونت در قتل» به ۲۵ سال زندان و به اتهام «توهین به رهبری» به دو سال حبس و ۷۴ ضربه شلاق محکوم شده است.
او برادر بزرگ‌تر نوید افکاری، زندانی سیاسی و کشتی‌گیر ۲۷ ساله ایرانی بود که در ۲۲ شهریور ماه ۱۳۹۹ با وجود اعتراضات بین‌المللی و واکنش گسترده افکار عمومی در داخل و خارج از کشور، به اتهام قتل حسن ترکمان، کارمند حراست سازمان آب و فاضلاب استان فارس، در زندان عادل‌آباد شیراز اعدام شد.
نوید افکاری دو حکم اعدام داشت. یک حکم اعدام او به اتهام محاربه از طریق «تشکیل گروه چهار نفره به قصد براندازی نظام» صادر شده بود و حکم دیگر او قصاص به اتهام قتل بود.
منبع مطلع از شرایط وحید افکاری درباره وضعیت سلامتی او در انفرادی و محرومیتش از رسیدگی پزشکی می‌گوید:
«در جریان انتقال به انفرادی در شهریور ماه ۱۳۹۹، وحید و حبیب شدیدا هدف ضرب و شتم قرار گرفته بودند و تا سه هفته پس از حبس در انفرادی، دستبند و پابند آنها باز نشده بود. به غیر از آسیب‌های واضحی که بر اثر شکنجه‌های فیزیکی دیده‌اند، کمر درد و آسیب‌های ناشی از دستبند و پابند هم وجود دارد که هیچ‌کدام مداوا نشده و به پیگیری‌های خانواده برای مداوای وحید هم هیچ پاسخی نمی‌دهند. وحید به دلیل فشارهای ناشی از شکنجه فیزیکی و روانی در دوران بازجویی و زندان، دست‌کم یک بار اقدام به خودکشی داشته و گردن خود را با شیشه زخمی کرده است. آسیبی که او از این مسأله دید، منجر به بروز مشکلاتی در دستش شده و این موضوع حتی به تأیید پزشک بیمارستانی که در یک نوبت او را تحت عمل جراحی قرار داده بود و همچنین به تأیید پزشکی قانونی هم رسیده است.»
به گفته این منبع مطلع، مسئولان زندان عادل‌آباد شیراز نه تنها از اعزام وحید افکاری به بیمارستان‌های خارج از زندان جلوگیری می‌کنند بلکه با وجود درخواست‌های مکرر خانواده افکاری، در زندان هم امکانات درمانی کافی برای مداوای این زندانی سیاسی فراهم نمی‌کنند.
در روزهای پیش از اجرای حکم اعدام نوید افکاری، بهیه نامجو، مادر این زندانیان سیاسی اعلام کرده بود پسرانش شکنجه شده‌اند تا علیه همدیگر شهادت بدهند و بر اثر این شکنجه‌ها، پسرش وحید در زندان دو بار خودکشی کرده است.
پیش‌تر وحید افکاری هم با انتشار یک فایل صوتی از درون زندان، با تأکید بر «بی‌گناهی» خود و برادرانش گفته بود:
«برای اینکه نشان بدهند امنیت را برقرار کرده‌اند انسان‌های بی‌گناه را دستگیر می‌کنند، بدون مدرک آنها را محاکمه می‌کنند و حق زندگی را از آنها می‌گیرند و اعدام می‌کنند. من امروز به عنوان یک انسان قرن بیست و یکمی نمی‌دانم چه‌طور می‌توانم از خودم دفاع کنم؟ من هیچ راهی جز منطق و قانون ندارم.»
منبع نزدیک به خانواده افکاری همچنین با تأکید بر اینکه حبیب افکاری هم تا روز آزادی از رسیدگی پزشکی محروم مانده بود، می‌گوید:
«در جریان شکنجه حبیب توسط بازجویان، کتف او پاره شده و دست و پای او شکسته بود اما تا روز آزادیِ حبیب از زندان، هیچ مداوای تخصصی‌ای برای او انجام نشده بود. خانواده او هم هرچه پیگیری کردند پاسخ این بود که امکان اعزام به بیمارستان خارج از زندان اصلا وجود ندارد.»
به غیر از موارد یاد شده، وحید افکاری از زمان انتقال به زندان انفرادی تا کنون «فقط دو بار» ملاقات حضوری با خانواده خود داشته است.
منبع مطلع از وضعیت این زندانی سیاسی در همین زمینه می‌گوید:
«از ۱۵ شهریور ۱۳۹۹، یعنی از زمانی که وحید به انفرادی منتقل شده، ملاقات‌ها فقط به صورت ملاقات کابینی انجام شده و در کل این ۵۷۰ روز او تنها دو بار موفق به دیدن خانواده خود به صورت حضوری شده است.»
در ایران اجازه ملاقات حضوری برای زندانیان، با موافقت رئیس زندان یا قاضی ناظر بر زندان صورت می‌گیرد. به نظر می‌رسد مسئولان قضایی با ممنوع کردنِ ملاقات‌های حضوری، درصدد اعمال فشار بیشتر بر وحید افکاری هستند.
بر پایه گزارش‌های منتشر شده، حتی امکان ملاقات‌های کابینی هم در شرایط خاصی به خانواده افکاری داده شده است.
پیش‌تر، پوریا نوری، برادر کسری نوری، زندانی سیاسی محبوس در زندان عادل آباد شیراز، به نقل از مادرش درباره نحوه ملاقات‌های کابینیِ برادران افکاری با خانواده خود گفته بود:
«برادران افکاری همیشه پس از اتمام ملاقات تمامی زندانیان به کابین ملاقات آورده می‌شوند تا تنها حاضران سالن ملاقات زندان، اعضای خانواده افکاری باشند.»
با وجود این شرایط، خانواده افکاری در طول سال‌های گذشته دست از دادخواهی بر نداشته و خواستار رفع محدودیت‌ها برای فرزندان زندانی خود بوده‌اند.
بهیه نامجو و حسین افکاری، پدر و مادر برادران افکاری در طی سه سال گذشته و پس از بازداشت سه فرزند خود، بارها با فرستادن نامه‌هایی خطاب به مقامات قضایی در تهران و شیراز، ضمن اعتراض به ادامه حبس دو فرزندشان در سلول انفرادی، خواستار پاسخگویی قوه قضاییه درباره ضرب و جرح، شکنجه و ممنوع‌الملاقات بودن فرزندانشان شده‌اند.
نظرها
نظری وجود ندارد.