بحران آب در ایران؛ از چهار محال و بختیاری تا سیستان و بلوچستان کمبود آب دارند

خشکسالی و کمبود آب در ایران منجر به وارد آمدن آسیب‌های جدی به محیط زیست و احتمال مهاجرت میلیون‌ها نفر از محل زندگی خود شده است. اجرا نشدن پروژه‌های آب رسانی، کشاورزی سنتی، برداشت بی رویه از آب‌های زیر زمینی، نابود سازی جنگل‌ها به بهانه توسعه صنعتی، سد سازی‌های بی ضابطه و خشکاندن رودخانه‌ها و دریاچه‌ها برای توسعه میادین نفتی، از جمله دلایل اصلی پدید آمدن بحران آب در ایران است.

به‌نوشته خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، احمدرضا محمدی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب چهارمحال و بختیاری از بروز کمبود آب شرب در شهرکرد خبرداده و گفته: «با افزایش دما در فصل تابستان و افزایش مصرف در بخش خانگی، پیش‌بینی می‌شود این کمبود مجددا نمود بیش‌تری پیدا کند.»

 او از شهروندان ساکن این استان خواسته تا «مدیریت مصرف» را دستور کار قرار دهند.

بر پایه اعلام مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان چهارمحال و بختیاری، در حال حاضر ۶۰ روستا و شهر در چهارمحال و بختیاری با تانکر آب‌رسانی می‌شود که این تعداد در تابستان به «بیش از ۱۰۰ روستا و شهر» افزایش خواهد یافت.

این گفته‌های محمدی در حالی است که گفته می‌شود پروژه آب‌رسانی بن- بروجن که برای تامین آب شرب نیمی از جمعیت ساکن در چهارمحال و بختیاری از سال ۱۳۹۱ در این استان آغاز شده، هم‌چنان به بهره‌برداری نرسیده است.

فردوس کریمی، مدیرعامل آب منطقه‌ای چهارمحال و بختیاری در اواخر شهریور ماه سال گذشته، یکی از دلایل به بهره برداری نرسیدن پروژه آب رسانی بن- بروجن را «نبود امنیت در این منطقه» دانسته و گفته بود:

 «تجهیزات مورد نیاز نیز خریداری شده اما باتوجه به اینکه امنیت در این محل تامین نشده و فضا برای نصب تجهیزات وجود ندارد، این تجهیزات در انباری در شهرکرد نگهداری می‌شود.»

بحران آب در ایران اما فقط به استان چهار محال و بختیاری محدود نمانده است. محسن حیدری، مدیرکل هواشناسی سیستان و بلوچستان در دیدار با مدیر کل اقتصاد و دارایی این استان درمورد پیامدهای خشکسالی‌های درازمدت ابراز نگرانی کرده است.

به‌گفته او در حال حاضر، «بیش از ۹۲ درصد» از استان سیستان و بلوچستان درگیر بحران آب و خشکسالی شده است.

مدیر هواشناسی سیستان و بلوچستان، اعلام کرده اگر برای حل بحران آب در ایران چاره‌ای اندیشیده نشود، شاهد مهاجرت گسترده شهروندان، بروز بحران حاشیه نشینی در شهرها و تبعات دیگر اقتصادی و اجتماعی خواهیم بود.

پیش‌تر، علیرضا قاسمی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان هم اعلام کرده بود دست‌کم ۳۵ درصد از شهروندان ساکن در زاهدان، با کمبود جدی آب روبه‌رو هستند. همچنین به گفته این مقام مسئول، در حال حاضر از ۲۷۶ روستای شهرستان چابهار، ۷۲ روستا بدون شبکه است و توسط ناوگان آبرسانی سیار و به صورت سقایی آب رسانی می‌شوند.

طبق برآورد کارشناسان، بحران کمبود آب‌های تجدیدپذیر در ایران از برآوردهای اولیه فراتر رفته و در سال‌های گذشته، میزان برداشت آب‌های زیرزمینی در ایران به سه برابر میزان استاندارد جهانی رسیده و بیش از ۸۵ درصد ذخایر استراتژیک آبی ایران مصرف شده است.

عبدالله فاضلی فارسانی، سرپرست دفتر حفاظت و بهره برداری منابع آب زیرزمینی شرکت مدیریت منابع آب ایران در اوایل دی‌ماه سال گذشته اعلام کرده بود: «کسری ۱۳۰ میلیارد مترمکعبی آب سفره‌های زیرزمینی در ۲۰ سال اخیر زمینه مهاجرت و حاشیه نشینی نزدیک به ۲۰ میلیون نفر از جمعیت روستایی کشور را فراهم کرده و تداوم آن می‌تواند خطرناک باشد.»

در سه دهه گذشته در ایران، شرکت‌های وابسته به سپاه پاسداران، با حمایت و تائید دولت‌های وقت، با سد سازی‌های بی‌رویه، یکی از بانیان اصلی خشکی و نابودی بسیاری از رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و تالاب‌ها بوده‌اند.