ترکیه به‌خاطر پناه‌دادن سوئد و فنلاند به کُردها، با عضویت این کشورها در ناتو اعلام مخالفت کرد

رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه جمعه ۱۳ مه/۲۳ اردیبهشت اعلام کرد ممکن نیست ترکیه از طرح‌ سوئد و فنلاند برای پیوستن به پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) حمایت کند چرا که به گفته او این کشورها «خانه سازمان‌های تروریستی‌اند».

اشاره ترکیه به دادن پناهجویی به کردهایی است که دولت اردوغان آن‌ها را «تروریست» می‌خواند. ترکیه پیش از این نیز بارها سوئد و دیگر کشورهای اروپای غربی را به دلیل پناه‌دادن به اعضای سازمان‌هایی که آنکارا «تروریستی» می‌داند، از جمله گروه‌های شبه‌نظامی کرد یگان‌های مدافع خلق (ی‌پ‌گ)، حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) و پیروان فتح‌الله گولن، از مخالفان مستقر در ایالات متحده آمریکا، مورد انتقاد قرار داده است. دولت اردوغان مدعی‌ست که این طرفداران گولن بودند که سال ۲۰۱۶ علیه او دست به کودتای نظامی زدند. گولن و حامیانش این اتهام را رد می‌کنند.

ترکیه از نزدیک به ۷۰ سال پیش از اعضای ناتو به شمار می‌رود و مخالفت این کشور با پیوستن سوئد و فنلاند می‌تواند در اتفاق آرای مورد نیاز خلل ایجاد کند.

اردوغان در استانبول به خبرنگاران گفت:

اردوغان بدون اشاره به جزئیات بیشتری افزود:

طرح فنلاند برای درخواست عضویت در ناتو روز پنجشنبه اعلام شد. پیش‌بینی می‌شود سوئد نیز در ادامه به فنلاند بپیوندد. پیوستن این دو کشور به ناتو به تقویت جبهه غرب علیه ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه و توسعه اتحاد نظامی منجر خواهد شد؛ اتحادی که او قصد داشت با حمله به اوکراین جلوی آن بایستد.

مسکو روز پنجشنبه اعلامیه فنلاند برای پیوستن به ناتو را «خصمانه» خواند و تهدید کرد با اقدام‌های «نظامی-فنی» تلافی خواهد کرد.

ترکیه از حمله روسیه به اوکراین انتقاد کرده، پهپادهای مسلح خود را  به اوکراین فرستاده و به‌دنبال تسهیل مذاکرات صلح بین طرفین است. در عین‌حال اما از تحریم‌های غرب علیه مسکو حمایت نمی‌کند و به دنبال حفظ روابط نزدیک تجاری، انرژی و گردشگری با روسیه است.

از سوی مقابل فنلاند و سوئد در حال حاضر نزدیکترین شرکای ناتو اند و در بسیاری از جلسات و همچنین مانورهای نظامی با متحدان ناتو شرکت می‌کنند.

واکنش‌ها به موضع‌ آنکارا

پکا هاویستو، وزیر امور خارجه فنلاند در واکنش به سخنان اردوغان خواستار صبر و شکیبایی و اتخاذ رویکردی گام‌به‌گام در پاسخ به مقاومت ترکیه شد. او همچنین گفت که قرار است امروز شنبه با همتای ترکیه‌ای خود در برلین دیدار کند.

سوئد نیز بدون اشاره به اظهارات اردوغان اعلام کرد اطمینان دارد درصورت درخواست پیوستن به ناتو، پشتیبانی متفق‌القول اعضا را به‌دست خواهد آورد.

پیش از این ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو ضمن استقبال از پیوستن فنلاند به ناتو وعده داده بود که روند الحاقی که مورد حمایت واشنگتن است، «هموار و سریع» انجام شود.  

در واشنگتن هم کارن دانفرید، دیپلمات ارشد و دستیار وزیر خارجه ایالات متحده در امور اروپا و اوراسیا روز جمعه به خبرنگاران گفت ایالات متحده برای روشن‌کردن موضع ترکیه در مورد عضویت بالقوه سوئد و فنلاند در ناتو تلاش می‌کند و این موضوع در نشست وزیران ناتو در آخر هفته در برلین مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.

وزیران خارجه ترکیه، سوئد و فنلاند هر سه در این نشست حضور خواهند داشت.

دانفرید در اظهارات خود تکرار کرد که دولت بایدن ابتدا باید موضع آنکارا را در این مورد «کاملاً درک کند» و هنوز مخالفت ترکیه برای کاخ سفید مسجل نشده است. او افزود: «ترکیه و سوئد در چارچوب ناتو بسیار مؤثر عمل کرده اند.»

تحلیل‌گران می‌گویند امنیت ملی ترکیه، با توجه به مواضعی که علیه کُردها دارد، فنلاند و سوئد را کشورهای نیمه متخاصم تلقی می‌کند و تلاش خواهد کرد از رای ترکیه برای فشار بر این کشورها استفاده کند.