دیوارکشی بتُنی و نصب دوربین‌های مداربسته در گورستان خاوران

بر اساس تصاویر و ویدیوهایی که روز جمعه ششم خرداد ۱۴۰۱ در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده، به دور گورستان خاوران دیوارهای بتُنی و دوربین‌های مداربسته کار گذاشته‌اند.

در یکی از این ویدیوها دیوارهای بتُنی بزرگی دیده می‌شود که در امتداد گورستان کشیده شده‌اند. ستون‌های فلزی بزرگی نیز به چشم می‌خورند که در اطراف خاوران نصب شده‌اند. روی آنها دوربین‌های مداربسته قرار دارند.

این اقدام − که از آن کنترل بیشتر برداشت می‌شود − باعث نگرانی خانوا‌ده‌های دادخواه و خانواده‌های اعدام شدگان تابستان ۶۷ شده که بسیاری از آنها در گورهای دسته جمعی و بی‌نام و نشان در خاوران به خاک سپرده شده‌اند.

محصور کردن بیشتر خاوران در حالی صورت می‌گیرد که دادگاه حمید نوری، دادیار سابق زندان گوهردشت معروف به حمید عباسی که متهم به دست داشتن در کشتار زندانیان سیاسی در تابستان ۶۷ است، چهارم ماه مه، بعد از برگزاری ۹۳ جلسه به پایان رسید. حکم نهایی دادگاه قرار است ۱۴ جولای / ۲۳ تیر صادر شد.

دادستان‌های سوئدی از مقام‌های ایران درخواست بازدید از محل دفن اعدام‌شدگان، یعنی گورستان خاوران را کرده بودند، اما هیچ پاسخی به آنها داده نشد.

جمهوری اسلامی با نزدیک شدن به پایان کار دادگاه فشارهای خود برای آزادی حمید نوری و تحت گذاشتن دادگاه را افزایش داد. هم‌زمان با آخرین جلسه دادگاه حمید نوری در سوئد، خبرگزاری ایسنا به نقل از یک مقام آگاه اعلام کرد که قرار است تا پایان ماه اردیبهشت، حکم اعدام احمدرضا جلالی، دانشمند سوئدی-ایرانی که به اتهام «جاسوسی برای اسرائیل» زندانی شده، به اجرا در خواهد آمد.

علاوه بر این موارد، اردیبهشت‌ماه سال گذشته نیز جامعه دفاع از حقوق بشر در ایران با انتشار اطلاعیه‌ای از حفر دست‌کم ۱۰ قبر جدید در این گورستان خاوران خبر داد که دو فرد درگذشته هم در این قبرها دفن شدند. این قبرها متعلق به شهروندان بهایی بودند.

به‌ دنبال انتشار خبر ایجاد قبرهای جدید در گورستان خاوران، جمعی از فرزندان اعدام‌شدگان دهه ۶۰ در بیانیه‌ای مشترک به این اقدام که با دستور سازمان بهشت زهرای تهران انجام شده، اعتراض کردند.

همان موقع فرزندان اعدام‌شدگان دهه ۶۰ بیانیه‌ای صادر کردند که در پایان آن ضمن محکوم کردن تغییرات اعمال شده در گورستان خاوران، از جامعه بهاییان خواستند به تعرض به اجساد، خاطرات و تاریخ اعدامیان دهه ۶۰ که خواسته‌ نیروهای امنیتی است، تن ندهند.

سازمان عفو بین‌الملل نیز با صدور بیانیه‌ای از مقامات حکومتی در ایران خواست تا ضمن متوقف کردن تخریب گورهای جمعی در خاوران، اجازه دهند شهروندان بهایی فوت‌شدگان خود را با وقار و احترام به خاک بسپارند.

تابستان سال ۱۳۶۷، بیش از پنج هزار تن از زندانیان سیاسی در زندان‌های اوین و گوهردشت در تهران و زندان‌های مشهد، شیراز، اهواز و برخی دیگر از شهرهای ایران به دار آویخته شدند.

حکومت جمهوری اسلامی به‌طور رسمی مسئولیت این کشتار بزرگ را نپذیرفت و همچنان از افشای محل دفن قربانیان خودداری می‌کند. بازماندگان و خانواده‌های اعدام‌شدگان می‌گویند صدها تن از این زندانیان سیاسی به‌صورت دسته جمعی در گورستان خاوران، منطقه‌ای در شرق تهران دفن شده‌اند.