سازندگان برنامه «جوکر» از جامعه معلولان عذرخواهی کردند

برنامه «جوکر» یک مجموعه تلویزیونی نمایش خانگی است که از طریق پخش اینترنتی فیلیمو به نمایش درمی‌آید. در این برنامه حاضران که از بازیگران و چهره‌های معروف هستند بر سر این‌که تا چه اندازه در برابر خندیدن مقاوم‌اند رقابت می‌کنند. در یکی از قسمت‌های این برنامه شرکت‌کنندگان برای به خنده انداختن یکدیگر، از نمایش معلولیت در اعضای بدن استفاده کردند. این مسئله انتقاد «کمپین معلولان» و مدافعان حقوق معلولان را برانگیخت.

کمپین معلولان از سوی جمعی از فعالان حقوق افراد دارای معلولیت اداره می‌شود و آبان‌ماه سال ۹۵ تشکیل شده است. این کمپین از جمله در راستای تصویب لایحه معلولان و اخذ ردیف بودجه برای افراد دارای معلولیت تلاش کرده و هدف فعالیت خود را «اجرا و به‌روزرسانی ‎‎‎‎‎قانون معلولان» تعریف کرده است.

سازندگان برنامه «جوکر» پس از انتقادها، با انتشار بیانیه‌ای از جامعه معلولان عذرخواهی کردند و در این‌باره چنین توضیح دادند:

«دو نفر از بازیگران جوکر به‌صورت بداهه و در لحظه، تصمیم گرفتند تیپی متضاد با عنوان و نقشی که به آن‌ها محول شده بود اجرا کنند تا از این تضاد و تناقض، موقعیتی برای خنداندن شرکت‌کننده‌ها و مخاطب ایجاد شود که همگی می‌دانیم تناقض، تضاد و اغراق از ابزار کمدی است.»

آن‌ها افزودند «نه ایشان و نه هیچ‌کدام از همراهان و سازندگان» با تصور توهین به معلولان چنین کاری نکردند و «به احترام تذکر و توصیه تعدادی از کارشناسان حوزه معلولان، بلافاصله نسخه خروجی مورد بررسی و بازبینی قرار گرفت».

با این حال بیانیه افزوده است که «تعدادی از کارشناسان حوزه معلولان با توهین‌آمیز بودن این موقعیت کمدی نسبت به معلولان، قاطعانه مخالف بودند اما تعدادی دیگر از کارشناسان این حوزه، معتقد بودند این صحنه کمدی، می‌تواند تأثیر روانی منفی روی معلولان با این شرایط فیزیکی داشته باشد».

برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی این عذرخواهی سازندگان «جوکر» را هم مورد انتقاد قرار دادند و گفتند دست‌اندرکاران این برنامه مسئله را کوچک جلوه داده‌اند.

حقوق افراد دارای معلولیت و جایگاه آنان در ایران به شکل پیوسته نقض می‌شود و به رسمیت شناخته نمی‌شود. اجرا نشدن قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت نیز در همین راستا است. افراد دارای معلولیت و نیازهایشان در زمینه‌های شهری، اجتماعی، فرهنگی و … دیده نمی‌شود و به طور کلی با بی‌توجهی عمومی روبه‌رو هستند.

دشواری‌های زندگی یک فرد دارای معلولیت در ایران به گونه‌ای‌ست که بسیاری از آنان از حضور در عرصه‌های عمومی محروم شده‌اند و بعضاً ترجیح می‌دهند انزوا و خانه‌نشینی پیشه کنند.

این در حالی است که قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت در اسفند ماه ۱۳۹۶ از سوی نمایندگان مجلس دهم به ‌تصویب رسید و در اردیبهشت ‌ماه ۱۳۹۷ از سوی دولت دوازدهم به نهادهای متولی امور افراد دارای معلولیت ابلاغ شد. با وجود گذشت بیش از چهار سال از تصویب و ابلاغ این قانون هنوز خبری از اجرا شدنِ کامل آن از سوی این نهادها نیست.