بلومبرگ: مذاکرات برجام احتمالاً پس از سفر بایدن به خاورمیانه از سر گرفته می‌شود

به‌گزارش بلومبرگ دو دیپلمات اروپایی که از مذاکرات این هفته در دوحه آگاه هستند گفتند اگرچه مذاکرات پیشرفتی نکرد اما انتظار می‌رود تلاش‌ها برای احیای برجام فراتر از مهلت اعلام‌شده از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پایان ماه ژوئیه ادامه یابد.

دیپلمات سومی که با این مذاکرات آشناست، گفت مذاکرات ممکن است پس از سفر جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا به منطقه، در دوحه پایتخت قطر دنبال شود.

جو بایدن قرار است ۲۲ تا ۲۵ تیر (۱۳ تا ۱۶ ژوئیه) به عربستان سعودی، اسرائیل و سرزمین‌های فلسطینی تحت کنترل تشکیلات خودگردان سفر کند. جنگ روسیه علیه اوکراین، تحریم‌ها علیه صنعت انرژی روسیه و افزایش قیمت سوخت باعث شده که ایالات متحده به دنبال نزدیکی بیشتر با ریاض باشد. اما دولت آمریکا برنامه اصلی جو بایدن در این سفر را «تضمین امنیت اسرائیل» خوانده است. یک دیپلمات غربی پیش از این گفته بود که واشنگتن تلاش می‌کند شورای همکاری خلیج فارس، شامل عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین، قطر، کویت و عمان را قانع کند تا به‌عنوان یک بلوک به سامانه دفاع هوایی مشترک اسرائیل و ایالات متحده بپیوندند.

یکی از منابع مطلع درباره مذاکرات دوحه به بلومبرگ گفت این مذاکرات بر تحریم‌های نفتی متمرکز بود. او افزود:

این منبع که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش فاش شود گفت، بعید است مورد دوم (تحریم‌های سپاه) مورد توافق قرار بگیرد، اما بقیه مسائل قابل حل‌اند.

پس از چند ماه وقفه در مذاکرات احیای برجام در وین، دور تازه مذاکرات غیر مستقیم ایران و ایالات متحده آمریکا ۷ و ۸ تیر (۲۸ و ۲۹ ژوئن) در دوحه برگزار شد اما بدون نتیجه به پایان رسید.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در آخرین نشست خود در ۱۹ خرداد / ۹ ژوئن اعلام کرد در صورتی که ظرف یک ماه توافقی حاصل نشود، بازرسانش دیگر نمی‌توانند فعالیت‌های هسته‌ای ایران را راستی‌آزمایی کنند.

مقامات آمریکایی بارها گفته‌اند که زمان برای دستیابی به توافق تنگ است زیرا سرعت فعالیت‌های هسته‌ای ایران باعث می‌شود که مفاد توافق اولیه منسوخ شود.

از زمان خروج آمریکا از برجام، حجم اورانیوم غنی‌شده ایران به‌طور پیوسته‌ای افزایش یافته است.

به‌گفته یکی از دیپلمات‌های اروپایی، تیم مذاکره‌کننده تهران همچنین شکایت خود را از انتقادهای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره عدم همکاری ایران با ناظران این آژانس تکرار کرد.

یک دیپلمات اروپایی دیگر گفت، در حالی که بازرسان آژانس می‌توانند با درجه بالایی از اطمینان گزارش دهند که ایران هیچ یک از فعالیت‌های هسته‌ای اعلام‌شده خود را در جهت خلاف توافق‌ها پیش نمی‌برد، باور کمتری در مورد آن‌چه در کارگاه‌های سانتریفیوژ این کشور رخ می‌دهد، وجود دارد. برخی ناظران نگران آن هستند که ایران بتواند با مخفی کردن ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم در یک مکان اعلام‌نشده، در برابر بن‌بست مذاکرات از خود محافظت کند.

ایران آخرین بار در واکنش به تصویب قط‌نامه تنبیهی در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ۲۷ دوربین و سایر تجهیزات نظارتی آژانس را از مراکز اتمی خود حذف کرد.

به‌گفته بلومبرگ، دستیابی به توافق احتمالاً حداقل تا سه ماهه سوم سال طول خواهد کشید و پس از آن آمریکا انتخابات کنگره را برگزار خواهد کرد که می‌تواند بایدن را در این زمینه تضعیف کند.

نشست کلیدی اعضای پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی) نیز ماه آینده در نیویورک برگزار خواهد شد. ایران تهدید کرده است که در صورت شکست مذاکرات و در نتیجه ارجاع پرونده این کشور به شورای امنیت سازمان ملل برای اِعمال تحریم‌های بیشتر، این پیمان را ترک خواهد کرد.

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران روز پنج‌شنبه گفت کشورش مصمم به ادامه مذاکرات تا رسیدن به توافقی مبتنی بر واقع‌بینی است.

در حالی که مقامات غربی در مذاکرات خواسته‌های ایران را غیرعملی و فراتر از برجام دانسته‌اند، اما هنوز آماده نیستند که درها را به روی گفت‌وگوها ببندند. به‌گفته دیپلمات‌های اروپایی، با رسیدن نقش میانجی اتحادیه اروپا به انتهای خود، کشورهای حاشیه خلیج فارس تشویق می‌شوند تا در این زمینه نقش فعال‌تری ایفا کنند.