مذاکرات برجام؛ آمریکا و اروپا آماده امضای توافق، ایران خواستار حل «مسائل حل‌نشده»
هیئت مذاکره ایران از وین به تهران بازگشت. نتیجه مذاکرات هنوز از طرف ایران نامشخص است و تهران می‌گوید اتحادیه اروپا در جایگاهی نیست که پیشنهادهای خود را به عنوان متن نهایی معرفی کند. آمریکا در مقابل اعلام کرده آماده توافق فوری بر اساس متن اتحادیه اروپا است.
هیئت مذاکره کننده ایران از وین به تهران بازگشته است. در شرایطی که سخنگوی وزارت خارجه آمریکا می‌گوید که برای امضای توافق آماده است، در تهران «مقام‌های ارشد» وزارت خارجه می‌گویند هنوز چند مسئله باقی‌مانده حل نشده و توافق بر سر متن نهایی به معنای نزدیک بودن توافق نیست.
رویترز شامگاه دوشنبه به نقل از یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا که نامش فاش نشد، نوشت آمریکا آماده است تا به سرعت متن توافق برای احیای برجام را که از سوی اتحادیه اروپا ارائه شده است، امضاء کند. این سخنگو گفت:
«موضع‌مان روشن است؛ ما آماده نتیجه‌گیری سریع درباره توافق بر پایه پیشنهادهای اتحادیه اروپا هستیم.... ایرانی‌ها مرتباً می‌گویند که آماده بازگشت دوجانبه به برجام هستند. منتظر می‌مانیم ببینیم که آیا عمل آن‌ها با حرف‌شان یکی است.»
هیئت مذاکره کننده ایران، اتحادیه اروپا و آمریکا از ۱۳ مرداد/ ۴ اوت تا شامگاه دوشنبه ۱۸ مرداد/ ۸ اوت در وین بر سر متن ارائه شده از سوی جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده مذاکرات، گفت‌وگو کردند. این دور از مذاکرات در غیاب هیئت‌های مذاکره کننده انگلیس، آلمان و فرانسه برگزار شد و ایران و آمریکا همانند دوره‌های قبلی به صورت غیرمستقیم گفت‌وگو کردند.
پس از اعلام پایان مذاکرات در وین، جوزپ بورل در توییتر نوشت:
«بر سر هر آنچه که می‌توانست مذاکره انجام گیرد، مذاکره شد و حال آنچه مذاکره شده در متن نهایی قرار دارد. با این حال پشت هر مشکل فنی یا پاراگرافی، یک تصمیم سیاسی قرار دارد که پایتخت‌ها باید در مورد آن‌ها تصمیم‌گیری کنند. اگر این پاسخ‌ها مثبت باشند، آن وقت می‌توانیم توافق را امضا کنیم.»
یک مقام ارشد اتحادیه اروپا هم پیشتر گفته بود که این متن نهایی است و تغییری در آن ایجاد نمی‌شود.
او گفته بود انتظار دارد «طی چند هفته بسیار کوتاه تصمیم نهایی گرفته شود. این یک پیشنهاد کامل است و شما نمی‌توانید با صفحه ۲۰ موافق باشید و با صفحه ۳۰ مخالف. باید یا بگوید بله یا خیر».
در ایران اما یک صدای دیگر به گوش می‌رسد. «نور نیوز»، منسوب به دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی همزمان با پایان مذاکرات در وین نوشت:
«معاون هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپایی ایده‌های جدیدی را پیرامون برخی موضوعات باقی‌مانده ارائه کرده که بررسی جامع آن از سوی ایران و سایر کشورها نیازمند بررسی دقیق‌تر در پایتخت‌ها است.»
این رسانه که به نظر می‌رسد دیدگاه رسمی جمهوری اسلامی در باره مذاکرات احیای برجام را منعکس می‌کند، روند مذاکرات را «حرکت به سمت جلو اما با روندی کند» ارزیابی کرد و نوشت «با وجود پیشرفت نسبی در موضوعات باقی‌مانده، روند پیشرفت در همه موضوعات یکسان نیست».
رسانه منسوب به دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی که گفته می‌شود مذاکرات احیای برجام به آن سپرده شده است، در یک یادداشت دیگر آنچه را که «تأکید بر نهایی شدن متن توافق از سوی رسانه‌ها و مقامات غربی» خواند، «رویکردی هماهنگ‌شده برای زیر فشار گذاشتن ایران برای پذیرش متن توافق شده میان آمریکا و اتحادیه اروپایی» توصیف کرد و نوشت:
«اتحادیه اروپایی در جایگاه هماهنگ‌کننده مذاکرات نمی‌تواند پیشنهادهای خود را به‌عنوان متن نهایی معرفی نماید چرا که اتخاذ تصمیم در این خصوص تنها در اختیار طرف‌های مذاکره‌کننده است.»
خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) هم به نقل از دو مقام وزارت خارجه که نامشان فاش نشد، گزارش کرد «هنوز در مرحله‌ای قرار نداریم که از نهایی شدن متن سخن بگوییم».
یکی از این مقامات ارشد وزارت خارجه ایران گفت که «ایران نظرات سازنده» خود را به طرف مقابل ارائه کرده است. او نتیجه‌گیری در باره گفت‌وگوها را به «اراده طرف مقابل برای تصمیمات سیاسی» مرتبط دانست و گفت «اگر تصمیمات مناسب طرف مقابل اتخاذ شود، می‌توان به سرعت مذاکرات را جمع‌بندی کرد». منظور ایران از طرف مقابل آمریکا است که از نگاه مقام‌های جمهوری اسلامی مسئول شکست احتمالی مذاکرات احیای برجام خواهد بود.
یک مقام ارشد دیگر در وزارت امور خارجه هم با بیان اینکه ایران به محض دریافت چند ایده در مورد برخی موضوعات باقی‌مانده «پاسخ‌ها و ملاحظات اولیه» خود را منتقل کرده، گفت:
«این موارد نیازمند بررسی جامع هستند و ما نظرات و ملاحظات تکمیلی خود را به هماهنگ‌کننده و سایر طرف‌ها منتقل خواهیم کرد.»
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در تماس تلفنی با جوزپ بورل گفت توافق نهایی باید تأمین‌کننده حقوق و منافع ملت ایران بوده و رفع پایدار مؤثر تحریم‌ها را تضمین کند.
مقام های ایران پیشتر به رویترز گفته بودند که چند موضوع حل نشده در مذاکرات باقی‌مانده است اما توضیح بیشتری در باره این موضوعات نداده‌اند.
مسائل پادمانی یا همان پرسش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از ایران در باره فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده یکی از مهمترین موضوعات حل نشده در مذاکرات اخیر وین است که پس از نزدیک به شش ماه تأخیر برگزار شد.
ایران و گروه ۴+۱ پیشتر در اسفند سال قبل به توافق نزدیک شده بودند اما بنا بر گزارش رسانه‌ها پافشاری ایران بر خروج نام سپاه پاسداران از فهرست گروه‌های تروریستی و تحریم‌های ایالات متحده آمریکا موجب توقف مذاکرات شد.
مذاکره کنندگان ایران طی روزهای گذشته گفته‌اند که طرح موضوع سپاه از سوی ایران به عنوان پیش شرط مذاکرات «صحت ندارد». منابع غربی هم گفته‌اند که ایران از این موضع عقب نشسته است.
بر اساس جزئیاتی که از متن پیشنهادی اتحادیه اروپا در رسانه‌های منطقه‌ای منتشر شد، لغو تحریم ۸۰ شرکت وابسته به سپاه پاسداران یکی از پیشنهادهای متن ارائه شده از سوی اتحادیه اروپا است که مقام‌های اروپایی و آمریکایی آن را بهترین توافق ممکن خوانده‌اند.
تضمین نفع اقتصادی ایران از برجام و همینطور ضمانت عدم خروج دوباره آمریکا از توافق حتی در صورت تغییر دولت از دیگر خواسته‌های ایران اعلام شده بود.
نظرها
نظری وجود ندارد.