روز جهانی زنان روستایی

سازمان ملل متحد درسال ۲۰۰۷، روز ۱۵ اکتبر(۲۴ مهر) را «روز جهانی زنان روستایی» اعلام کرده است.

نخست در پی بحران‌های کمبود موادغذایی و گسترش ایده دسترسی پایدار به منابع غذایی توجه به جایگاه مهم زنان روستایی در امر کشاورزی و تامین موادغذایی و مبارزه با فقر مطرح شد و در پی آن نامگذاری روز جهانی زنان روستایی انجام گرفت. 

طبق اعلام سازمان ملل متحد هدف عمده این است که به نقش و تاثیر زنان روستایی، خصوصا بومی در بهبود وضع کشاورزی، توسعه روستایی، افزایش امنیت غذایی و مبارزه با فقر در روستاها تاکید و توجه لازم بشود.

تقریبا یک چهارم جمعیت جهان را زنان روستایی تشکیل می‌دهند، و حدودا از هر سه زن شاغل در جهان یک نفر در بخش کشاورزی فعال است. 

این امر مبرهن است که زنان روستایی نقش مهم و تعیین کننده‌ای در اقتصاد و معیشت خانواده‌هایشان دارند، و همچنین وظیفه مراقبت و سرپرستی خانواده بر عهده آنان است.

در بررسی شرایط زنان روستایی باید به دو نکته توجه کرد؛ اول اینکه در کل جهان ۷۶ درصد موارد فقر مطلق در مناطق روستایی است. نکته دوم، موقعیت و شرایط زنان در خانواده‌ها و مناطق روستایی است. این زنان به لحاظ ساختار خانوادگی و اجتماعی و فرهنگی با هنجارهای تبعیض‌آمیزِ گوناگونی رو در رو هستند. قدرت تصمیم گیری و مشارکت اجتماعی و سیاسی زنان روستایی نه تنها نسبت به زنان شهری بلکه نسبت به مردان روستایی هم، بسیار محدودتر است. زنان روستایی عموما به خدمات عمومی، منابع آموزش و یادگیری، مراقبت‌های بهداشتی و سایر زیر ساخت‌ها چون آب و بهداشت دسترسی کافی ندارند.  

علاوه بر کارها وظایفی که در زمینه کشاورزی، نگهداری از دام‌ها و ماکیان برعهد دارند، در بیشتر روستاها زنان در زمان اندکی که از روزکار باقی می‌ماند با پرداختن به کارهای دستی و نظایر آن همچنان مددرسان اقتصاد خانواده هستند. در کنار این نقش‌های اقتصادی و معیشتی، مراقبت و مسئولیت نگهداری از کودکان، سالمندان و اعضای بیمار خانواده هم بر عهده آنان است.

در شرایط بحران‌های اقتصادی زنان روستایی آسیب‌پذیرتر هستند. احتمال از دست دادن دارایی‌ها یا پس‌اندازهای کوچک‌شان بسیار زیاد است؛ که عموما صرف هزینه‌های مربوط به تحصیل فرزندان، امور درمانی یا تغذیه بهتر و مراقبت‌های بهداشتی افراد خانواده می‌شود.

مطالعه‌ای که درمورد وضعیت معیشتی و تغذیه‌ای در چندین روستای هند انجام شده است، نشان می‌دهد که در عموم خانواده‌های روستایی، به ویژه فقیرترها، ابتدا پدر خانواده غذا می‌خورد، سپس پسرها و بعد دخترها و در آخر مادر، و فقط در موارد بیمار یا حامله بودن مادر است که دخترها در پایان این صف قرار می‌گیرند. این ترتیب غذا خوردن شامل حجم و میزان غذا و نیز بخش‌های مطلوب‌تر چون گوشت یا حبوبات غذا هم می شود. هم چنین شواهد این مطالعه بر سوءتغذیه  بسیاری از زنان و دختران روستایی دلالت دارد.  

نرخ فقر در مناظق روستایی در میان زنان بیشتر از مناظق شهری است. کار آنها چه در عرصه کشاورزی و تولیدی چه درعرصه انجام امور خانه، دیده نمی‌شود و بدون پرداخت است. علاوه بر اینها، در مواردی که مردان برای کار به شهرها یا مناطق دیگر مهاجرت می‌کنند، واضح است که بر میزان کار و مسئولیت زنان روستایی درتمام عرصه‌ها افزوده می‌شود. به دلایل فرهنگی و ارزش‌های سنتی در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی و نحوه اختصاص دادن درآمدهای خانواده عموما نقش و دخالت چندانی ندارند.  

 دراین ایامی که در کشورمان شاهد خیزش زنان و مردان برای احقاق حقوق نادیده شده و پایمال شده خود هستند، بس به جاست که از زنان روستایی زحمتکش، صبور و شجاع ایران در این روز یاد کنیم و براین امید باشیم که آنان نیز جایگاه شایسته و کرامت انسانی خود را یابند.